(1)

نقش اراده در خودشناسى

    اگر هواى نفس خود را قوى و با صلابت مى‏ دانيد، براى آن است كه تصميم و اراده شما درباره خود سازى ضعيف است. شما مردانه تصميم بگيريد و با ارادۀ قوى در صراط مستقيم گام برداريد، در اين صورت يقين خواهيد نمود كه نفس شما و هوا و هوس آن مغلوب و مقهور شما هستند.

    يقين داشته باشيد، با قدرت اراده اين حقيقت را در مى‏ يابيد كه نفس شما در برابر تصميم شما قدرتى ندارد. اين حقيقتى است كه حضرت امام صادق‏ عليه السلام آن را اين گونه بيان فرموده‏ اند:

 صاحِبُ النِّيَّةِ الْخالِصَةِ نَفْسُهُ وَهَواهُ مَقْهُورَتانِ تَحْتَ سُلْطانِ تَعْظيمِ‏ا للَّهِ وَالْحَياءِ مِنْهُ.(10)

 كسى كه داراى تصميم و نيّت خالصانه است، نفس او و هواى او در پيشگاه سلطنت و بزرگداشت مقام الهى و حياء از او مقهور هستند.

    يعنى كسى كه داراى تصميم خالصانه است، خود را در حال حضور در پيشگاه باعظمت خداوند مى‏ بيند و شرم و حياء مانع او براى انجام كارهاى ناپسند مى‏ شود. به اين جهت نفس او و هواهاى نفسانى او مقهور او شده و در اختيار او قرار مى‏ گيرند.

    بنابراين از قوى بودن نفس خود گله نداشته باشيد؛ بلكه از بى‏ تصميم بودن و از ضعف ارادۀ خود ناراحت باشيد و در پى اصلاح آن برآئيد.

---

10) بحارالانوار : 210/70، از مصباح الشريعة : 4.