دلیل جالب دیگری که مقصود

کلمۀ مولی، امامت و سرپرستی است

دلیل بسیار مهمّ دیگر که دلالت می کند مقصود از لفظ مولی سرپرستی و زعامت است، شهادت افرادی است که در سرزمین غدیر بوده اند و بنا بر فرمایش رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمایشات آن حضرت را به غائبین از آشنایان و اقوام خود رسانده اند و همه گفته اند که حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام را واجب الاطاعه قرار داده است.

آن افراد هیچگاه از جملۀ «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» معنای محبّت و دوستی نفهمیده اند؛ بلکه آن را به عنوان سرپرستی و خلافت امّت دانسته اند. به همین جهت آن را برای دیگران نقل کرده اند و خلافت حضرت علی بن ابی طالب علیهماالسلام را طبق فرمایش رسول خدا صلّی الله علیه وآله پذیرفته اند. دلیل بر این مطلب که افراد حاضر در روز غدیر معنای زعامت و وجوب اطاعت را از فرمایش رسول خدا صلّی الله علیه وآله فهمیده اند، روایتی است که جناب سلمان آن را نقل کرده است .

در این روایت به آنچه ما گفتیم تصریح شده است و فهم همۀ آن ها از کلام رسول خدا صلّی الله علیه وآله ، حجّت بر همه است.

قال سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ: كُنَّا عِنْدَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وآله فِي مَسْجِدِهِ إِذْ جَاءَ أَعْرَابِيٌّ فَسَأَلَهُ عَنْ مَسَائِلَ فِي الْحَجِّ وَغَيْرِهِ فَلَمَّا أَجَابَهُ قَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ حَجِيجَ قَوْمِي مِمَّنْ شَهِدَ ذَلِكَ مَعَكَ أَخْبَرَنَا أَنَّكَ قُمْتَ بِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عليهما السلام بَعْدَ قُفُولِكَ مِنَ الْحَجِّ وَوَقَفْتَهُ بِالشَّجَرَاتِ مِنْ خُمٍّ فَافْتَرَضْتَ عَلَى الْمُسْلِمِينَ طَاعَتَهُ وَمَحَبَّتَهُ وَأَوْجَبْتَ عَلَيْهِمْ جَمِيعاً وَلَايَتَهُ وَقَدْ أَكْثَرُوا عَلَيْنَا مِنْ ذَلِكَ فَبَيِّنْ لَنَايَا رَسُولَ اللهِ أَذَلِكَ فَرِيضَهٌ عَلَيْنَا مِنَ الْأَرْضِ لِمَا أَدْنَتْهُ الرَّحِمُ وَالصِّهْرُ مِنْكَ أَمْ مِنَ اللَّهِ افْتَرَضَهُ عَلَيْنَا وَأَوْجَبَهُ مِنَ السَّمَاءِ فَقَالَ‏ النَّبِيُّ صلى الله عليه وآله بَلِ اللهُ افْتَرَضَهُ وَأَوْجَبَهُ مِنَ السَّمَاءِ وَافْتَرَضَ وَلَايَتَهُ عَلى أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَأَهْلِ الْأَرْضِ جَمِيعاً يَا أَعْرَابِيُّ إِنّ‏ جَبْرَئِيلَ عليه السلام هَبَطَ عَلَيَّ يَوْمَ الْأَحْزَابِ وَقَالَ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ السَّلاَمَ وَيَقُولُ لَكَ إِنِّي قَدِ افْتَرَضْتُ حُبَّ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ وَمَوَدَّتَهُ‏ عَلى أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَأَهْلِ الْأَرْضِ فَلَمْ أَعْذَرْ فِي مَحَبَّتِهِ أَحَداً فَمُرْ أُمَّتَكَ بِحُبِّهِ فَمَنْ أَحَبَّهُ فَبِحُبِّي وَحُبِّكَ أُحِبُّهُ وَمَنْ أَبْغَضَهُ‏ فَبِبُغْضِي وَبُغْضِكَ أُبْغِضُهُ ... وَلِكُلِّ امْرِئٍ مِنْ عَمَلِهِ سَيِّدٌ وَحُبِّي وَحُبُّ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ سَيِّدُ الْأَعْمَالِ وَمَا تَقَرَّبَ بِهِ الْمُتَقَرِّبُونَ ‏مِنْ طَاعَهِ رَبِّهِمْ.

سلمان فارسى فرمود: در مسجد پيامبر صلى الله عليه وآله نزد او نشسته بوديم. عربى باديه ‏نشين آمد و درباره حج از حضرت سؤالاتى پرسيد. وقتى كه پيامبر صلى الله عليه وآله جوابش را داد اعرابى گفت: اى رسول خدا! حاجيان قومم كه با شما به حج رفتند ما را خبردار كردند كه به‏ هنگام بازگشت از حج و توقّف در كنار درختانى در خمّ على بن ابى طالب عليه السلام را بلند كردى و دوست داشتن، فرمانبردارى و ولايت او را بر تمام مسلمانان واجب كردى. در اين‏ باره سخنان زيادى با ما گفتند. اى رسول خدا! آيا اين فرمان شما زمينى و به خاطر نزديكى‏ خونى على عليه السلام با شما و دامادى او بود يا اينكه خدا آن را از جانب آسمان بر ما واجب كرد؟ پيامبر صلّى الله عليه وآله فرمودند: البته كه خداوند متعال آن را واجب كرده و از جانب آسمان واجب نموده و ولايت على را بر تمام اهل آسمان ‏ها و زمين فرض نموده است. اى ‏اعرابى! جبرئيل امين در روز جنگ احزاب بر من نازل شد و گفت: اى رسول خدا! خداوند متعال به تو سلام رساند و فرمود: من حبّ‏ و مودّت على بن ابى طالب عليه السلام را بر تمام اهل آسمان ‏ها و زمين واجب كرده‏ ام و در اين زمينه عذر هيچ كسى را قبول نخواهم كرد. امّتت را فرمان ده تا او را دوست داشته باشند. هر كس او را دوست بدارد، پس به خاطر حبّ من و حبّ تو او را دوست دارم و هر كس ‏با او دشمنى ورزد به خاطر بغض خودم و بغض تو او را دشمن خواهم داشت. و براى هر كسى از ميان اعمالش سرورى هست ودوست داشتن من و على بن ابى طالب عليه السلام سرور تمام اعمال است كه به واسطه آن تقرّب به خداوند با اطاعت از او صورت مى‏ گيرد.(1)

فهم افراد حاضر در غدیر که خطبۀ رسول خدا صلّی الله علیه وآله را شنیده اند و برای دیگران نقل کرده اند، ما را از نقل معانی دیگر لفظ مولی و اینکه مقصود پیامبر خدا صلّی الله علیه وآله آن معانی نبوده، بی نیاز می کند.

---

(1) بشارة المصطفی: 66 و 67 .