تأثير عاشورا در شيعيان

«مؤلّف الفخرى درباره حادثه كربلا گويد: اين حادثه ايست چندان‏ فجيع و بزرگ كه من نمى ‏خواهم به تفصيل از آن سخن بگويم. رخداديست كه در اسلام فجيع تر از آن نبود، كشته ‏شدن اميرمؤمنان مصيبتى بزرگ بود، ولى در اين حادثه از قتل و اسارت و اعضا بريدن كشتگان چيزها بود كه انسان را مى ‏لرزاند، خداوند كسانى را كه به اين كار اقدام كردند و به انجام آن فرمان دادند يا به‏ چيزى از آن راضى بودند لعنت كند و عذرى از آن ‏ها نپذيرد و آن‏ ها را در شمار زيانكاران قرار دهد.

اكنون نظر يك مورّخ شرقى را درباره اين رخداد و تأثيرى كه در روح مسلمانان و مخصوصاً شيعيان داشت نقل مى‏ كنيم. اين مورّخ‏ سيد اميرعلى است كه در اين باره ‏گويد: كشتار كربلا در همه قلمرو  اسلام مايه وحشت و بيم شد. ايرانيان را به هيجان ‏آورد و به سبب ‏حميّت آن ‏ها عبّاسيان توانستند دولت اموى را منقرض كنند.

پروفسور «برون» درباره حادثه كربلا گويد: گروه شيعه يا طرفداران‏ على (علیه السلام) به قدر كافى هيجان و از جان‏ گذشتگى نداشتند، امّا پس ‏از رخداد كربلا كار دگرگون شد و تذكار زمين كربلا كه به خون ‏فرزند پيغمبر آغشته بود و يادآورى عطش سخت وى و نعش ‏نزديكانش كه اطراف او روى زمين ريخته بود، كافى بود كه‏ عواطف سست‏ ترين مردم را به هيجان آورد و روح ‏ها را غمگين‏ كند چندان كه نسبت به رنج و خطر و حتّى مرگ بى ‏اعتنا شوند.

«نيكلسن» درباره فاجعه كربلا گويد: همه مورّخان مسلمان، به جز گروهى بسيار اندك بر ضدّ امويان هم سخنند، حسين بن على (عليهما السلام) را شهيد مى دانند و يزيد بن معاويه را سفّاك و ستمگر مى ‏شمارند.

استاد نيكلسن در جاى ديگر درباره اين رخداد گويد: حادثه كربلا مايه پشيمانى و تأسّف امويان شد؛ زيرا اين واقعه، شيعيان را متّحد كرد و براى انتقام (امام) حسين (علیه السلام) هم صدا شدند و صداى آن ‏ها در همه جا و مخصوصاً نزد ايرانيان - كه مى‏ خواستند از نفوذ عرب ‏آزاد شوند - انعكاس يافت».(1)

_________________________

(1) تاريخ سياسى اسلام (دكتر حسن ابراهيم حسن): 1 / 351 .