تميم دارى در دوره حكومت عمر

   ابوريّه مى ‏نويسد: «عمر بن خطّاب نسبت به تميم بسيار احترام به جاى مى‏ آورد و از او با عبارت «خير أهل المدينة»(242)(بهترين فرد مدينه) ياد مى‏ كرد. اين درست در هنگامى بود كه افرادى چون حضرت على‏ عليه السلام و بزرگان صحابه حضور داشتند.

   بعدها وقتى كه به فرمان خليفه دوم، مردم به طبقات گوناگون تقسيم شدند، تميم در كنار اهل بدر قرار گرفت كه در شمار محترم ترين ياران پيامبر بودند و از همه بيشتر حقوق مى‏ گرفتند.

   همچنين هنگامى كه او دستور داد تا نمازهاى نافله و مستحبِّ ماه رمضان به جماعت خوانده شود (سال چهاردهم‏ هجرى)، دو نفر را به امامت جماعت منصوب داشت كه يكى از آن ها تميم دارى - راهب و عالم نصرانى سابق و تازه‏ مسلمان‏ شده - بود.

   او با لباسى كه به هزار درهم خريده بود، در نهايت جلال و تزيّن به نماز جماعت حاضر شده، بر مسلمانان امامت‏ مى‏ كرد.(243) تميم تا پايان خلافت عثمان در مدينه بود، ولى بعد از كشته‏ شدن وى به شام رفت و در همانجا - و در سال 40 هجرى - از دنيا رفت.(244)

   ابو ريّه مى‏ نويسد: «از نكته‏ هاى شايان توجّه آن است كه مى‏ بينيم تمامى اين كاهنان يهودى و مسيحى - تازه مسلمان - وساير مسلمانان هواپرست، پس از قتل عثمان - و روى‏ كار آمدن على‏ عليه السلام - به شام روى آوردند.

   روشن است كه اين امر نه براى خدا، بلكه براى كمك به اشاعه فتنه و شعله‏ ور ساختن آتش كينه ميان مسلمانان بود تا از اين رهگذر پايه‏ هاى حكومت اموى استحكام يابد و بدين‏ سان آن‏ ها نيز بهتر بتوانند كيسه‏ هاى خود را از بخشش ‏هاى‏ حكّام اموى پر كنند!»(245).(246)

---

242) الإصابة: 473/3 به نقل از نقش ائمّه در احياء دين، دفتر ششم: 87. در روايت ذهبى از تميم به عنوان «خيرالمؤمنين» ياد شده است؛ بنگريد به: سير أعلام النبلاء: 446/2.

243) تاريخ ابن عساكر: 479/10، تهذيب ابن عساكر: 360/3، سير اعلام النبلاء: 447/2 به نقل از نقش ائمّه در احياء دين: 87/6.

244) الاعلام (زركلى): 2 / 71 واسد الغابة: 1 / 256.

245) أضواء على السنّة المحمديّة: 182 (پاورقى).

246) اسرائيليّات و تأثير آن بر داستان‏هاى انبياء در تفاسير قرآن: 103.