(8)

زيارت هشتم وداع

هنگامى كه خواستى وداع كنى بگو:

قَدْ قَضَيْتُ يا مَوْلايَ بَعْضَ الْإِرْبِ مِنْ زِيارَتِكَ، وَلَوْ فَعَلْتُ يا مَوْلايَ ‏ما يَجِبُ عَلَيَّ، لَجَعَلْتُ عَرْصَتَكَ دارَ إِقامَةٍ، وَلكِنَّني مِنْ أَبْنآءِ الدُّنْيا أَكْدَحُ فيها كَما جَرَتْ عادَةَ مَنْ مَضى، فَأَسْأَلُ اللَّهَ الْبآرَّ الرَّحيمَ أَنْ يُصَلِّيَ‏ عَلى مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ لايَجْعَلَهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِيارَتِكُمْ، وَجَميعِ‏ الْمُؤْمِنينَ، إِنَّهُ أَرْحَمُ الرَّاحِمينَ، وَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ.

مولاى من؛ بعضى از آداب زيارتت را بجاى آوردم، و اگر بخواهم آنچه بر من واجب است انجام دهم بايد صحن تو را سراى اقامت خويش قرار دهم، ولى چه كنم كه از فرزندان دنيايم و در راه آن تلاش مى ‏كنم همانطور كه عادت گذشتگان بر آن جارى گشته است، پس از خداوند نيكوكارِ مهربان مى ‏خواهم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستد، و اين ديدار را آخرين ديدار از زيارت شما و همه مؤمنان قرار ندهد كه او مهربانترين مهربانان است، و او بر هر چيز توانا است.

سپس زياد دعا كن به آنچه مى ‏خواهى كه برآورده مى ‏شود انشاء اللَّه تعالى.(10)

مؤلّف گويد: مرحوم سيّد بن طاووس گفتارى درباره وداع با ماه مبارك رمضان ‏فرموده است كه بى ‏مناسبت نيست آن را در اينجا بياوريم: 

   ايشان مى ‏فرمايد: همانا در بعضى از اين وداع‏ها ادّعا مى كنى كه جدا شدن از ماه ‏رمضان و فقدان آن، تو را محزون ساخته و دلت را به درد آورده است به خاطر آنچه ازفضل و بهره ‏اش از دست داده ‏اى، پس از تو خواسته مى ‏شود كه در ادّعايت صادق ‏باشى به اين‏كه آثار حزن و مصيبت بر چهره ‏ات باشد و آخرين روز آن را با دروغ درگفتار و تباهى در كردار به پايان نرسانى.

 و از وظايف شيعيان - بلكه از وظايف امّت خاتم الأنبياء صلى الله عليه وآله وسلم - اين است كه در اين ‏زمان‏ها احساس ترس و بيم داشته باشند و در چنين موقعيّت‏ها تأسّف بخورند بر آنچه از دوران حضرت مهدى‏ عليه السلام - كه جدّ بزرگوارش حضرت محمّد صلى الله عليه وآله وسلم بشارت و وعده آن را داده - از دست داده ‏اند و اگر آن بزرگوار در ميان آنان حضور داشت به وسيله او به ‏سعادت‏ها مى‏ رسيدند، تا خداوند خلوص و وفاى آن‏ها را نسبت به ايشان كه سبب ‏سعادت دنيا و آخرت‏شان هستند ببيند، و قريب به اين مضامين بايد بگويند:

اُرَدِّدُ طَرْفي في الدّيار فلاأرى

وجوه أحبّآئي الّذين اُريدُ

چشم خود را در گوشه و كنار شهرها مى ‏چرخانم ولى نمى ‏بينم چهره آن دوستانى را كه مى ‏خواهم.

در حقيقت، مصيبت فقدان آن حضرت بر مردمان متديّن، از مصيبت فقدان ماه ‏رمضان سخت‏تر است.

   آيا اگر پدر دلسوز يا برادر مددكار همراه و يا فرزند نيكوكار مهربانى را از دست‏ داده بودند، براى دورى و فقدان او دچار ترس و وحشت و اضطراب نمى ‏شدند ودلشان به درد نمى‏ آمد؟ در حالى ‏كه بهره و منفعتى كه از وجود آنان مى ‏برند هرگز قابل‏ مقايسه با بهره و انتفاعى نيست كه از وجود حضرت مهدى ارواحنا فداه نصيب آنان ‏مى ‏شود؛ او كه جانشين خاتم پيامبران و امامِ حضرت عيسى در نماز و فرمانروايى است، و از بين برنده انواع بلاها و اصلاح ‏كننده امور همه كسانى است كه در زير آسمان به سر مى ‏برند.(11)

---

10) بحار الأنوار: 207/102.  

11) إقبال الأعمال: 559.