(۳)

نماز امام حسین صلوات الله علیه

سید بن طاووس رحمه الله می‌گوید: نماز امام حسین علیه السلام چهار رکعت است، در هر رکعت سورۀ فاتحه و سورۀ توحید را پنجاه مرتبه می‌خوانی، در رکوع هر رکعت سورۀ فاتحه و سورۀ توحید را ده مرتبه می‌خوانی، بعد از سر برداشتن از رکوع و در هر سجده و بین هر دو سجده مانند رکوع انجام می‌دهی.

و چون سلام دادی این دعا را بخوان:

أَللَّهُمَّ أَنْتَ الَّذِي اسْتَجَبْتَ لِآدَمَ وَحَوَّاءَ إذْ «قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ ‏تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ»(1)، وَنَادَاكَ نُوحٌ فَاسْتَجَبْتَ لَهُ، وَنَجَّيْتَهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الكَرْبِ العَظِيمِ، وَأَطْفَأْتَ نَارَ نَمْرُودَ عَنْ خَلِيلِكَ ‏إِبْرَاهِيمَ، فَجَعَلْتَهَا بَرْداً وَسَلاَماً.

وَأَنْتَ الَّذِي اسْتَجَبْتَ لِاَيُّوبَ «إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ‏ الرَّاحِمِينَ»(2)، فَكَشَفْتَ مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ، وَأَتَيْتَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُمْ مَعَهُمْ، رَحْمَةً مِنْ عِنْدِكَ، وَذِكْرَى لِاُولِي الْأَلْبَابِ.

وَأَنْتَ الَّذِي اسْتَجَبْتَ لِذِي النُّونِ حِينَ نَادَاكَ «فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ»(3)، فَنَجَّيْتَهُ مِنَ الْغَمِّ، وَأَنْتَ الَّذِي ‏اسْتَجَبْتَ لِمُوسَى وَهَارُونَ دَعْوَتَهُمَا حِينَ قُلْتَ  «قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا»(4)، وَأَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَقَوْمَهُ، وَغَفَرْتَ لِدَاوُدَ ذَنْبَهُ، وَتُبْتَ عَلَيْهِ‏ رَحْمَةً مِنْكَ وَذِكْرَى، وَفَدَيْتَ إِسْمَاعِيلَ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ بَعْدَ مَا أَسْلَمَ، «وَتَلَّهُ ‏لِلْجَبِينِ»(5)، فَنَادَيْتَهُ بِالْفَرَجِ وَالرَّوْحِ.

وَأَنْتَ الَّذي نَادَاكَ زَكَرِيَّا نِدَاءً خَفِيّاً فَ«قَالَ ربِّ إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي‏ وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْباً وَلَمْ أَكُنْ بِدُعَائِكَ رَبِّ شَقِيّاً»(6)، وَقُلْتَ «يَدْعُونَنَا رَغَباً وَرَهَباً وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ»(7).

وَأَنْتَ الَّذِي اسْتَجَبْتَ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ، لِتَزِيدَهُمْ مِنْ ‏فَضْلِكَ، فَلاَتَجْعَلْنِي مِنْ أَهْوَنِ الدَّاعِينَ لَكَ، وَالرَّاغِبِينَ إِلَيْكَ، وَاسْتَجِبْ ‏لِي كَمَا اسْتَجَبْتَ لَهُمْ بِحَقِّهِمْ عَلَيْكَ، فَطَهِّرْنِي بِتَطْهِيرِكَ، وَتَقَبَّلْ صَلاَتِي ‏وَدُعَائِي بِقَبُولٍ حَسَنٍ، وَطَيِّبْ بَقِيَّةَ حَيَاتِي، وَطَيِّبْ وَفَاتِي، وَاخْلُفْنِي ‏فِيمَنْ أَخْلُفُ، وَاحْفَظْنِي يَا رَبِّ بِدُعَائِي، وَاجْعَلْ ذُرِّيَّتِي ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً، تَحُوطُهَا بِحِيَاطَتِكَ بِكُلِّ مَا حُطْتَ بِهِ ذُرِّيَّةَ أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ وَأَهْلِ‏طَاعَتِكَ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

يَا مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ رَقِيبٌ، وَلِكُلِّ دَاعٍ مِنْ خَلْقِكَ مُجِيبٌ، وَمِنْ كُلّ‏ سَائِلٍ قَرِيبٌ، أَسْئَلُكَ يَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، اَلْحَيُّ الْقَيُّومُ، اَلْأَحَدُ الصَّمَدُ، اَلَّذِي لَمْ يَلِدُ وَلَمْ يُولَدُ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ، وَبِكُلِّ اسْمٍ رَفَعْتَ بِهِ ‏سَمَائَكَ، وَفَرَشْتَ بِهِ أَرْضَكَ، وَأَرْسَيْتَ بِهِ الْجِبَالَ، وَأَجْرَيْتَ بِهِ الْمَاءَ، وَسَخَّرْتَ بِهِ السَّحَابَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ وَاللَّيْلَ وَالنَّهَارَ، وَخَلَقْتَ الخَلاَئِقَ كُلَّهَا.

أَسْئَلُكَ بِعَظَمَةِ وَجْهِكَ العَظِيمِ، اَلَّذِي أَشْرَقَتْ لَهُ السَّمَاوَاتِ وَالْاَرْضِ، فَأَضَائَتْ بِهِ الظُّلُمَاتُ، إِلاَّ صَلَّيْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَكَفَيْتَنِي أَمْرَ مَعَاشِي وَمَعَادِي، وَأَصْلَحْتَ لِي شَأْنِي كُلَّهُ، وَلَمْ تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ، وَأَصْلَحْتَ أَمْرِي وَأَمْرَ عِيَالِي، وَكَفَيْتَنِي هَمَّهُمْ، وَأَغْنَيْتَنِي وَإِيَّاهُمْ‏ مِنْ كَنْزِكَ وَخَزَائِنِكَ، وَسَعَةِ فَضْلِكَ، اَلَّذِي لاَيَنْفَدُ أَبَداً.

وَأَثْبِتْ فِي قَلْبِي يَنَابِيعَ الحِكْمَةِ، اَلَّتِي تَنْفَعُنِي بِهَا وَتَنْفَعُ بِهَا مَنِ‏ ارْتَضَيْتَ مِنْ عِبَادِكَ، وَاجْعَلْ لِي مِنَ المُتَّقِينَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ إِمَاماً، كَمَا جَعَلْتَ إِبْرَاهِيمَ الخَلِيلَ إِمَاماً، فَإِنَّ بِتَوْفِيقِكَ يَفُوزُ الفَائِزُونَ، وَيَتُوبُ‏ التَّائِبُونَ، وَيَعْبُدُكَ الْعَابِدُونَ، وَبِتَسْدِيدِكَ يَصْلُحُ الصَّالِحُونَ الْمُحْسِنُونَ‏ المُخْبِتُونَ الْعَابِدُونَ لَكَ، اَلْخَائِفُونَ مِنْكَ، وَبِإِرْشَادِكَ نَجَا النَّاجُونَ مِنْ‏نَارِكَ، وَأَشْفَقَ مِنْها المُشْفِقُونَ مِنْ خَلْقِكَ، وَبِخِذْلاَنِكَ خَسِرَ المُبْطِلُونَ، وَهَلَكَ الظَّالِمُونَ، وَغَفَلَ الْغَافِلُونَ.

أَللَّهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، فَأَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلاَهَا، وَأَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَللَّهُمَّ بَيِّنْ لَهَا هُدَاهَا، وَأَلْهِمْهَا تَقْوَاهَا، وَبَشِّرْهَا بِرَحْمَتِكَ حِينَ تَتَوَفَّاهَا، وَنَزِّلْهَا مِنَ الْجِنَانِ عُلْيَاهَا، وَطَيِّبْ وَفَاتَهَا وَمَحْيَاهَا، وَأَكْرِمْ مُنْقَلَبَهَا وَمَثْوَاهَا، وَمُسْتَقَرَّهَا وَمَأْوَاهَا، فَأَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلاَهَا.(8)

خداوندا تو آن هستی که دعای آدم و حوّا را به اجابت رساندی، وقتی گفتند: «پروردگارا ما به خود ظلم کردیم و اگر تو ما را نیامرزی و به ما ترحم نکنی از زیانکاران خواهیم بود» . و نوح تو را خواند و دعای او را اجابت نمودی و او و اهلش را از گرفتاری و اندوه بزرگ نجات دادی.
و آتش نمرود را برای خلیل خود ابراهیم خاموش نمودی و آن را سرد و سلامت قرار دادی.
و تو آن هستی که دعای ایوب را اجابت نمودی «چون پروردگارش را ندا داد که من دچار بیچارگی شده‌ام و تو مهربان‌ترین مهربانان هستی» ، پس گرفتاری اش را برطرف کردی. و به رحمت خود خانواده او و همانند آن ها را همراه آنان به او عطا فرمودی تا برای اهل خرد مایه تذکّر باشد.
و تو آن هستی که دعای ذو النون یعنی یونس بن متّی را اجابت نمودی هنگامی که تو را «در تاریکی‌ها خواند (و گفت:) هیچ معبودی جز تو نیست تو پاک و منزّهی همانا من از ستمگران هستم» . پس او را از غم و اندوه نجات دادی،
و تو آن هستی که دعای موسی و‌هارون را اجابت نمودی هنگامی که فرمودی: «دعای شما اجابت شد پس استقامت ورزید»  و فرعون و‌هامان و قوم او را غرق نمودی و گناه داود را آمرزیدی و تو به‌اش را پذیرفتی از باب رحمتت و برای متذکر شدن، و قربانی بزرگ را از طرف اسماعیل فدیه قرار دادی بعد از آنکه تسلیم گردید «و او را به روی به خاک افکند»  پس او را به گشایش و راحتی ندا دادی.
و تو آن هستی که زکریا تو را خواند، خواندنی آهسته و پنهان، «پس گفت: پروردگارا به راستی استخوانم سست شده و موی سرم از پیری سفید گشته، و من هرگز در دعای تو، از اجابت محروم نبوده‌ام» ، و فرمودی: «در حال بیم و امید ما را می‌خوانند و برای ما خاشع و فروتن بودند».
و تو آن هستی که دعای کسانی را که‌ ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند اجابت نمودی تا فضل و احسانت را برای ایشان بیفزایی، پس مرا از کمترین دعاکنندگان و مشتاقانت قرار مده و به حق آنان بر تو، دعای مرا به اجابت رسان، همان طور که دعای آنان را اجابت نمودی و با پاک کردنت مرا طاهر گردان، و نمازم و دعایم را با قبولی نیکو قبول کن و باقیماندۀ حیاتم را و وفاتم را گوارا و نیکوگردان و جانشینم باش در کسانی که از خود به جای می‌گذارم، و مرا پروردگارا به دعایم حفظ فرما، و ذریه‌ام را ذریه پاکی قرار بده، آن‌ها را با احاطه‌ای که داری احاطه کن و نگهداری نما به هر آنچه ذریّه یکی از اولیائت و اهل اطاعتت را بدان احاطه می‌نمایی و نگهداری می‌کنی، به رحمتت ای مهربان ترین مهربانان.
ای آن‌که بر هر چیزی مراقب و نگهبانی و برای هر دعا کننده از خلق خود پاسخ دهنده و اجابت کننده‌ای و نسبت به هر درخواست کننده‌ای نزدیک هستی از تو می‌خواهم ای که معبودی جز تو نیست، تو زنده‌ای و قائم به تدبیر خلق، یکتایی، بی نیازی که فرزند ندارد و فرزند کسی نیست و برای او هیچ مشابهی و همانندی نیست، و به هر اسمی که به وسیله آن آسمان را برافراشتی، و زمین را گسترانیدی و کوه‌ها را ثابت و استوار گردانیدی، و آب را جاری ساختی و ابرها را و خورشید و ماه را و ستارگان را و شب و روز را مسخّر نمودی و همۀ خلایق را آفریدی.
از تو می‌خواهم به عظمت وجه عظیمت که آسمان‌ها و زمین بدان روشن گشته‌اند و تاریکی‌ها بدان روشن گشتند بر محمّد و آل محمّد درود فرستی و امر معاش و معاد مرا کفایت کنی و همۀ شئون مرا اصلاح نمایی و مرا چشم به هم زدنی به خودم وامگذاری، و کار من و کار عیالم را اصلاح فرمایی و مهمّ آنان را کفایت کنی و مرا و ایشان را از ذخائرت و خزائنت و فضل گسترده ات که هرگز پایان نمی‌یابد، بی نیاز گردانی،
و چشمه‌های  حکمت را در قلب من پایدار نما که بدان مرا  منفعت بخشی و کسانی را که از بندگانت می‌پسندی منفعت بخشی
و درآخر الزمان برای من امام و پیشوا از متّقین قرار بده، همان طور که ابراهیم خلیل را امام و پپیشوا قرار دادی، همانا به توفیق تو رستگاران، رستگار می‌شوند و توبه‌کنندگان توبه می‌کنند و عبادت کنندگان عبادت می‌کنند، و به استوارسازی تو شایسته می‌شوند شایستگان، نیکوکاران، اهل خضوع و اهل عبادت و کسانی که از تو خائف و ترسانند، و به راهنمایی تو رهایی یافتگان از آتش رهایی یافتند، و از آن حذر کردند حذرکنندگان از خلق، و به رهاکردن تو و یاری نکردن تو اهل باطل دچار خسران و زیان شدند و ستمگران هلاک گردیدند و غفلت کنندگان گرفتار غفلت شدند.
خداوندا نفس مرا تقوا عنایت کن، تو ولی و سرپرست آن هستی، و تو بهترین کسی هستی که آن را پاکیزه می‌گردانی، خداوندا بیان کن برای آن طریق هدایتش را و الهام نما به آن تقوایش را، و هنگامی که آن را دریافت می‌کنی به رحمتت آن را بشارت بده، و در قسمت بالای بهشت فرود آور، و حیات و ممات آن را گوارا قرار بده، بازگشت آن را و درنگ نمودنش را و محلّ استقرار و منزلگاهش را گرامی بدار، تو ولی و سرپرست آن هستی.

علّامه مجلسی رحمه الله فرموده است: در نماز امام حسین علیه السلام ظاهراً بعد از دو سجده قرائت نیست، در کتاب مختصر مصباح به آن تصریح نموده و گفته است: چهار رکعت نماز با هشتصد مرتبه حمد و قل هو الله احد می‌خوانی و سپس تفصیل آن را ذکر نموده است، ولی سید بن طاووس این نماز را در کتاب اقبال در اعمال شب نیمه شعبان روایت نموده و گفته است:
نقل کرده‌ام از خط شیخ ابوالحسن محمّد بن‌ هارون آنچه را که سند آن حذف شده، گفته است:
از نماز‌های  شب نیمه شعبان در کنار قبر حضرت ابا عبد الله الحسین علیه السلام چهار رکعت است در هر رکعت سورۀ فاتحه پنجاه مرتبه و قل هو الله احد نیز پنجاه مرتبه، در رکوع دو سوره را ده مرتبه می‌خواند و چون سر از رکوع برداشت مثل آن، و در دو سجده و بین دو سجده همان گونه عمل می‌کند همان طور که در نماز تسبیح (جعفر طیّار علیه السلام) انجام می‌دهد، سپس تسبیح و بعد از آن دعا را ذکر نموده، و ظاهر تشبیه که این نماز را به نماز تسبیح تشبیه نموده وجود قرائت بعد از دو سجده نیز هست.(9)
و لذا اگر این نماز مانند نماز تسبیح باشد سورۀ حمد و اخلاص را باید هشتصد و هشتاد مرتبه بخواند، زیرا بعد از دو سجده در هر رکعت سورۀ حمد را ده مرتبه و سورۀ اخلاص را ده مرتبه باید بخواند و مجموع آن در چهار رکعت هشتاد مرتبه می‌شود و با آن هشتصد مرتبه مجموعاً هشتصد و هشتاد مرتبه می‌گردد.
سید بزرگوار در اقبال گفته است: این نماز را در شب نیمه شعبان می‌خواند ولی در کتاب دیگر خود «جمال الاسبوع» آن را به این شب اختصاص نداده و آن را به نماز تسبیح تشبیه ننموده، پس چهار رکعت با هشتصد مرتبه سورۀ حمد و سورۀ اخلاص خوانده می شود.

---

(1) سورۀ اعراف: آیه 23.

(2) سورۀ انبیاء، آیه 83.

(3) سورۀ انبیاء، آیه 87.

(4) سورۀ یونس آیه 89.

(5) سورۀ صافات: آیه 103.

(6) سورۀ مریم، آيه 4 .

(7) سورۀ انبیاء، آیه 90.

(8) جمال الاسبوع : 176 ، ربیع الاسابیع : 173 ، بحارالانوار : 186/91.

(9) بحارالانوار : 91 / 191.