حضرت امام رضا عليه السلام و نقل خطبه

 رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم درباره ماه مبارك رمضان

   شيخ صدوق ‏رحمه الله در كتاب «عيون اخبار الرضا عليه السلام» از حضرت امام رضا عليه السلام، و ايشان‏ از پدران بزرگوارش ‏عليهم السلام، از حضرت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام روايت كرده است كه فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم روزى براى ما خطبه خواند و فرمود:

اى مردم؛ به راستى ماه خدا با بركت، رحمت و آمرزش به شما روى آورده است. ماهى كه نزد خداوند بهترين ماه ‏ها و روزهايش بهترين روزها و شب‏هايش ‏بهترين شب‏ ها و ساعت‏ هايش بهترين ساعت‏ها است.

ماهى كه در آن به ميهمانى خداوند دعوت شده و از اهل كرامت او قرار داده ‏شده ‏ايد. نفَس‏ هاى شما در آن، ثواب تسبيح دارد و خواب شما در آن، عبادت وعمل شما در آن، پذيرفته‏ شده و دعايتان در آن، مستجاب است.

پس با نيّت‏هاى درست و دل ‏هاى پاك از خدا درخواست كنيد كه توفيق ‏روزه‏ دارى و تلاوت قرآن به شما مرحمت كند، كه بدون ترديد شقى و بدبخت ‏كسى است كه از آمرزش الهى در اين ماه بزرگ محروم گردد. و با گرسنگى وتشنگى خود در اين ماه گرسنگى و تشنگى روز قيامت را به ياد آوريد. و بر فقيران و بينوايان كمك كنيد و صدقه دهيد. بزرگسالان را احترام كنيد و برخردسالان رحم نمائيد، و صله ‏رحم (يعنى پيوند با خويشاوندان) داشته باشيد. زبان خود را از آنچه نبايد گفت و چشم خود را از آنچه نبايد ديد و گوش خود را ازآنچه نبايد شنيد ببنديد.

با يتيمان مردم مهربانى كنيد تا با يتيمان شما مهربانى نمايند، از گناهان خود توبه كنيد و به سوى خدا بازگشت نمائيد و دست‏هاى خود را در اوقات نمازها به ‏دعا بلند كنيد كه هنگام نمازها بهترين ساعت‏ها است، خداوند به سوى ‏بندگانش نظر رحمت دارد؛ اگر با او راز و نياز كنند به آن‏ها جواب مى ‏دهد، اگر اورا ندا دهند جواب گويد و اگر او را بخوانند دعايشان را مستجاب فرمايد.

اى مردم؛ به راستى جان شما در گرو اعمال شما است، با استغفار خويش آن را رها كنيد. و پشت شما از بار گناه سنگين است، با طولانى كردن سجده آن را سبك نمائيد. و بدانيد كه خداوند تبارك و تعالى به عزّت خود سوگند ياد كرده ‏است كه نمازگزاران و سجده ‏كنندگان را عذاب نكند و آنان را به آتش دوزخ ‏نترساند روزى كه همگان در پيشگاه پروردگار جهانيان بپاخيزند.

اى مردم؛ هر يك از شما روزه ‏دار مؤمنى را در اين ماه افطارى دهد، نزد خدا ثواب آزاد كردن يك بنده دارد و گناهان گذشته ‏اش آمرزيده شود.

عرض كردند: همه ما چنين قدرتى نداريم.

فرمود: خود را از آتش برهانيد گرچه با دادن نصف خرما باشد و از آتش دوربداريد گرچه با دادن ليوانى آب باشد.

اى مردم؛ هر يك از شما در اين ماه اخلاقش را نيكو گرداند، بر صراط به راحتى ‏بگذرد روزى كه قدم‏ها بر آن بلغزد. و هر كس در اين ماه نسبت به غلامان و كنيزان و خدمتگزارانش آسان بگيرد، خداوند حساب او را در قيامت آسان ‏بگيرد. و هر كس از شرّ و بدى و آزار ديگران در اين ماه خوددارى كند، خداوند روز ديدارش با او از غضب خويش خوددارى مى‏ كند. و هر كس يتيمى را در اين ‏ماه گرامى بدارد، خدا او را در روز ملاقات گرامى بدارد.

و كسى كه با خويشاوندان خود در اين ماه خوش‏رفتارى و مهربانى كند، خداوند در روز ملاقات با او به رحمت خويش خوشرفتارى نمايد. و كسى كه در اين ماه‏ رابطه خويشاوندى خود را با آنان قطع كند، خداوند در روز ملاقات رحمتش را ازاو قطع خواهد كرد.

و كسى كه در اين ماه نماز مستحبّى بجاى آورد، خداوند براى او برات آزادى ازآتش نويسد. و كسى كه در اين ماه فريضه‏ اى را بجا آورد، ثواب هفتاد فريضه درغير اين ماه به او دهند.

و كسى كه در اين ماه بر من زياد صلوات فرستد، خداوند ميزان او را سنگين‏ گرداند روزى كه ميزان‏ها سبك باشند. و كسى كه در اين ماه آيه ‏اى از قرآن ‏بخواند پاداش يك ختم قرآن در غير اين ماه دارد.

اى مردم؛ درهاى بهشت در اين ماه گشوده شده است، از خدا بخواهيد كه آن رابه روى شما نبندد. و درهاى دوزخ بسته شده است، از پروردگار خويش ‏درخواست كنيد كه آن را به روى شما باز نگرداند. و شياطين در بند هستند، ازخدا بخواهيد كه آن‏ها را بر شما مسلّط نسازد.

اميرالمؤمنين ‏عليه السلام فرمود: من از جا برخاستم و عرض كردم: اى رسول خدا؛ بهترين اعمال در اين ماه چيست؟

فرمود: اى اباالحسن؛ برترين اعمال در اين ماه، پارسائى و پرهيزكردن از آنچه ‏خدا حرام كرده مى ‏باشد.

سپس رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم گريست، علّت گريه ‏اش را سؤال كردم، فرمود: على‏ جان؛ گريه ‏ام براى مصيبتى است كه در اين ماه بر تو وارد مى ‏شود؛ گويا مى ‏بينم ‏كه تو در حال نمازى در پيشگاه پروردگارت و آن شقى ترين اوّلين و آخرين و همتاى پى كننده ناقه ثمود، ضربتى را بر فرق تو زده كه محاسنت را با خون ‏سرت خضاب نموده است.

عرض كردم: اين جريان با سلامت دينم صورت مى ‏گيرد؟

فرمود: آرى؛ تو در سلامت دينت هستى.

سپس فرمود: على جان؛ هر كس تو را بكشد مرا كشته است، و هر كس با تودشمنى كند با من دشمنى كرده، و هر كس تو را دشنام دهد مرا دشنام داده ‏است؛ زيرا كه تو نسبت به من مانند جان من هستى، روح تو از روح من و طينت‏ت و از طينت و سرشت من است.

خداوند تبارك و تعالى من و تو را آفريده و برگزيده است؛ مرا براى نبوّت و تو رابراى امامت اختيار فرموده است. پس هر كس امامت تو را انكار كند، در حقيقت ‏نبوّت مرا انكار كرده است.

اى على؛ تو وصىّ من و پدر فرزندانم و همسر دخترم و جانشينم بر امّتم در زندگى و پس از مرگ من هستى. امر و فرمان تو، امر و فرمان من و نهى تو، نهى ‏من است.

به آن كسى كه مرا به پيامبرى مبعوث نمود و مرا بهترين آفريده‏ اش قرار داد سوگند ياد مى‏ كنم كه تو حجّت خدا بر مخلوقات او و امين اسرار او و جانشين بربندگانش مى ‏باشى.(1)

---

1) عيون اخبار الرضا عليه السلام: 230/1، إقبال الأعمال: 246.