اثر نشاط در عبادت

شور و نشاط بر قدرتِ اراده و تصميم گيرى انسان مى‏ افزايد و استقامت و پايدارى او را افزايش مى‏ دهد. نشاط، كارهاى بزرگ و برنامه‏ هاى سنگين را براى انسان، آسان و سبك مى‏ كند و رنج و زحمت آنها را كم مى‏ كند.

به اين جهت افرادى كه براى انجام برنامه‏ هاى سنگين عبادى شوق و نشاط دارند، نه تنها از انجام آنها خسته نمى‏ شوند، بلكه سنگينى آنها را احساس ‏نمى‏ كنند و لذّتهاى روحىِ عبادت را درك مى‏ كنند. به اين جهت آنان از خداوند مى‏ خواهند نشاطشان را در عبادت و بندگى قرار دهد. در دعاى امام سجّاد عليه السلام ‏مى‏ خوانيد:

إِجْعَلْ ... نَشاطي في عِبادَتِكَ.(24)

خداوندا؛ نشاط مرا در بندگى خودت قرار ده.

در مناجات امام سجّاد عليه السلام مى‏ خوانيد:

رَبَّنا ... وَامْنُنْ عَلَيْنا بِالنَّشاطِ.(25)

پروردگارا؛ با عنايت نمودن نشاط، بر ما منّت گذار.

و در يكى از زيارات جامعه مى‏ خوانيد:

تَحَبَّبْ إِلَيَّ عِبادَتَكَ ... وَتُنْشِطُني لَها.(26)

خداوندا؛ به من محبّت عبادتت را عنايت كن ... و مرا براى انجام آن با نشاط فرما.

سرّ خواستن نشاط در عبادت، در دعاهايى كه وارد شده اين است كه، نشاط بهترين ياور و پشتيبان انسان براى انجام عبادتهاى سخت و سنگين است، همان گونه كه كارهاى مشكل و طاقت فرسا در صورتى كه به صورت گروهى‏ و دسته جمعى انجام شوند، سهل و آسان مى‏ شوند. برخى از حالات روحى نيز مانند كار دسته ‏جمعى بر قدرت انسان مى‏ افزايد. يعنى اگر انسان داراى بعضى‏ از نيروهاى روحى باشد، به تنهايى مى‏ تواند كار چند نفر را انجام دهد.

يكى از اين نيروهاى روحى، شور و نشاط است. اگر قدرت نشاط را در خود تقويت كنيد، عبادتهاى سنگين براى شما سهل و آسان مى‏ شود؛ گوئى كه‏ آن را با كمك و دستيارى چند نفر انجام داده‏ ايد. از اين جهت در دعاى ‏فرا رسيدن ماه رمضان مى‏ خوانيد:

...اَحْسِنْ مَعُونَتي فِي الْجِدِّ وَالْإِجْتِهادِ وَالمُسارَعَةِ إِلى ما تُحِبّ‏ وَتَرْضى وَالنَّشاطِ وَالْفَرَحِ وَالصِّحَةِ حَتّى اَبْلُغَ في عِبادَتِكَ وَطاعَتِكَ الَّتي يَحِقُّ لَكَ عَلَيَّ رِضاكَ.(27)

نيكو كمك كن به من در جدّيت و كوشش و سرعت گرفتن به سوى آنچه مورد محبّت و رضايت توست، و به سوى نشاط و فرح و سلامتى، تا در بندگى وطاعت تو، كه حقّ تو بر من است، به رضاى تو نائل شوم.

همان گونه كه مى‏ بينيد نشاط و صحت در اين دعا، معونه و كمك براى ‏عبادت معرفى شده ‏اند.

با بهره‏ گيرى از فرمايشات خاندان وحى، متوجّه مى‏ شويم كه نشاط، از رازهاى بزرگ موفقيت در كارهاى بزرگ و سنگين است، ما بايد اين راز را در راه‏هاى ‏حياتبخش به كار بريم و از آن استفاده كنيم. اگر در اين گونه امور داراى نشاط نيستيم، بايد با قدرت تمام آن را به نفس خود القاء كنيم و نفس خود را آماده ومهيّا براى قبولِ شور و نشاط نمائيم.

به همين جهت ياوران اهل بيت‏ عليهم السلام گر چه بر اثر كهنسالى، بدنهايشان ‏فرسوده مى‏ شد، ولى به هنگام عمل داراى قلبهايى پر از نشاط و دلهايى جوان ‏و پرشور بودند.

---

24) بحار الأنوار: 200/90، از البلد الأمين: 131.

25) بحارالأنوار: 125/94.

26) بحارالأنوار: 170/102، از مصباح الزائر: 242.

27) بحارالأنوار: 330/97.