پاكسازى نفس

    براى پاكسازى فكر و انديشه، همت و اراده و قدرتهاى ديگر نفس، بايد به كوشش و جدّيت بپردازيد و از اهمال و سستى دورى كنيد، زيرا براى اصلاح نفس و آزاد ساختن قدرتهاى فراوانى كه در آن نهفته است، سعى و تلاش لازم است.

    حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام مى‏ فرمايند:

 لاتَتْرُكِ الاِجْتِهادَ في اِصْلاحِ نَفْسِكَ، فَإِنَّهُ لايُعينُكَ إِلاّ الْجِدُّ.(7)

 تلاش در اصلاح نفس خود را ترك مكن، زيرا كه در اين راه تو را كمك نمى ‏كند مگر كوشش.

    با كمال تأسّف، با همۀ اهميّتى كه اين مسئله دارد، به آن كمتر توجّه مى‏ كنيم. بايد ببينيم مردان خدا چگونه خود را شناختند؟ و چگونه توانستند به مقامات ارزنده راه يابند؟ و چگونه به مقام شرافت نفس رسيدند؟ و ما چگونه مى‏ توانيم در راه آنان گام برداريم و به سرنوشتى كه آنان رسيدند، دست يابيم؟

    پاسخ اين سئوال را حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در ضمن كلامى گويا چنين بيان فرموده‏ اند:

 عَوِّدْ نَفْسَكَ فِعْلَ الْمَكارِمِ وَتَحَمُّلَ أَعْباءِ الْمَغارِمِ، تَشْرُفَ نَفْسَكَ.(8)

 نفس خود را به انجام كارهاى پسنديده و به تحمّل رنج غرامتها عادت ده، تا نفس خود را بلند مرتبه گردانى.

    بزرگان ما به اين گفتار پر معنى، لباس عمل پوشاندند و به مقام شرافت نفس كه خودسازى و خودشناسى است، رسيدند. ما نيز اگر اعمال پسنديده را انجام دهيم و زحمت انجام كارهاى مشكل را تحمّل كنيم، با مرور زمان به خود شناسى و مقام والاى انسانيّت - كه شرافت نفس است - دست مى‏ يابيم.

---

7) همان كتاب : 315/6.

8) شرح غرر الحكم : 319/4.