از گذشته خود عبرت بگيريد

   عبرت گرفتن از سرد و گرم دنيا از صفات مردان بزرگ است. آنها از بررسى‏ حالات ديگران و نيز با دقّت در امور گذشته خود، درسهاى بزرگى مى‏ آموزند و بر اساس همين آموزشها، آينده خود را مى‏ سازند و با عبرت گرفتن از گذشته خود و ديگران، آينده خويش را درخشان مى‏ نمايند.

   عبرت گرفتن از وقتها و فرصتهاى فراوانى كه در گذشته از دست رفته، قيمت و ارزش باقى مانده عمر را روشن مى‏ كند و انسان را وادار مى ‏نمايد آينده‏ را همچون گذشته به تباهى نكشد و از باقى مانده عمر نتيجه ‏اى كه جبران كننده‏ گذشته باشد، بدست آورد. حضرت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى ‏فرمايند:

لَوِ اعْتَبَرْتَ بِما اَضَعْتَ مِنْ ماضِي عُمْرِكَ لَحَفِظْتَ ما بَقِيَ.(8)

اگر از آنچه از عمر گذشته خود كه آن را ضايع ساخته ‏اى عبرت بياموزى، باقى‏ مانده عمر خود را حفظ خواهى كرد.

   اگر تاكنون بسيارى از ساعات زندگى خود را بدون آن كه بهره و نتيجه ‏اى ازآن گرفته باشيد، از دست داده‏ ايد؛ براى باقى مانده عمر خود ارزش بيشترى ‏قائل شويد و سعى كنيد گذشته بى‏ حاصل را با آينده پربار و بابركت جبران‏ كنيد. اگر ارزش عمرى را كه به رايگان از دست داده ‏ايد بدانيد، براى باقى مانده ‏آن ارج بيشترى قائل مى‏ شويد.

---

8) شرح غرر الحكم: 115/5.