1محرم الحرام اوّلين روز جمع آوري زکات در اسلام به فرمان رسول خدا صلي الله عليه وآله ، سال نهم هجري
تندخويى عمر و نرمى او با معاويه و مغيره
«فَبِما رَحْمَةً مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَليظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ«(11).
«از رحمت خدا است كه تو با مسلمانها با نرمى رفتار مى كنى، و اگر تندخو وسخت قلب بودى از دور تو پراكنده مى شدند».
از اين آيه شريفه معلوم مى شود كه مسلمانها در اثر نرمى پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم و عفو وگذشت او، پراكنده نشدند، و اگر سخت گيرى مى كرد آنها متفرّق مى شدند.
پس معلوم مى شود كه ايمان در دل مسلمانها جاى نكرده بود، وگرنه اگر چه سخت گيرى بجا مى كرد از اطراف پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم متفرّق نمى شدند.
و اين قرآن است كه تصريح دارد و مى گويد: به نرمى پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم مسلمانان جمع شدند.
بر اثر يك تندى عمر، «جبلة بن الايهم» - كه بزرگ طائفه «غسان» بود و تازه اسلام آورده بود - از اسلام بيرون رفت، و در نتيجه، او و پانصد نفر از طائفه اش مرتد شده وبه پادشاه روم پناه بردند(12)، در صورتى كه عمر مىتوانست با نرمى آن مرد عرب را كه سيلى خورده بود راضى كرده و به گرفتن پول از قصاص صرف نظر نمايد – چنانكه «مغيرة بن شعبه» را از حدّ رجم خلاص نمود، و از سنگ باران نجات داد(13) - و در آنصورت «جبله» بر دين اسلام ثابت مى ماند.
حال آنكه عمر با بزرگ منشى افرادى همچون «جبلة» سختگيرى مىكرد، ولى با «مغيره» و «معاويه» كه براى او متواضع بودند، سخت گيرى نمى نمود.
اما اگر داستان «جبله» در زمان پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم اتّفاق افتاده بود، قطعاً پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم سخت گيرى نمى كرد، و با گرفتن پول، حقّ آن مرد عرب را زنده مى كرد، و در نتيجه پانصد نفر را از ارتداد نجات مى داد.
واين است فرق ميان پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم - كه با نرمى رفتار مى كرد و با مال تأليف بر اسلام مى نمود - با ديگران، به همين خاطر است كه پيامبرصلى الله عليه وآله وسلم به اولاد عبدالمطلب فرمود:
يا بني عبدالمطلب؛ إنّكم لن تسعوا الناس بأموالكم فسعوهم بأخلاقكم(14).
شما نمى توانيد، مردم را با مال راضى نمائيد، پس با اخلاق خوش آنها را نگاه بداريد.
پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم در اثر نرمى و حسن خلق، مسلمانان را جمع فرمود، و چنين نبود كه همه آنها طعم ايمان را چشيده باشند، و ايمان در دل آنها جا گرفته باشد؛ بلكه آنها در اثر اخلاق پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم و بخشش اموال، تأليف قلب مى شدند، و به همين جهت براى «مؤلفة القلوب» سهمى از زكات معيّن شد.(15)
11) سوره آل عمران، آيه 159.
12) منتظم: 256 - 260/5، حوادث سال 53، مروج الذهب: 85/2، و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 183/1 و 343/6.
13) شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 227 - 241/12.
14) بحارالانوار: 384/71 ح 22.
15) تاريخ أميرالمؤمنين عليه السلام: 47/1.
منبع: معاویه ج ... ص ...
بازديد امروز : 747
بازديد ديروز : 21751
بازديد کل : 89544317
|