گريه آسمان و زمين

براى امام حسين علیه السلام

ابراهيم نخعى از حضرت اميرالمؤمنين علیه السلام روايتى نقل كرده است ‏كه آن حضرت به امام حسين علیه السلام مى ‏فرمايند خداوند در قرآن ‏اقوامى را سرزنش نموده است و به آيه ‏اى كه ذكر كرديم استدلال ‏فرمودند و سپس بعد از سوگندى كه ياد كردند به امام حسين علیه السلام فرمودند: تو را حتماً شهيد خواهند كرد و سپس زمين و آسمان بر تو گريه مى‏ كنند. به اين روايت توجّه كنيد:

عَنْ إِبْرَاهِيمَ النَّخَعِيِّ قَالَ: خَرَجَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ (علیه السلام) فَجَلَسَ فِي الْمَسْجِدِ وَ اجْتَمَعَ أَصْحَابُهُ حَوْلَهُ وَ جَاءَ الْحُسَيْنُ (علیه السلام) حَتَّى قَامَ بَيْنَ يَدَيْهِ فَوَضَعَ يَدَهُ عَلَي ‏رَأْسِهِ فَقَالَ يَا بُنَيَّ إِنَّ اللَّهَ عَيَّرَ أَقْوَاماً فِي الْقُرْآنِ فَقَالَ (فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَما كانُوا ‏مُنْظَرِينَ)(1) وَايْمُ اللَّهِ لَيَقْتُلَنَّكَ ثُمَّ تَبْكِيكَ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ.

از ابراهيم نخَعى نقل شده كه گفت: اميرالمؤمنين علیه السلام از خانه ‏خارج شد و به مسجد رفته و در آنجا نشست و ياران حضرت‏ دور ايشان حلقه زدند. [اندكى بعد] حسين علیه السلام آمده و در مقابل حضرت ايستاد؛ اميرالمؤمنين علیه السلام دستش را بر سر حسين علیه السلام گذاشته و فرمود: «فرزندم! خداوند در قرآن، اقوامى ‏را سرزنش كرده و فرموده: فَمَا بَكَتْ عَليْهِمُ السَّمَاء والأَرْضُ‏ ومَا كَانُوا مُنظَرِينَ؛ به خدا سوگند! تو را خواهند كشت و آسمان و زمين برايت خواهند گريست».(2)

شبيه اين روايت با سندى ديگر نيز نقل شده است.(3)

در اين روايت حضرت اميرالمؤمنين علیه السلام سوگند ياد كرده ‏اند كه‏ آسمان و زمين بر امام حسين علیه السلام گريه مى‏ كنند.

در روايات ديگرى نيز وارد شده است كه آسمان ‏ها و زمين براى ‏امام حسين علیه السلام خواهند گريست.

در روايتى حضرت زين العابدين علیه السلام به گريه آسمان ‏ها و زمين و همچنين به گريه اهل آسمان ‏ها تصريح كرده‏ اند:

(أَيُّهَا النَّاسُ فَأَيُ رِجَالاتٍ مِنْكُمْ يُسَرُّونَ بَعْدَ قَتْلِهِ أَمْ أَيَّةُ عَيْنٍ مِنْكُمْ تَحْبِسُ دَمْعَهَا وَ تَضَنُّ عَنِ انْهِمَا لِهَا فَلَقَدْ بَكَتِ السَّبْعُ الشِّدَادُ لِقَتْلِهِ وَبَكَتِ الْبِحَارُ بِأَمْوَاجِهَا وَالسَّمَاوَاتُ بِأَرْكَانِهَا وَالْأَرْضُ بِأَرْجَائِهَا وَ الْأَشْجَارُ بِأَغْصَانِهَا وَالْحِيتَانُ وَلُجَجُ الْبِحَارِ وَالْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبُونَ ‏وَأَهْلُ السَّمَاوَاتِ أَجْمَعُونَ أَيُّهَا النَّاسُ أَيُّ قَلْبٍ لَا يَنْصَدِعُ ‏لِقَتْلِهِ أَمْ أَيُّ فُؤَادٍ لَا يَحِنُّ إِلَيْهِ أَمْ أَيُّ سَمْعٍ يَسْمَعُ هَذِهِ ‏الثُّلْمَهًَْ الَّتِي ثُلِمَتْ فِي الْإِسْلَام.

امام سجّاد علیه السلام : [خطاب به مردم مدينه‏] فرمودند: اى مردم! كدام ‏يك از مردان شما مى‏ تواند پس از كشته‏ شدن امام‏ حسين علیه السلام شاد و خرّم باشد؟! يا چشمِ كدام ‏يك از شما مى ‏تواند اشك خويش را بازداشته و از جارى شدنش جلوگيرى‏ كند؟! با اين كه هفت آسمان محكم، درياها با موج‏ هايشان، آسمان‏ ها با ستون ‏هايشان، زمين با كناره ‏ها و اطرافش، درختان با شاخه ‏هاى خود، ماهيان و ژرفاى درياها، فرشتگان ‏مقرَّب درگاه الهى و اهل آسمان‏ ها همه و همه براى كشته‏ شدنش گريه كردند! اى مردم!  كدامين قلب است كه براى ‏كشته شدنش شكافته نشود؟! و يا كدامين دل است كه براى او ناله نكند؟! يا كدامين گوش مى ‏تواند اين شكافى را كه در اسلام پديدار گشت بشنود؟(4)

روايات ديگرى نيز وارد شده كه در آن‏ ها به گريه آسمان‏ ها و زمين و اهل آسمان و زمين تصريح شده است.

رواياتى كه در اين باره نقل كرديم ثابت مى ‏كند كه گريه براى امام‏ حسين علیه السلام اختصاص به انسان ‏ها ندارد بلكه موجودات عالم هستى ‏بر آن حضرت گريسته‏ اند.

گريستن موجودات در عالم هستى و به لرزه درآمدن عرش الهى‏ به خاطر شهادت آن بزرگوار دليل بر عظمت مقام امام حسين علیه السلام است. نه تنها بر عظمت مقام امام حسين علیه السلام دلالت دارد؛ بلكه دليل ‏بر بى شمار بودن گريه كنندگان براى امام حسين علیه السلام و سابقه ‏طولانى عزادارى براى آن حضرت مى ‏باشد.

__________________________________

(1) سوره دخان، آيه 29.

(2) تفسير اهل بيت علیهم السلام: 14 / 180 ، از بحارالأنوار: 45 /  209 .

(3) تفسير البرهان: 13 / 184.

(4) تفسير اهل بيت علیهم السلام: 14 / 182 ، بحارالأنوار: 45 / 148.