سرّ سجود بر تربت

 

صاحب کتاب «موسوعۀ کربلا» گفته است:

سرّ اینکه فرموده اند تربت از قبر مطهر و یا از حائر اختیار کنید برای سجده بر آن در نماز، گذشته از فضیلتی که دارد و مقدس است و گذشته از اینکه نیکوتر و پاکتر و خالص تر و پاکیزه تر و مقدس تر از هر خاک دیگری است، و گذشته از آنچه گفته شده و گفته نشده، شاید سرّش از بعضی از جهات روحی این باشد که نمازگزار در نمازش که معراج او است در اوقات پنجگانه به یادآورد که چه بر سر اسلام و دین آمده بر اثر قتل آن شهید، فرزند شهید به دست دشمنان اسلام آن گروه ستمگری که پیوسته برای اسلام و مسلمین در دوران جاهلیتشان و نیز در دورانی که به ظاهر اسلام آوردند نقشه های خائنانه کشیدند و از در مکر و حیله وارد شدند.
و آن را ابتدا نمودند به قتل سید الشهداء حمزه علیه السلام به گونه ای که آرامش و راحتی را از پیامبر صلّی الله علیه وآله گرفت تا آنکه چهل مرتبه بر پیکر پاک او نماز خواند با هر شهیدی یک مرتبه ،  و به این مقدار اکتفا نکردند، هند مادر معاویه تصمیم گرفت جگر حضرت حمزه را بعد از آنکه از سینه مبارکش خارج کرد بجود ، اما نتوانست بجود و ببلعد، آن را بیرون آورد از دهان و با آن دست بند و خلخال درست کرد که زینت کند، زیرا حضرت حمزه پدر او، یعنی عتبه، را که از سران شرک و کفر بود در جنگ بدر به درک واصل نموده بود.
سپس آن را ختم کردند به کشتن حضرت ابا عبد الله علیه السلام که یزید با قتل آن حضرت انتقام جنگ بدر را گرفت و کفر او و جرم او از جدّهاش هند و جدّش عتبه شدیدتر بوده است، قتل حضرت حمزه و امام حسین علیهما السلام نقشه ای بود از طرف دشمنان اسلام برای ریشه کن نمودن دعوت پیامبر صلّی الله علیه وآله مسلمان ها تربت او را به عنوان شعار و آرم و علامت گرفتند و به آن تبرک جسته و طلب شفا مینمودند تا اعترافی باشد به فضیلت شهدا و جاودانه ماند یاد یاوران اسلام و کسانی که در راه خدا جان سپردند.
هنگامی که امام حسین علیه السلام برای زنده ماندن دین جدّش حضرت محمّد صلّی الله علیه وآله به شهادت رسید مسلمانان تربت او را شعار قرار دادند و بر آن برای خدا سجده می کردند تا این در خاطرشان باشد که اگر امام حسین علیه السلام نبود نمازی نبود که تا این ایام اقامه شود، همان طور که مرحوم شیخ عباس شرف در دیوانش گفته است:

لولا وقوفك بالطفوف        لما وقفنا بالصلاة

اگر ایستادگی تو در کربلا نبود/ما به نماز نمی ایستادیم

پس هرگاه که نماز گزار برای خدا بر این تربت پاک سجده می کند در مشرق و مغرب زمین حجاب های مادی کثیف را که بین او و حقیقت نماز حجاب می شود، نمازی که معراج مؤمن است و اوج گرفتن او از پستی ماده تا آسمان حقایق، و با روح خود عروج می کند به محضر ربوبی تا تقرب به درگاهش حاصل نماید و عفو و بخشش و ثواب از او بخواهد.

یکی از اسطوانه های علم در این زمان همین رأی را اختیار فرموده و در سرّ سجود بر تربت امام حسین علیه السلام گفته است:

از جمله مقاصد عالی و ارزشمند این است که نمازگزار هنگامی که پیشانی خود را بر این تربت پاک می نهد به یاد آورد که چگونه امام علیه السلام خود را و اهل بیتش را و برگزیدگان از اصحابش را در راه عقیده و مبدأ قربانی نموده تا بت ها را بشکند و ظلم و بیداد و فساد و استبداد را نابود سازد و چون سجود اعظم ارکان نماز است و همان طور که در حدیث فرموده اند: «بهترین حالت بنده نسبت به پروردگارش حالت سجود او است» مناسب است که مؤمن هنگامی که پیشانی را بر آن تربت پاک می گذارد به یاد آورد عزیزانی که جسم خود را قربانی در راه حق نموده و بر این خاک قرار دادند و روح مطهرشان به ملأ اعلی پیوست تا خشوع و خضوع نماید و ملازم سر نهادن و سر برداشتن باشد و این دنیای دون و زرق و برق از بین رفتنی آن را کوچک بشمارد همان طور که آن شهدای عالی مقام دنیا را تحقیر نمودند و کوچک شمردند.

و شاید این معنا و مقصود آن  چیزی است که در خبر آمده: «سجده بر تربت امام حسین علیه السلام حجاب های هفتگانه را می درد».(1)

---

(1) موسوعة کربلا: 2 / 588 .