(5) الدعاء الثالث يقرء في أيّام شهر رجب

    روي عن محمّد بن عبدالرّحمان التستري أنّه قال : مررت ببني رواس ، فقال لي بعض إخواني : لو مِلت بنا إلى مسجد صعصعة ، فصلّينا فيه ، فإنّ هذا رجب ويستحبّ فيه زيارة هذه المواضع المشرّفة الّتي وطئها الموالي بأقدامهم ، وصلّوا فيها ، ومسجد صعصعة منها.

    قال: فملت معه إلى المسجد ، وإذا ناقة معلّقة مرحلة قد اُنيخت بباب المسجد فدخلنا وإذا برجل عليه ثياب الحجاز ، وعِمّة كَعِمَّتِهم ، قاعد يدعو بهذا الدّعاء فحفظته أنا وصاحبي وهو:

    (قال الشيخ الطوسي أعلى اللَّه مقامه : يستحبّ أن يقرء هذا الدعاء في كلّ يوم من شهر رجب.)

    أَللَّهُمَّ يا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَةِ، وَالْآلاءِ الْوازِعَةِ، وَالرَّحْمَةِ الْواسِعَةِ، وَالْقُدْرَةِ الْجامِعَةِ، وَالنِّعَمِ الْجَسيمَةِ ، وَالْمَواهِبِ الْعَظيمَةِ ، وَالْأَيادِي الْجَميلَةِ ، وَالْعَطايَا الْجَزيلَةِ.

    يا مَنْ لايُنْعَتُ بِتَمْثيلٍ ، وَلايُمَثَّلُ بِنَظيرٍ ، وَلايُغْلَبُ بِظَهيرٍ ، يا مَنْ خَلَقَ فَرَزَقَ، وَأَلْهَمَ فَأَنْطَقَ، وَابْتَدَعَ فَشَرَعَ، وَعَلا فَارْتَفَعَ، وَقَدَّرَ فَأَحْسَنَ، وَصَوَّرَ فَأَتْقَنَ ، وَاحْتَجَّ فَأَبْلَغَ ، وَأَنْعَمَ فَأَسْبَغَ ، وَأَعْطى فَأَجْزَلَ ، وَمَنَحَ فَأَفْضَلَ.

    يا مَنْ سَما فِي الْعِزِّ فَفاتَ نَواظِرَ الْأَبْصارِ ، وَدَنا فِي اللُّطْفِ فَجازَ هَواجِسَ الْأَفْكارِ ، يَا مَنْ تَوَحَّدَ بِالْمُلْكِ فَلا نِدَّ لَهُ في مَلَكُوتِ سُلْطانِهِ ، وَتَفَرَّدَ بِالْآلاءِ وَالْكِبْرِياءِ ، فَلا ضِدَّ لَهُ في جَبَرُوتِ شَأْنِهِ ، يا مَنْ حَارَتْ في كِبْرِياءِ هَيْبَتِهِ دَقائِقُ لَطائِفِ الْأَوْهامِ ، وَانْحَسَرَتْ دُونَ إِدْراكِ عَظَمَتِهِ خَطائِفُ أَبْصارِ الْأَنامِ.

    يا مَنْ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِهَيْبَتِهِ ، وَخَضَعَتِ الرِّقابُ لِعَظَمَتِهِ ، وَوَجِلَتِ الْقُلُوبُ مِنْ خيفَتِهِ ، أَسْألُكَ بِهذِهِ الْمِدْحَةِ الَّتي لاتَنْبَغي إِلّا لَكَ ، وَبِما وَأَيْتَ بِهِ عَلى نَفْسِكَ لِداعيكَ مِنَ الْمُؤْمِنينَ ، وَبِما ضَمِنْتَ الْإِجابَةَ فيهِ عَلى نَفْسِكَ لِلدَّاعينَ.

    يا أَسْمَعَ السَّامِعينَ ، وَأَبْصَرَ النَّاظِرينَ ، وَأَسْرَعَ الْحاسِبينَ ، يا ذَاالْقُوَّةِ الْمَتينِ ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبيّينَ ، وَعَلى أَهْلِ بَيْتِهِ [الْأَئِمَّةِ الصَّادِقينَ] ، وَاقْسِمْ لي في شَهْرِنا هذا خَيْرَ ما قَسَمْتَ ، وَاحْتِمْ لي في قَضائِكَ خَيْرَ ما حَتَمْتَ.

    وَاخْتِمْ لي بِالسَّعادَةِ فيمَنْ خَتَمْتَ ، وَأَحْيِني ما أَحْيَيْتَني مَوْفُوراً ، وَأَمِتْني مَسْرُوراً وَمَغْفُوراً ، وَتَوَلَّ أَنْتَ نَجاتي مِنْ مُسائَلَةِ الْبَرْزَخِ ، وَادْرَأْ عَنّي مُنْكَراً وَنَكيراً ، وَأَرِ عَيْني مُبَشِّراً وَبَشيراً ، وَاجْعَلْ لي إِلى رِضْوانِكَ وَجِنانِكَ مَصيراً وَعَيْشاً قَريراً، وَمُلْكاً كَبيراً، وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ كَثيراً.

    ثمّ سجد طويلاً ، وقام وركب الراحلة وذهب .

    فقال لي صاحبي : نراه الخضر عليه السلام فما بالنا لا نكلّمه كأنّما أمسك على ألسنتنا ، فخرجنا فلقينا ابن أبي رواد الرواسي فقال : من أين أقبلتما ؟ قلنا : من مسجد صعصعة ، وأخبرناه بالخبر .

    فقال : هذا الراكب يأتي مسجد صعصعة في اليومين والثلاثة لايتكلّم . قلنا : من هو ؟

    قال : فمن تريانه أنتما ؟ قلنا : نظنّه الخضر عليه السلام .

    فقال : فأنا واللَّه ما أراه إلّا مَن الخضر عليه السلام محتاجٌ إلى رؤيته ، فانصرفا راشدين .

    فقال لي صاحبي : هو واللَّه صاحب الزمان أرواحنا فداه .(7)

    أقول: قال السيّد الأجلّ عليّ بن طاووس: روي هذا الدعاء عن أميرالمؤمنين‏ عليه السلام، ولكنّه لمّا كان الدعاء يقرء في أيّام شهر رجب نقلناه في هذا الباب أي «باب أدعية الشهور» . وقد ذكرنا في الباب الأوّل (الصلوات) ص 111  صلاة تقرء في يوم السابع والعشرين من شهر رجب ، فراجع اليه .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

7) المزار للشهيد : 277 ، المصباح : 699 ، البحار : 446/100 ، إقبال الأعمال : 143 بتفاوت .

 

---

 

(5) دعاى سوّم در ايّام ماه رجب

  از محمّد بن عبدالرحمان (شوشترى) روايت شده است كه گفت : روزى از بنى‏ رواس گذشتم ، يكى از دوستانم به من گفت : اگر دوست دارى همراه ما به سوى مسجد صعصعه بيا ، تا در آنجا نماز بخوانيم ، زيرا اين ماه ، ماهِ رجب است و زيارت اين مكان‏هاى شريف كه اولياء ما قدم گذاشته اند ، و آن بزرگواران در آن‏ها نماز گزارده ‏اند ثواب دارد ؛ و مسجد صعصعه يكى از آن اماكن مى ‏باشد .

  محمّد بن عبدالرحمان مى‏ گويد : باهم به سوى مسجد صعصعه رفتيم و در اين هنگام شترى را ديديم كه جلوى درب مسجد خوابانده شده بود ؛ داخل مسجد شديم و به مردى برخورد كرديم كه پيراهن حجازى بر تن و عمامه ‏اى شبيه عمامه آن‏ها به سر داشت و در حالى كه نشسته بود اين دعا را مى‏ خواند ؛ من و همراهم نيز آن را حفظ كرديم ، و آن دعا اين است :

  (شيخ طوسى اعلى اللَّه مقامه مى‏ فرمايد : در هر روز از ماه رجب مستحبّ است اين دعا خوانده شود:)

  خدايا ؛ اى كسى كه داراى لطف و احسان فراوان ، و نعمت‏هاى گسترده، و رحمت فراگير، و قدرت جامع و كامل ، و نعمت‏هاى عظيم و بخشش‏هاى بزرگ ، و هديه‏هاى زيبا، و عطاياى فراوان هستى.

  اى كسى كه به وسيله تمثيل وصف نمى‏شود ، و به هيچ موجودى به عنوان نظير مثال‏زده نمى ‏شود، و به كمك پشتيبان، مغلوب نمى ‏شود؛ اى كسى كه موجودات را خلق كرد؛ سپس به آنان رزق و روزى داد؛ و به آنان الهام كرد؛ پس به سخن درآورد؛ و نوآورى نمود، سپس تشريع كرد؛ و برترى يافت، پس رفيع و بلندمرتبه گرديد؛ و تقدير كرد پس نيكو گردانيد؛ و تصوير كرد پس محكم نمود؛ و با دليل استدلال كرد پس رَسا گردانيد؛ و نعمت داد پس آن را كامل كرد؛ و عطا نمود پس آن را بيشتر كرد؛ و بخشش نمود ، و آن را فزونى داد .

  اى كسى كه اوج گرفت در عزّت و توانمندى، و به همين خاطر ديدگاه‏هاى چشمان نتوانست به سوى او راه يابد؛ و آن قدر به لطافت نزديك شده كه از هر آنچه به ذهن خطور مى‏كند مى ‏گذرد؛ اى كسى كه در پادشاهى، تنها هستى؛ پس همتايى براى او در قدرت و سلطنت بر هستى نيست ؛ و در نعمت‏ها و شكوه و عظمت، يگانه و بى‏مانند هستى ؛ پس در مقام جبروت و استيلاء ضدّى براى او نيست ؛ اى كسى كه لطايف و دقّت‏ها و ريزبينى‏ هاى افكار و تصوّرات و نيروى خيال در هيبت و شكوه او حيران و سرگردان، و در ادراك كمترين مرتبه بزرگى او ديدگان جستجوگر مردم ناتوان شده .

  اى كسى كه صورت‏ها به خاطر عظمت و جلال او خوار و ذليل گرديد و از بين رفت، و گردن‏ها به خاطر عظمت او خم شد و خاشع گشت، و قلب‏ها از ترس او لرزان و هراسان شد ؛ به خاطر اين، مدح و ثنايى كه هيچ كس به غير تو سزاوار و شايسته آن نيست؛ و به خاطر آنچه براى مؤمنانى كه تو را مى‏خوانند، بر خودت وعده داده‏ اى؛ و به خاطر آنچه براى دعاكنندگان، اجابت كردن را ضامن شده‏اى؛ از تو طلب مى‏ كنم.

  اى شنواترين شنوندگان، و بيناترين بينندگان، و سريع‏ترين محاسبه‏ كنندگان ؛ اى صاحب نيرو و توان محكم ؛ بر پايان‏بخش پيامبران حضرت محمّد صلى الله عليه وآله وسلم و اهل بيت او - كه پيشوايان راستگو هستند - درود بفرست؛ و در اين ماه، بهترين قسمت‏ها را براى من قرار بده؛ و بهترين حكم را در قضا و قدر خودت براى من حتمى گردان .

  و پايان كار مرا به سعادت ختم كن، در ميان كسانى كه كارشان را به پايان رسانيدى ، و تا مادامى كه مرا زنده نگه مى‏ دارى نعمتت را بر من زياد و فراوان بگردان؛ و مرا در حالى كه شادان و بخشيده شده ‏ام ، بميران؛ و خودت نجات از پرسش‏هاى برزخ مرا بر عهده بگير؛ و نكير و منكر را از من دور كن؛ و مبشّر و بشير را به من نشان بده؛ و بازگشت مرا به سوى بهشت و رضوان خودت قرار بده؛ و زندگى خوش و كامياب ، و دارايى بزرگ برايم قرار بده؛ و بر محمّد و آل او درود فراوان بفرست .

  سپس آن مرد سجده ‏اى طولانى كرد ، و از جايش برخاست و شترش را سوار شد و از آنجا رفت . دوستم به من گفت : به نظر ما او حضرت خضر عليه السلام بود ؛ چه شد كه با او صحبت نكرديم ؟ گويا زبان ما را از صحبت كردن باز داشته بودند ؛ از مسجد خارج شديم و در راه پسر ابى رواد رواسى را ديديم ؛ او به ما گفت : از كجا مى ‏آييد ؟

  گفتيم : از مسجد صعصعه؛ و جريان را نيز برايش بازگو كرديم .

  او گفت : اين سوار دو سه روز يكبار به مسجد صعصعه مى ‏آيد ، و هيچ حرف نمى‏زند ؛ به او گفتيم كه : او كيست ؟

  گفت: شما فكر مى كنيد چه كسى باشد؟ گفتيم: گمان مى‏ كنيم حضرت خضرعليه السلام باشد.

  گفت : به خدا سوگند ، فكر مى‏ كنم او كسى است كه حضرت خضر عليه السلام هم محتاج ديدار اوست . برويد كه سعادتمند شديد .

  دوستم به من گفت : به خدا سوگند ، آن شخص امام زمان ارواحنا فداه بود . (7)

  نگارنده مى‏ گويد : سيّد بزرگوار جناب علىّ بن طاووس رحمه الله مى ‏فرمايد : اين دعا از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام روايت شده است ، ولى به خاطر اين كه در ايّام ماه رجب خوانده مى ‏شود ، آن را در اين جا (بخش ادعيه ماه‏ها) نقل كرديم . و در بخش اوّل (نمازها) دوازده ركعت نماز را در روز بيست و هفتم ماه رجب با دستور آن نقل كرديم ، به آنجا مراجعه كنيد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

7) مزار شهيد : 277 ، المصباح : 699 ، بحار الأنوار : 446/100 ، إقبال الأعمال : 143 .