گمراهى معاويه

ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه می نویسد:

امّا سخن اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام درباره معاويه كه فرموده است: «گمراهى او آشكار است»، هيچ شكّى در آشكار بودن ستمگرى و گمراهى او نيست و هر ستمگرى گمراه ‏است. و اينكه فرموده است: «پرده دريده است، همچنين بوده است كه او بسيار سبكى مى‏ كرده و همنشينان ياوه‏ گو و افسانه‏ سرا داشته است و معاويه هيچ‏گاه موقر نبوده است وقانون رياست را رعايت نمى‏ كرده است مگر وقتى كه به جنگ اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام آمد، آن‏ هم براى آن كه نيازمند به رعايت ناموس دين و آرامش و وقار بوده است؛ و گرنه در روزگار عثمان بسيار پرده‏ درى كرد و موسوم به انجام دادن هر زشتى بود. به روزگار عمر از بيم او اندكى خوددارى مى ‏كرد و همان روزگار هم جامه ‏هاى ابريشمى و ديبا مى‏ پوشيد و در جام‏ هاى‏ زرّين و سيمين مى ‏آشاميد و سوار بر مركب ‏هايى مى‏ شد كه زين ‏آراسته به سيم و زر داشت و جُل‏ه اى ديبا و پارچه ‏هاى ابريشمى رنگارنگ بر آن ‏ها مى‏ نهاد.
در آن روزگار جوان بود و جوانى مى‏ كرد و مستى جوانى و حكومت و قدرت در او جمع بود، مردم در كتاب‏ هاى سيره نقل كرده ‏اند كه او به روزگار حكومت عثمان در شام باده ‏نوشى‏ مى ‏كرده است ولى پس از رحلت اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام و استقرار حكومت براى او، مسأله مورد اختلاف است.
گفته شده است: پوشيده باده ‏نوشى مى‏ كرده است و هم گفته شده است كه ديگر باده ‏نوشى نكرده است، ولى در اينكه موسيقى گوش مى ‏داده و طرب و شادى مى‏ كرده است و در آن ‏باره اموال و صله ‏ها مى‏ پرداخته است هيچ شكى و اختلافى نيست.(1)

______________________________________________

1 - جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 62/7.