توسّل در ميان ادعيه و زيارات

   نتائج بسيارى كه مردم از توسّل به اهل بيت عصمت ‏عليهم السلام ديده‏ اند، به حدّى‏ است كه قابل ترديد نيست. همۀ دوستان خاندان وحى، يا مشكلات خود را براثر توسّل به آن بزرگواران حلّ كرده‏ اند، يا شاهد و آگاه از برآورده شدن حاجت ‏ديگران بوده‏ اند. آن هم مشكلاتى كه از نظر عقلِ محدود ما، امكان برطرف‏ شدن آنها نبوده است.

   به خاطر اهميّتى كه توسل به اهل بيت ‏عليهم السلام دارد؛ نه تنها در قرآن كريم وروايات گهربار خاندان وحى به آن امر فرموده‏ اند؛ بلكه در ضمن دعاها و زيارات، ما را به سوى توسل فرا خوانده و راهنمايى فرموده‏ اند. اكنون به ذكردو نمونه اكتفا مى‏ كنيم:

   1- در زيارت امام حسين ‏عليه السلام عرض مى‏ كنيم:

اَتَوَسَّلُ إِلى اللَّهِ بِكَ في جَميعِ حَوائِجي مِنْ أَمْرِ آخِرَتي وَدُنْيايَ‏وَبِكَ يَتَوَسَّلُ الْمُتَوَسِّلوُنَ إِلَى اللَّهِ في حَوائِجِهِمْ.(10)

من در جميع حاجت هايم، چه نيازهاى اخروى و چه دنيوى، به وسيلۀ شما متوسل به درگاه خداوند مى‏ شوم و همۀ آنانى كه متوسل به دربار خداوند در حوائج خود هستند، به وسيلۀ شما توسل مى‏ جويند.

   توسل به امام حسين‏ عليه السلام، گريه و عزادارى براى آن حضرت بابى است‏ مفتوح براى همه مردم؛ حتى آلودگان و گنهكاران. هر كس از رفتار و كردارخود شرمسار است، مى‏ تواند به سوى امام حسين ‏عليه السلام روى آورد كه آن‏ حضرت بخشنده همۀ گنهكارانند. يقين داشته باشيد آن بزرگوار مظلوم از همۀ بيچارگان دستگيرى مى‏ كنند.

   2- در دعاى روز عرفه مى‏ خوانيد:

... اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِيّكَ صلى الله عليه وآله وسلم وَ آلِهِ الطَّاهِرينَ وَاَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ‏ بِالْأَئِمَّةِ الَّذينَ اِخْتَرْتَهُمْ لِسِرِّكَ وَاطَّلَعْتَهُمْ عَلى وَحْيِك.(11)

خداوندا؛ به حقّ پيغمبرت حضرت محمدّ صلى الله عليه وآله وسلم و آل پاك او سئوال مى كنم از تو، و متوسّل به تو مى‏ شوم بوسيلۀ امامانى كه آنان را براى سرّ خود انتخاب‏ کردى و آنان را به وحى خود آگاه ساختى ...

   شيفتگان مكتب اهل بيت‏ عليهم السلام نه تنها وجود آن بزرگواران را وسيله و شفيع‏ خود به درگاه خداوند متعال قرار مى‏ دهند و در توسّلات از توجّهات و عنايات ‏اهل ‏بيت‏ عليهم السلام بهره مى‏ برند، بلكه به اسم آن بزرگواران نيز متوسل شده و نام‏ شريف آنان را نيز وسيلۀ تقرّب به خداوند مى‏ دانند.

   در زيارت امام رضا عليه السلام مى‏ خوانيم:

اَلسَّلامُ عَلى مَنْ أَسْمائُهُمْ وَسيلَةُ السَّائِلينَ وَهَياكِلُهُمْ أَمانُ ‏الْمَخْلوُقينَ‏ وَحُجَجُهُمْ اِبْطالُ شُبَهِ الْمُلْحِدين...(12)

سلام بر آنان كه اسمائشان وسيلۀ سئوال كنندگان است و پيكرۀ آنان براى‏ مخلوقين امان است و استدلال آنان باطل كننده شبهه‏ هاى ملحدين است.

   بنابر اين نام آن بزرگواران منشأ تقرّب و وسيلۀ قبولى و پذيرفته شدن در دربار پروردگار متعال مى‏ باشد. به اين جهت دوستان اين خاندان در مجالس‏ خود كه به ياد اهل بيت‏ عليهم السلام تشكيل مى‏ دهند، به ذكر نام آنان پرداخته و با تكرار آن، قلب خود را جلا مى‏ بخشند.

   بزرگان ما نه تنها از نام آن بزرگواران بهره مند مى‏ شوند، بلكه به تربتِ درگاه ‏آنان نيز تبرّك جسته و دردهاى خود را مداوا مى‏ كنند.

   مرحوم محدّث قمى مى‏ نويسد: مرحوم سيد نعمة اللَّه جزائرى در اوايل‏ تحصيل بر اثر فقر و احتياج قادر نبود براى مطالعه چراغ روشن كند؛ از اين‏ جهت از نور ماه استفاده مى‏ كرد. بر اثر كثرت مطالعه در مهتاب، چشمانش ‏ضعيف شد. به خاطر نور چشم خود، تربت مقدسۀ امام حسين‏ عليه السلام وخاك‏ حرمهاى امامان عراق را به چشم خود مى‏ ماليد و از بركت آنها نور چشمش‏ زياد مى‏ شد.

   آن گاه مى‏ نويسد: من نيز هر گاه چشمم به خاطر زياد نوشتن ضعف پيدا مى‏ كند، از خاك حرمهاى ائمۀ اطهار عليهم السلام استفاده مى‏ كنم و گاهى احاديث و اخبار اهل ‏بيت‏ عليهم السلام را به چشمانم مى‏ مالم. بحمداللَّه چشمانم در نهايت روشنى‏ است و اميدوارم انشاء اللَّه در دنيا و آخرت چشمم به بركات ايشان روشن باشد.(13)

---

10) بحارالأنوار: 168/101.

11) بحارالأنوار: 231/98.

12) بحارالأنوار: 53/102 .

13) فوائد الرضويّه محدث قمّى: 695 .