در پايگاه «تبيان» استان لرستان به نقل از کتاب «صحيفهٔ مهديه» چنين آمده است:
ضرورت دعا از نظر عقل و نقل
قبل از بحث درباره آداب دعا ، درباره ضرورت دعا از نظر عقل و نقل سخن مى گوييم :
الف ) «دليل عقلى : دور كردن زيان از خويش - در صورت امكان و توان - واجب است ؛ از سويى رسيدن زيان در اين دنيا به هر انسانى حتمى است . زيرا هر انسانى مسايلى دارد كه عقلش را مشغول ساخته و فكرش را مشوّش مى كند و به او ضرر مىرساند . اين مسايل يا از درونش پيدا مى شود ، مثل عارضه اى كه جسم او را دچار بيمارى كند يا از خارج است همچون آزار ستمگران ، و چيزهاى ناپسندى كه از ناحيه همسايه و يا شريك مى رسد .
و اگر اكنون به اين ضررها مبتلا نباشد عقل احتمال رويداد آنها را در آينده مى دهد . چگونه اين حقيقت را انكار نماييم و حال آن كه آدمى در منزلگاه حادثه هاست و اين منزلگاه هيچگاه به يك حال نيست و سختىهاى آن از او جدا نمى گردد .
بنابراين ، ضررهاى دنيا يا بر انسان وارد شده اند و يا وارد خواهند شد . و در صورت توان و امكان هر دو را بايد از بين برد . با دعا چنين توانى حاصل مى گردد . دعا هم كه در توان است ، پس در هر حال بايد انسان به دعا روى آورد .
حضرت اميرالمؤمنين و سيّد الوصيّين عليه السلام نيز بدين معنا خبر داده و فرموده اند :
ما من أحد ابتلي وإن عظمت بلواه بأحق بالدعاء من المعافي الّذي لايأمن من البلاء .(1)
كسى كه به بلايى مبتلا باشد گرچه بلايش عظيم باشد ، سزاوارتر به دعا كردن نيست از شخصى كه در عافيت است؛ كه او هم از بلا و گرفتارى در امان نمى باشد .
ب ) دليل روايى : از نظر روايات آشكار است كه همه به دعا محتاج اند ، خواه به بلا مبتلا شده باشند و خواه نشده باشند . فايده دعا يا برطرف كردن بلايى است كه وارد شده و يا دور كردن بدىاى است كه به آدمى رسيده است ، يا به دست آوردن منفعت و فايده اى است كه دلخواه مي باشد ، يا پايدار كردن و نگهدارى نمودن و جلوگيرى از زايل شدن و از بين رفتن خيرى است كه موجود مى باشد .
زيرا ائمّه عليهم السلام دعا را به عنوان «سلاح» توصيف نموده اند و سلاح وسيله اى است كه سودبخش و برطرف كننده زيان است . همچنين ، دعا را «تُرس» ناميده اند و تُرس سپرى است كه با آن از ناپسندى ها جلوگيرى به عمل مى آيد .
رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرمود :
ألا أدلّكم على سلاح ينجيكم من أعدائكم ويدرّ أرزاقكم ؟ قالوا : بلى يا رسول اللَّه . قال : تدعون ربّكم بالليل والنّهار ، فإنّ سلاح المؤمن الدعاء .(2)
مى خواهيد شما را به سلاحى راهنمايى كنم تا او شما را از دشمنانتان نجات دهد و روزىهايتان را بسيار نمايد ؟ گفتند : بلى اى رسول خدا . فرمود : پروردگارتان را در هر روز و شب بخوانيد ؛ زيرا كه دعا، اسلحه مؤمن است .
امير المؤمنين عليه السلام فرمود :
الدعاء ترس المؤمن ، ومتى تكثر قرع الباب يفتح لك .(3)
دعا سپر مؤمن است ، و وقتى درى را زياد كوبيدى ، سرانجام برايت باز شود .
امام صادق عليه السلام فرمود :
الدعاء أنفذ من السنان الحديد .(4)
دعا نافذتر از سرنيزه آهنين است .
امام كاظم عليه السلام فرمود :
إنّ الدعاء يردّ ما قدّر وما لم يقدّر ، قال : قلت : وما قد قدّر فقد عرفته ، فما لم يقدّر ؟ قال : حتّى لايكون .(5)
همانا دعا باز مىگرداند آنچه را تقدير شده و آنچه را كه تقدير نشده است .
راوى مى گويد : پرسيدم : «آنچه تقدير شده است» را مىدانم ، امّا «آنچه تقدير نشده است» چگونه است؟
فرمود : دعا مى كند تا در آينده بلا مقدّر نشود .
امام كاظم عليه السلام در روايتى ديگر مى فرمايد :
عليكم بالدعاء ، فإنّ الدعاء والطلب إلى اللَّه تعالى يردّ البلاء ، وقد قدّر وقضى فلم يبق إلّا إمضائه فإذا دعي اللَّه وسئل صرْفه صرَفه .(6)
شما را سفارش مى كنم به دعا كردن ؛ همانا دعا و طلب از خداوند تعالى ، بلا را دور مى كند در حالى كه تقدير شده و قضاى الهى بر طبق آن صورت پذيرفته ؛ ولى فقط اجراى آن باقى مانده است و اگر خداوند خوانده شود و از او بازگرداندن بلا سؤال شود ، خداوند آن را برمى گرداند .
و زراره رحمه الله از امام باقر عليه السلام روايت كرده است كه فرمود :
ألا أدلّكم على شيء لم يستثن فيه رسول اللَّه صلى الله عليه وآله وسلم ؟ قلت : بلى .
قال : الدعاء يردّ القضاء وقد أبرم إبراماً ، وضمّ أصابعه .(7)
آيا مىخواهيد شما را به چيزى راهنمايى كنم كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم در آن هيچ استثنايى نكرده است ؟ زراره گفت : آرى .
آن حضرت - انگشتان مباركشان را در هم كردند و - فرمودند : دعا قضا (تقدير الهى) را باز مىگرداند اگرچه استوار و حتمى شده باشد .
و از امام سيّد العابدين عليه السلام روايت شده است كه فرمود :
إنّ الدعاء والبلاء ليتوافقان إلى يوم القيامة ، إنّ الدعاء ليردّ البلاء وقد اُبرم إبراماً .(8)
همانا دعا و گرفتارى تا روز قيامت همراهند . دعا بلا را - حتّى اگر حتمى شده باشد - دور مى گرداند .
آن حضرت در جاى ديگر مى فرمايند :
الدعاء يردّ البلاء النازل وما لم ينزل .
دعا ، بلاى نازلشده و نيز بلايى را كه هنوز نازل نشده است باز مى گرداند.»(9)
------------------------------------------------
1) بحار الأنوار : 380/93 .
2) الكافي : 468/2 .
3) الكافي : 468/2 .
4) الكافي : 469/2 .
5) الكافي : 469/2 .
6) الكافي : 470/2 .
7) الكافي : 470/2 .
8) الكافي : 469/2 .
9) عدّة الداعي : 11 .
وبسايت تبيان استان لرستان
به نقل از کتاب «صحیفهٔ مهدیّه»
سید مرتضی مجتهدی ،
انتشارات الماس، مهر 1381، ص 32-28
بازديد امروز : 130658
بازديد ديروز : 300908
بازديد کل : 122020614
|