تجربه و زمامدارى

   پيكره عدالت و مظلوميّت تاريخ، حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام دارا بودن‏ تجربه را، از شرايط حتمى سرپرستان امور مى ‏دانند. آن بزرگوار در ولايت‏ نامه‏ خود به جناب مالك اشتر - كه راهنماى همه نسلها براى پياده كردن عدالت ‏است - چنين مى ‏فرمايند:

ثُمَّ انْظُرْ في اُمُورِ عُمَّالِكَ فَاسْتَعْمِلْهُمْ اِخْتِباراً، وَلاتُوَلِّهِمْ مُحاباةً وَاَثَرَةً، فَاِنَّهُما جِماعٌ مِنْ شُعَبِ الْجَوْرِ وَالْخِيانَةِ وَتَوَّخَ مِنْهُمْ اَهْلَ ‏التَّجْرِبَةِ وَالْحَياءِ مِنْ اَهْلِ الْبُيُوتاتِ الصَّالِحَةِ.(2)

به امور كارگزاران خود بنگر، و آنان را با آزمايش به كارها بگمار، و سرپرستى ‏كارها را به خاطر ميل خود و رأى شخصى، به آنان مده؛ زيرا كه ميل شخصى واستبداد، كانون ستمها و خيانتهاست؛ و از ميان كارگزاران، اهل تجربه و حيا را كه‏ از خاندانهاى صالح هستند، انتخاب نما.

   در اين فرمان، حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام براى لايق بودن سرپرستى‏ كارها، دارا بودن امورى را شرط مى‏ دانند: آنان علاوه بر آن كه بايد داراى ‏حيا بوده و از خانواده‏ هاى صالح برخواسته باشند، بايد در كارهايى كه به ‏آنها واگذار مى‏ شود، داراى تجربه باشند؛ تا بوسيله استفاده از تجربه‏ هائى‏ كه ‏داشته ‏اند، بتوانند زمام كارها را بدست گرفته و از عهده آن به خوبى‏ برآيند.

فرمان حضرت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام درباره انتخاب و گزينش افراد باحيا و باتجربه، براى جلوگيرى از وقوع پيش ‏آمدهاى ناگوار و ناشايست ‏است.

---

2) نهج البلاغه:  نامه 53.