عظمت اهل بيت عليهم السلام

عوالمى بسيار با عظمت و اسرارآميز وجود دارد كه از رازهاى ‏عجيب و شگفت ‏انگيز آن ‏ها آگاهى نداريم.

از عالم انوار، از عالم ارواح، از عالم اشباح، از عالم ملك و ملكوت، از عالم غيب و شهود و... چه اطّلاعى داريم؟!

از عالم مادّى و غير مادّى چه مى ‏دانيم، از عالم مرئى و نامرئى ‏چه آگاهى داريم! از عرش الهى گرفته تا آسمان‏ ها و زمين چه ‏خبرى داريم؟ از ميلياردها ميليارد كهكشان و سحابی چه مى ‏دانيم؟ از اسرار عجيب زمينى كه در آن زندگى مى‏ كنيم چه اطّلاعى داريم؟ از مخلوقاتى كه در زمين و در سراسر عالم هستى وجود دارند چه ‏خبرى داريم؟

آيا خداوند اين همه عوالم و موجوداتى را كه در آن‏ ها هستند، بيهوده آفريده است؟!

در قرآن كريم مى ‏خوانيم:

(الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَى جُنُوبِهِمْ ‏وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هذَا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ)(1)

آنان كه همواره خداوند را در حال ايستادن و نشستن و خوابيدن ياد كرده (و قلباً مورد توجّه قرار مى ‏دهند)، و پيوسته ‏در آفرينش آسمان ‏ها و زمين انديشه مى‏ كنند. (و از عمق دل‏ مى‏ گويند:)  پروردگارا! اين جهان (جهان با عظمت) را بيهوده ‏نيافريدى، تو (از هر عيب و نقصى) پاك و منزّهى، ما را ازعذاب آتش نگاه دار.

واضح است خلقت اين همه عوالم بيهوده نيست و بى جهت ‏خداوند آسمان‏ ها و زمين را نيافريده است .

در سورۀ بقره مى ‏خوانيم:

(بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ ‏كُنْ فَيَكُونُ)(2)

(بدون سابقه مادّه و نقشه و ابزار) پديدآورندۀ آسمان‏ ها و زمين ‏است و زمانى كه (به وجود آمدن) چيزى را اراده كند، فقط به ‏آن مى ‏گويد: باش! پس بى درنگ موجود مى ‏شود.

***

خداوندى كه با ارادۀ خود همه چيز را آفريده است، چه كسى را خليفه و جانشين خود قرار داده است؟

در زمينى كه ما در آن زندگى مى ‏كنيم چه كسانى خليفه و حجّت‏ الهى بر موجودات بوده و هستند؟ آيا خلافت آنان در انحصار كرۀ زمين است؟

يا ولايت آنان فراتر از زمين و زمينيان است؟

در پاسخ به اين سئوال بايد گفت: كسانى كه با قرآن كريم و روايات اهل بيت عليهم السلام آشنايى داشته باشد، هيچگاه ولايت ‏جانشينان خلفاء الهی را در انحصار زمين و زمينيان نمى دانند. براى‏ روشن شدن اين مطلب به آيۀ 72 سورۀ احزاب توجّه كنيد:

(إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ ‏فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ إِنَّهُ كَانَ ‏ظَلُوماً جَهُولاً)(3)
ما امانت را بر آسمان‏ ها و زمين و كوه‏ ها عرضه کردیم و آن‏ ها از حمل آن سر بر تافتند و از به عهده گرفتن آن هراسيدند (و اظهار ناتوانى‏ كردند) امّا انسان آن را به عهده گرفت او بسيار ستمكار و نادان بود.

امام صادق عليه السلام در تفسير اين آيۀ شريفه مى‏ فرمايند:

مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ وَلَا مِنْ آدَمِيٍّ وَلَا إِنْسِيٍّ وَ لَا جِنِّيٍّ وَلَا مَلَكٍ ‏فِي السَّمَاوَاتِ إِلَّا وَنَحْنُ الْحُجَجُ عَلَيْهِمْ وَمَا خَلَقَ الله خَلْقاً إِلَّا وَقَدْ عُرِضَ وَلَايَتُنَا عَلَيْهِ وَاحْتُجَّ بِنَا عَلَيْهِ فَمُؤْمِنٌ بِنَا وَكَافِرٌ وَجَاحِدٌ حَتَّي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ.

سليمان بن خالد گفت: از حضرت صادق علیه السلام شنيدم كه ‏مى فرمود: نه هيچ چيز و نه از آدم و نه انس و نه جن و نه‏ ملك در آسمان‏ ها نيست، مگر اينكه ما حجّت بر آن‏ ها هستيم. هيچ آفريده ‏اى را خدا نيافريد، مگر اين كه ولايت ما را بر او عرضه داشت و به وسيلۀ ما بر او حجّت را تمام كرد. بعضى ايمان به ما دارند و بعضى كافر و منكرند، حتّی ‏آسمان ‏ها و زمين و كوه‏ ها.(4)

در اين روايت امام صادق علیه السلام فرموده ‏اند ما (معصومين علیهم السلام) حجّت خداوند بر همۀ مخلوقات در آسمان ‏ها هستيم و ولايت ما بر همه عرضه شده كه برخى پذيرفته و بعضى انكار كرده ‏اند. عرضۀ‏ ولايت معصومين علیهم السلام حتّى بر مادّيات مثل آسمان‏ ها، زمين، كوه‏ ها نيز عرضه شده است و همۀ آن‏ ها در حدّ شعور مادّى خود از آن ‏آگاه شده ‏اند.

اين مطلب ثابت شده است كه همۀ موجودات داراى درك  و شعور هستند، حتّى مادّيات از درك و شعور مادّى برخوردارند.

 

---

(1) سورۀ آل عمران، آيۀ 191.

(2) سورۀ بقره، آيۀ 117.

(3) سورۀ احزاب، آيۀ 72.

(4) تفسير اهل بيت عليهم السلام:  12 / 292، بحارالأنوار: 27 / 46.