پيشگوئى ديگر حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام

دربارهٔ مروان

   ابومخنف از عدى، از ابى ‏هشام، از بريد، از عبداللَّه بن مخارق، از هاشم بن مساحق قرشى نقل مى ‏كند كه مى‏ گفته ‏است: پدرم مى ‏گفت: چون در جنگ جمل مردم گريختند، گروهى از قريش - كه مروان بن حكم نيز همراهشان بوده ‏است - پيش او آمدند و برخى به برخى ديگر گفته‏ اند: به خدا سوگند؛ ما بر اين مرد - يعنى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام - ستم كرديم وبدون سبب بيعت او را شكستيم و به خدا سوگند؛ بعد از آن‏كه بر ما پيروز شد هيچ‏كس را پس از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم در كرم و بخشش چون او نديديم. اكنون بياييد پيش او برويم و از او پوزش بخواهيم.

   گويد: بر در خانه اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام رفتيم و اجازه خواستيم. اجازه داد و چون برابرش رسيديم، سخنگوى ما خواست سخنى بگويد، فرمود:

آرام و خاموش باشيد تا من سخن گويم؛ همانا كه من بشرى چون شمايم، اگر حق گفتم، مرا تصديق كنيد و اگر باطل‏ گفتم سخن مرا رد كنيد. اكنون شما را به خدا سوگند مى‏ دهم: آيا مى‏ دانيد كه چون رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم رحلت كرد، من از همگان به او نزديكتر و براى حكومت بر مردم از همگان سزاوارتر بودم.

گفتند: آرى مى‏ دانيم.

فرمود: در عين حال از من برگشتيد و با ابوبكر بيعت كرديد. من خويشتندارى كردم و دوست نداشتم ميان مسلمانان‏ پراكندگى و اختلاف پيش آورم. و ابوبكر حكومت را پس از خود براى عمر قرار داد، باز هم خوددارى كردم و مردم را تحريك نكردم و حال آنكه مى‏ دانستم كه شايسته ‏ترين مردم براى آن‏كار و سزاوارتر مردم به جانشينى رسول خدايم و همچنان صبر و شكيبايى كردم تا كشته شد و (عمر) مرا نفر ششم آن شورا قرار داد، باز هم از خلافت دست برداشتم كه ‏دوست‏ نمى ‏داشتم ميان مسلمانان تفرقه اندازم. و شما با عثمان بيعت كرديد و خود بر او شوريديد و او را كشتيد و من در خانه‏ خود نشسته بودم. شما خود پيش من آمديد و با من بيعت كرديد؛ همچنان كه با ابوبكر و عمر بيعت كرده بوديد ولى ‏نسبت به آن‏ دو وفادارى كرديد ولى به عهد خود با من وفا نكرديد. چه چيزى موجب آمد تا بيعت آن ‏دو را نشكنيد و بيعت ‏مرا بشكنيد؟

   گفتيم: اى اميرالمؤمنين؛ همچون بنده صالح خدا يوسف ‏عليه السلام باش كه چنين گفت:

«امروز بر شما سرزنشى نيست، خداى كه مهربانترين مهربانان است‏ شما را ببخشايد».(450)

   اميرالمؤمنين على ‏عليه السلام فرمود:

امروز بر شما سرزنشى نيست، هر چند كه ميان شما مردى است كه اگر با دست خويش با من بيعت كند با كفل خويش آن‏را مى‏ شكند.

   و مقصود حضرت، مروان بن حكم بود.(451)

---

450) سوره يوسف، آيه 92.

451) نبرد جمل: 249.