معاويه و نابودى دين

همه مى‌دانيم كه در جنگ «احد» وحشى كه از تيراندازان بنام مكّه بود، از پس سرو ناجوانمردانه به «حمزه» عموى پيامبر و سردار بزرگ اسلام، حمله كرد و او را از پاى درآورد. وليكن همين وحشى، پس از فتح مكّه، چوه به اسلام گرويد و دين خدا را پذيرفت، پيامبر از گناه بزرگ او چشم پوشيد و به دين سبب كه وى مسلمان شده بود، از خون عموى عاليقدرش، درگذشت.
ولى معاويه، بنى اميه و ديگر مردم زمانه، چنين نبودند و چون فردى از قبيله‌ى آنان به دست يك جنگجوى مسلمان كشته مى‌شد؛ تا واپسين دم زندگى، از انتقامجوئى، باز نمى‌ايستادند و به اين منطق تسليم نمى‌شدند كه اگر مردى از عشيره‌ى آنان كشته شده، به هنگام كفر و بت پرستى بوده و جنگاور مسلمان، به حكم «جهاد» و در راه دين خدا و به فرمان پيامبر، شمشير زده و اكنون كه آنها نيز مسلمان شده‌اند؛ بايد همان فرد را برادر دينى خويش بدانند و كينه‌هاى ديرينه را، به فراموشى بسپارند و ديگر حق ندارند كه از آن شمشير زن مسلمان، پس از اينكه خودشان هم، اسلام پذيرفته‌اند، انتقام كشته شده‌ى قبيله‌ى خود را بخواهند و بدين نهانه، بروى برادى دينى خويش، تيغ بكشند.
اين اصلى مسلم، از اصول اسلام بود. امّا معاويه، به اين اصل پاى بند نبود و در سراسر زندگى خود در اين انديشه، به سر مى‌برد كه از جنگاوران پيروزمند «بدر» انتقام بگيرد و آنها را كه پيوندان و خويشاوندانش را كشته‌اند، از ميانه بردارد و مى‌گفت كه چون «على بن ابی طالب» در نبرد بدر برادرم و پدر مادرم و به خلاصه، نوزده تن از نام‌آوران قبيله‌ام را كشته است، بايد كشته شود و خاندانش، پريشان گردد و تمام بازماندگانش نيز، به اين انتقام كشته شوند.
در چنين صورتى، خود پيداست كه يكى از هدف‌هاى معاويه، از ميان برداشتن هدف ديگرش اين بود كه اسلام را از حكومت قرآن دور گرداند و به خلاف رنگ امپراطورى بزند و آن را در خاندان خويش، موروثى گرداند.
معاويه، براى اين كه، هر چه زودتر به هدف دوّم خود، برسد؛ حيله‌گرى را رواج داد و به دنبال آن، براى برگرداندن خلافت به امپراطورى، بر خلاف پيمانى كه با حسن، امضاء كرده بود؛ دستور داد كه به على مرتضى دشنام بدهند و به او ناسزا بگويند و اندك اندك افكار مردم را چنان دگرگون سازند كه آيندگان على را دشمن خدا، پيامبر و اسلام بشناسند و براى اينكه خاطره ئى از فداكاری هاى على، در اذهان باقى نماند، دوستان واقعى على و مؤمنان به اسلام را، يكان يكان، به ديار نيستى رهسپار سازند و به هر كسى كه ايمان نشان دهد و در پيروى از قرآن پافشارى كند؛ جز مرگ نصيبى ندهند.(1)

__________________________________________

1 - تاريخ سياسى اسلام همراه با بررسى زندگى زهراى بتول و فرزندانش‏ عليهم السلام: 308.