سايت «سه نقطه» به نقل از کتاب «صحيفهٔ مهديّه» مي نوبسد :
آداب دعا نمودن
حال كه اهميّت دعا كردن و آثار شگفت آور آن با اين گفتار روشن گرديد و نيز اين مطلب فهميده شد كه اگر دعاكننده آداب دعا را مراعات كند به حاجت خود مى رسد ، به بيان آداب دعا مى پردازيم :
در كتاب «المختار من كلمات الإمام المهدي عليه السلام» نقل كرده است :
«آداب دعا را رعايت كنيد و بنگريد چه كسى را مى خوانيد ؟ و چگونه و براى چه دعا مى كنيد ؟ و در مورد آنچه سئوال و درخواست مى كنيد تفكّر و تأمّل كنيد كه چه چيزى درخواست مى كنيد ، چه مقدار و براى چه آن را مى طلبيد ؟
به راستى كه دعا طلب اجابت تمام خواسته هاى شما براى حضرت حق ، و خالص شدنِ روح و روان در مشاهده پروردگار است . همانا دعا ، برداشتن همه اختيارات از خود و تسليم همه امور باطنى و ظاهرى به خداى قادر متعال است . حال اگر شرط دعا را بجا نياورديد نبايد منتظر اجابت آن باشيد ؛ همانا خداوند پنهان و آشكار را مىداند پس شايد خدا را به چيزى مى خوانيد كه خداوند از درون شما خلاف آن را مى داند .
بدانيد كه اگر خدا ما را به دعا امر نمى كرد و ما خدا را با اخلاص مى خوانديم ، خداوند با اجابت خود به ما تفضّل مى كرد ، پس حالا كه به دعا امر نموده و ضامن شده اجابت را براى كسى كه با شرايط آن خدا را بخواند ، چگونه خواهد بود ؟»(1)
سپس مى گويد : «آداب دعا عبارتند از :
اوّل : شروع كردن با نام خداوند .
حضرت رسول صلى الله عليه وآله وسلم فرمود :
لا يردّ دعاء أوّله بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم .(2)
دعايى كه با «بسم اللَّه الرحمن الرحيم» شروع شود ، رد نمى شود .
دوّم : دعا با حمد و ستايش خداوند باشد .
مولاى ما حضرت امام صادق عليه السلام فرموده است :
كلّ دعاء لا يكون قبله تحميد فهو أبتر .(3)
هر دعايى كه قبل از آن حمد و سپاس خداوند نباشد ، ناقص است و نتيجه ندارد .
در نامه اميرالمؤمنين عليه السلام وارد شده است :
اوّل ستايش و بعد درخواستكردن و طلب نمودن از خداوند. بنابراين، هنگامى كه خداى عزّوجلّ را خواندى او را حمد و ثنا بگو و ستايش كن و تمجيد نما.
راوى مى گويد : گفتم : چگونه او را تمجيد كنم ؟
فرمود : مى گويى :
يا مَنْ أَقْرَبُ إِلَيَّ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ ، يا مَنْ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ ، يا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلى ، يا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ .
اى كسى كه از رگ گردن به من نزديكترى؛ اى كسى كه ميان انسان و قلبش حايل مى شوى؛ اى كسى كه در چشمانداز بلندى هستى ؛ اى كسى كه هيچ چيزى مانند تو نيست .(4)
سوّم : صلوات فرستادن بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام .
پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد :
صلاتكم عليّ إجابة لدعائكم ، وزكاة لأعمالكم .(5)
صلوات فرستادن شما بر من ، هم باعث اجابت دعاهاىتان است و هم سبب پاكى اعمالتان مى گردد .
مولاى ما امام صادق عليه السلام فرمود :
لايزال الدعاء محجوباً حتّى يصلّي على محمّد وآل محمّد .(6)
دعا پيوسته در حجاب است تا اينكه بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام صلوات فرستاده شود .
و نيز فرموده اند :
من كانت له إلى اللَّه عزّوجلّ حاجة فليبدأ بالصلاة على محمّد وآله ، ثمّ يسأله حاجته ، ثمّ يختم بالصلاة على محمّد وآل محمّد ، فإنّ اللَّه أكرم من أن يقبل الطرفين ويدع الوسط ، إذا كانت الصلاة على محمّد وآل محمّد لا تحجب عنه .(7)
هر كسى كه حاجتى از خداوند بخواهد ، بايد با صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام آغاز كند ، سپس حاجتش را بخواهد و آن را با صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام به پايان برساند ؛ زيرا خداوند بزرگوارتر از آنست كه ابتدا و انتهاى دعا را قبول كند ؛ ولى وسط آن را رها كند و قبول ننمايد ، زمانى كه بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام صلوات فرستاده شود از او محجوب نمى شود .
چهارم : طلب شفاعت كردن است . مولاى ما امام كاظم عليه السلام فرمود :
زمانى كه حاجتى از خدا داشتى بگو :
أَللَّهُمَّ إِنّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِيٍّ ، فَإِنَّ لَهُما عِنْدَكَ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ ، وَقَدْراً مِنَ الْقَدْرِ ، فَبِحَقِّ ذلِكَ الشَّأْنِ وَبِحَقِّ ذلِكَ الْقَدْرِ أَنْ تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ ، وَأَنْ تَفْعَلَ بي كَذا وَكَذا... .
خدايا ؛ من از تو درخواست مى كنم به حقّ محمّد و على ، زيرا كه آن دو بزرگوار در پيشگاه تو شأن و منزلتى و قدر و ارزشى دارند . پس به آن شأن و مقامى كه نزد تو دارند بر ايشان صلوات بفرست و اين خواسته را براى من انجام بده .
به درستى هنگامى كه روز قيامت فرا رسد هيچ فرشته مقرّبى و هيچ پيامبر مرسلى و هيچ مؤمن آزموده شده اى باقى نمى ماند مگر اينكه در آن روز محتاج به شفاعت اين دو بزرگوار باشند .(8)
و براى اين كه حاجتها برآورده شود و به خواسته خود برسيم ، به ناچار بايد به پيشگاه خداوند عزّ وجلّ وسيله اى را تقديم كنيم . به تحقيق كه خداوند ما را به اين امر دستور داده و فرموده است : « وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ » (9) ؛ «به سوى او وسيله اى بجوييد» ، و هيچ وسيله اى مقرّبتر و ارزشمندتر از محمّد و آل محمّد صلّى اللَّه عليهم وسلّم نيست و آن ، شفاعت است .
در زيارت جامعه كبيره آمده است :
أَللَّهُمَّ إِنّي لَوْ وَجَدْتُ شُفَعاءَ أَقْرَبَ إِلَيْكَ مِنْ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَيْتِهِ الْأَخْيارِ ، اَلْأَئِمَّةِ الْأَبْرارِ لَجَعَلْتُهُمْ شُفَعائي... .
خدايا؛ هر آينه اگر من شفيعانى مقرّبتر و آبرومندتر از محمّد و اهل بيت نيكوكردار و بزرگوارش كه پيشوايان خيرخواهند نزد تو پيدا مى كردم آنها را شفيع خود قرار مى دادم... .
از سويى نصّ صريح روايات دلالت مى كند كه «وسيله» ، همان ائمّه عليهم السلام هستند و اين منافاتى ندارد با اين كه ما «وسيله» را به نردبان و يا غير آن تفسير كنيم . (چون منظور از نردبان در اينجا وسيله ترقّى و پيشرفت است) .
در روايتى از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم آمده است :
هم العروة الوثقى والوسيلة إلى اللَّه .(10)
آنان - يعنى اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام - دست آويز محكم و قابل اطمينان و وسيله هستند به سوى پروردگار .
سپس اين آيه را قرائت فرمودند :
«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ »(11) .
اى ايمان آورندگان ؛ تقواى الهى پيشه كنيد و به سوى او وسيله اى جستجو كنيد .
شايد دو صفتِ ايمان و تقوا شرط لازم براى به دست آوردن وسيله به سوى خداوند متعال باشد ، همان طور كه وسيله بدون اين دو سودى ندارد .
بنابراين ، هنگامى كه اين دو صفت جمع شدند ، وسيله سود مى بخشد ؛ چون ولايت وجود نخواهد داشت مگر با ايمان و تقوا .
پنجم : اعتراف به گناهان است .
در روايتى كه از مولاى ما امام صادق عليه السلام نقل شده ، مى فرمايد :
إنّما هي المدحة ، ثمّ الإقرار بالذنب ثمّ المسألة ؛ واللَّه ما خرج عبد من ذنب إلّا بالإقرار .(12)
به درستى كه دعا عبارت است از ثناى خدا و بعد اقرار به گناه و بعد از آن سئوال و درخواست . به خدا قسم هيچ بنده اى از گناه خارج نمى شود مگر با اقرار به گناهش (نزد خداى متعال) .
ششم : اين كه دعا از روى غفلت و بيهودگى نباشد ، بلكه با روى آوردن دل و توجّه باشد . همان طور كه امام صادق عليه السلام فرمودند :
إنّ اللَّه لايستجيب دعاء بظهر قلب ساه ، فإذا دعوت فأقبل بقلبك ، ثمّ استيقن الإجابة .(13)
خداوند دعاى شخص غافل را اجابت نمى كند . بنابراين ، زمانى كه دعا كردى ، با توجّه و حضور قلب دعا كن ، سپس به اجابت آن يقين داشته باش .
چون غافل ، در حقيقت دعا كننده نيست و دعا واقع نمى شود مگر با توجّه قلب به سوى كسى كه خوانده مى شود .
هفتم : پاك بودن غذا و نوشيدنى و لباس .
چون دعاى صالح از عمل صالح و درست است ، و چگونه صلاح و درستى با حرام و ناپاكى جمع خواهد شد ؟ اين سخن خداوند تبارك و تعالى : « يا أَيَّهُا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّباتِ وَاعْمَلُوا صالِحاً »(14) ؛ «اى فرستادگان الهى؛ از پاكيزه ها بخوريد و عمل صالح و شايسته انجام دهيد» ، دلالت مى كند بر ارتباط تنگاتنگ بين عمل صالح و خوراك حلال و پاك .
رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد :
من أحبّ أن يستجاب دعاؤه فليطيّب مطعمه ومكسبه .(15)
كسى كه دوست دارد دعايش اجابت شود بايد خوراك و كسب و كارش حلال باشد .
در حديث ديگرى آمده است :
طهّر مأكلك ، ولا تدخل في بطنك الحرام .(16)
طعام و خوراكت را پاك كن ، و در شكم خود حرام را داخل نكن.
در حديث ديگرى آمده است :
أطب كسبك تستجاب دعوتك ؛ فإنّ الرجل يرفع اللقمة إلى فيه حراماً فما تستجاب له أربعين يوماً .(17)
كسب و كار و درآمد خود را پاك كن تا دعايت اجابت شود ؛ همانا شخصى كه لقمه حرامى را در دهانش مى برد تا چهل روز دعايش به اجابت نمى رسد .
در حديث قدسى آمده است :
فمنك الدعاء وعليّ الإجابة، فلا تحجب عنّي دعوة إلّا دعوة آكل الحرام.(18)
از تو دعاكردن و از من اجابت آن ؛ هيچ دعايى از من محجوب نمى شود مگر دعاى كسى كه حرام مى خورد .
مولاى ما امام صادق عليه السلام مى فرمايد :
من سرّه أن يستجاب دعاؤه فليطيّب كسبه .(19)
كسى كه دوست دارد دعايش به اجابت رسد ، بايد كسب و كار و درآمد خود را پاك كند .
در روايت ديگرى مى فرمايد :
إذا أراد أحدكم أن يستجاب له فليطيّب كسبه ، وليخرج من مظالم الناس ، وإنّ اللَّه لا يرفع دعاء عبد وفي بطنه حرام ، أو عنده مظلمة لأحد من خلقه .(20)
زمانى كه يكى از شما بخواهد دعايش اجابت شود بايد كسب و كارش را پاك كند و حقّ مردم در گردنش نباشد ؛ چون خداوند دعاى بنده اى را كه در شكمش غذاى حرام باشد ، و حقّ احدى از مردم بر گردن او باشد ، بالا نمى برد .
هشتم : پرداخت حقّ مردم كه بر گردن دعا كننده باشد .
مولاى ما امام صادق عليه السلام فرمودند :
إنّ اللَّه عزّوجلّ يقول : وعزّتي وجلالي لا اُجيب دعوة مظلوم دعاني في مظلمة ظلمها ، ولأحد عنده مثل تلك المظلمة .(21)
به راستى خداوند متعال مى فرمايد : به عزّت و جلالم سوگند ، دعاى مظلومى را كه به او ظلم شده و مرا در مورد آن مى خواند در حالى كه خودش همان ظلم را در حق ديگرى كرده است ، هرگز اجابت نمى كنم .
و مولاى ما امير المؤمنين عليه السلام فرمودند :
إنّ اللَّه أوحى إلى عيسى بن مريم : قل للملإ من بني اسرائيل : ... إنّي غير مستجيب لأحد منكم دعوة ولأحد من خلقي قبله مظلمة .(22)
خداوند به عيسى بن مريم وحى فرستاد : به همه بنى اسرائيل بگو : ... من دعاى يكى از شما را در حالى كه براى يكى از بندگانم در گردن او حقّى باشد ، اجابت نمى كنم .
نهم : ترك گناهى كه مانع از برآوردن حاجت مى شود .
امام باقر عليه السلام مى فرمايد :
إنّ العبد يسأل الحاجة فيكون من شأنه قضاؤها إلى أجل قريب ، أو إلى وقت بطيء فيذنب العبد ذنباً ، فيقول اللَّه تبارك وتعالى للملك : لاتقض حاجته وأحرمه إيّاها ، فإنّه تعرّض لسخطي واستوجب الحرمان منّي .(23)
همانا بنده اى حاجتى را از خدا طلب مى كند و امكان دارد حاجتش زود برآورده شود يا به تأخير بيفتد ؛ در اين هنگام ، بنده گناهى انجام مى دهد كه خداوند تبارك و تعالى به ملك دستور مى دهد : حاجتش را برآورده مكن و او را از آن محروم گردان چون او خود را در معرض غضب من قرار داده و موجب محروميّت از من شده است .
دهم : خوش گمان بودن به اجابت دعا .
مقصود از آن ، طلب يقين است به اين كه خداوند خلف وعده نمى كند ؛ زيرا در كلام خود به دعا امر كرده و مستجاب شدن آن را تضمين نموده است : « اُدْعُوني أَسْتَجِبْ لَكُمْ »(24) ؛ «مرا بخوانيد ، تا اجابت كنم شما را» ، و خداوند خلف وعده نمى كند ؛ همان گونه كه در قرآن به آن تصريح كرده است :
« وَعْدَ اللَّهِ لايُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لايَعْلَمُونَ »(25) .
اين وعده خداوند است ؛ خداوند خلاف وعده اش رفتار نمى كند ؛ ولى بيشتر مردم نمى دانند.
خداوند چگونه خلف وعده كند در حالى كه بىنياز ، توانا ، بسيار رحم كننده ، مهربان و بزرگوار است ؟ در حديث آمده است :
فإذا دعوت فأقبل بقلبك ثمّ استيقن الإجابة (26) . (27)
زمانى كه دعا مى كنى، با تمام وجود خدا را بخوان، سپس يقين به اجابت داشته باش .
يازدهم : اصرار و پافشارى در دعا .
علّامه مجلسى رحمه الله اين مورد را از آداب دعا شمرده و فرموده است : در وحى قديم چنين آمده است :
لاتملّ من الدّعاء ، فإنّي لا أملّ من الإجابة .(28)
از دعا كردن خسته مشو ؛ زيرا من از اجابت خسته نمى شوم .
عبدالعزيز طويل از امام صادق عليه السلام روايت كرده است :
إنّ العبد إذا دعا لم يزل اللَّه في حاجته ما لم يستعجل .(29)
همانا بنده وقتى دعا مى كند ، خداوند پيوسته در برآوردن حاجتش مى باشد مادامى كه شتابزدگى نكند .
همچنين از آن حضرت روايت شده است :
إنّ العبد إذا عجّل فقام لحاجته ، يقول اللَّه تعالى : استعجل عبدي أتراه يظنّ أنّ حوائجه بيد غيري .(30)
بنده وقتى عجله داشته باشد و برآوردن حاجتش را به سرعت بخواهد ، خداوند مى فرمايد : بنده ام شتاب كرد ، آيا گمان مى كند حاجتهايش به دست غير من است ؟
رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم مى فرمايد :
إنّ اللَّه يحبّ السائل اللحوح .(31)
همانا خداوند ، درخواست كننده اى را كه اصرار كند ، دوست دارد .
وليد بن عقبه هجرى مى گويد : از امام باقر عليه السلام شنيدم كه فرمود :
واللَّه ، لا يلحّ عبد مؤمن على اللَّه في حاجة إلّا قضاها له .(32)
به خدا سوگند ؛ بنده مؤمن در حاجتى اصرار نمى كند مگر اين كه خدا آن را برآورده مى كند .
ابو الصباح از امام صادق عليه السلام روايت كرده است :
إنّ اللَّه كره إلحاح الناس بعضهم على بعض في المسألة ، وأحبّ ذلك لنفسه ، إنّ اللَّه يحبّ أن يسأل ويطلب ما عنده .(33)
به راستى كه خداوند اصرار بعضى از مردم را به بعضى ديگر در مورد خواسته هايشان ناپسند مى داند ، ولى اين را در مورد خودش دوست دارد ؛ همانا خداوند دوست دارد كه آنچه نزد او است درخواست و طلب شود .
از احمد بن محمّد بن ابو نصر روايت شده كه گويد :
به ابا الحسن عليه السلام گفتم : فدايت شوم ، من از فلان سال تاكنون حاجتى را از خداوند خواستم و در حال حاضر به دليل تأخير در برآورده شدن آن ، بر قلب من چيزهايى خطور مى كند (دچار شكّ و وسوسه شده ام) .
حضرت در جواب فرمودند :
يا أحمد ؛ إيّاك والشيطان أن يكون له عليك سبيل ، حتّى يقنّطك ، إنّ أبا جعفر عليه السلام كان يقول : إنّ المؤمن ليسأل اللَّه حاجة فيؤخّر عنه تعجيل إجابته حبّاً لصوته واستماع نحيبه .
ثمّ قال : واللَّه ما أخّر اللَّه عن المؤمنين ما يطلبون في هذه الدّنيا خير لهم ممّا عجّل لهم فيها ، وأيّ شيء الدنيا .(34)
مؤمن از خداوند حاجتى را مى طلبد ولى خداوند اجابت آن را به تأخير مى اندازد به اين دليل كه صداى بنده اش را دوست دارد و مى خواهد ناله او را بشنود .
سپس فرمود : به خدا قسم ، خداوند آنچه را كه مؤمنان در اين دنيا مى طلبند به تأخير نمى اندازد مگر اين كه اين تأخير براى ايشان بهتر است از آنچه براى ايشان تعجيل فرموده است ، مگر دنيا چه ارزشى دارد ؟! اى احمد ؛ بپرهيز از اين كه شيطان به تو راه يابد و تو را نااميد كند ، همانا امام باقر عليه السلام مى فرمود :
از امام صادق عليه السلام روايت شده است :
إنّ العبد الوليّ للَّه يدعو اللَّه في الأمر ينوبه ، فيقال للملك الموكّل به : إقض لعبدي حاجته ولاتعجّلها ، فإنّي أشتهي أن أسمع نداءه وصوته .
وإنّ العبد العدوّ للَّه ليدعو اللَّه في الأمر ينوبه ، فيقال للملك الموكّل به : إقض لعبدي حاجته وعجّلها ، فإنّي أكره أن أسمع نداءه وصوته .
قال : فيقول الناس : ما اُعطي هذا إلّا لكرامته ، وما منع هذا إلّا لهوانه .(35)
همانا بنده اى كه دوست خداست در امرى خدا را مى خواند و به درگاه او ناله و زارى مى كند ، پس به فرشته اى كه مأمور اوست گفته مى شود : حاجت بنده ام را برآورده كن ولى شتاب نكن ؛ چون دوست دارم ندا و صداى او را بشنوم .
و بنده اى كه دشمن خداست خداوند را در امرى مى خواند و ناله مى كند ، پس به فرشته اى كه مأمور آن است گفته مى شود : حاجتش را برآورده كن و تعجيل نما ، چون من كراهت دارم صدا و ناله او را بشنوم .
حضرت فرمود : ولى مردم چنين گويند كه حاجت دسته دوّم داده نشده مگر به اين دليل كه كرامتى نزد خداوند دارند و حاجت دسته اوّل به تأخير نيفتاده مگر به خاطر پستى آنها در درگاه خداوند .
از آن امام عليه السلام روايت شده است :
لايزال المؤمن بخير ورخاء ورحمة من اللَّه ما لم يستعجل فيقنط فيترك الدعاء ، قلت له : كيف يستعجل ؟
قال : يقول : قد دعوت منذ كذا وكذا ، ولا أرى الإجابة .(36)
مؤمن مادامى كه شتابزدگى نكند پيوسته در خوبى ، راحتى و رحمت الهى است تا آن كه عجله مى كند و نااميد مى شود و دعا را ترك مى كند .
به امام عليه السلام گفتم : چگونه عجله مى كند ؟
فرمود : مى گويد : از فلان وقت ، مدّتى طولانى است كه خدا را مى خوانم ولى اجابت آن را نمى بينم .
و نيز آن حضرت فرمودند :
إنّ المؤمن ليدعو اللَّه في حاجته فيقول عزّوجلّ : أخّروا إجابته ، شوقاً إلى صوته ودعائه . فإذا كان يوم القيامة قال اللَّه : عبدي دعوتني وأخّرت إجابتك وثوابك كذا وكذا ، ودعوتني في كذا وكذا فأخّرت إجابتك وثوابك كذا .
قال : فيتمنّى المؤمن أنّه لم يستجب له دعوة في الدّنيا ممّا يرى من حسن الثواب.(37)
همانا مؤمن خدا را در مورد حاجتش مى خواند ، ولى خداوند عزّوجل (به ملائكه) مى فرمايد : اجابتش را به تأخير بيندازيد به خاطر شوق و علاقه در شنيدن صدا و دعايش . تا آن كه روز قيامت فرا مى رسد ؛ خداوند مى فرمايد : بنده من ؛ مرا خواندى ولى اجابت دعايت را به تأخير انداختم و حالا در مقابل آن ، ثواب تو نيز چنين و چنان است . در فلان مورد نيز دعا كردى ولى من پاسخت را به تأخيز انداختم ؛ حالا ثواب تو چنان است .
حضرت فرمود : در آن هنگام كه جزا و پاداش نيكوى الهى را مشاهده كرد ، مؤمن آرزو مى كند اى كاش هيچ دعايى از او در دنيا مستجاب نمى شد .
امام صادق عليه السلام فرمودند : رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرموده است :
رحم اللَّه عبداً طلب من اللَّه حاجة فألحّ في الدّعاء ، اُستجيب له أو لم يستجب له ، وتلا هذه الآية :
«وَأَدْعُو رَبّي عَسى أَنْ لا أَكُونَ بِدُعاءِ رَبّي شَقِيّاً »(38). (39)
خداوند رحمت كند بنده اى را كه از خداوند حاجتى را بخواهد و در دعا اصرار كند ؛ چه دعايش اجابت شود و يا نشود . و اين آيه را تلاوت فرمودند : «و پروردگارم را مى خوانم ؛ بدان اميد كه به خاطر خواندن خداى خود ، شقى نباشم» .
در تورات آمده است :
يا موسى ؛ من أحبّني لم ينسني ، ومن رجا معروفي ألحّ في مسألتي .
يا موسى ؛ إنّي لست بغافل عن خلقي ولكن اُحبّ أن تسمع ملائكتي ضجيج الدّعاء من عبادي ، وترى حفظتي تقرّب بني آدم إليَّ بما أنا مقوّيهم عليه ومسبّبه لهم .
يا موسى ؛ قل لبني إسرائيل : لاتبطرنّكم النعمة فيعاجلكم السلب ، ولاتغفلوا عن الشكر فيقارعكم الذلّ ، وألحّوا في الدّعاء تشملكم الرحمة بالإجابة ، وتهنئكم العافية .(40)
اى موسى ؛ آن كه مرا دوست دارد فراموشم نمى كند . و كسى كه اميد خير از من دارد در درخواست كردن از من اصرار مى ورزد .
اى موسى ؛ من از آفريدگان خودم غافل نيستم ، امّا دوست دارم فرشتگانم ضجّه و فرياد دعاى بندگانم را بشنوند و نگهبانان من ببينند كه انسانها و فرزندان آدم چگونه با اين ناله ها كه خودم آنان را به آن نيرو بخشيدم و سبب دعاى آنان شدم ، به من نزديك مى شوند .
اى موسى ؛ به بنى اسرائيل بگو : نعمت شما را دچار گردنكشى و غرور نكند ؛ زيرا در اين صورت به سرعت از شما گرفته مي شود . از شكر غافل نشويد تا ذلّت شما را درهم نكوبد . در دعا اصرار كنيد تا رحمت الهى به سبب اجابت دعا شامل حالتان شود و عافيت گواراى شما گردد .
امام باقر عليه السلام فرمود :
لايلحّ عبد مؤمن على اللَّه في حاجته إلّا قضاها له .(41)
بنده من در حاجتش بر خداوند اصرار نمى كند مگر اين كه آن را براى او برآورده مى كند .
از منصور صيقل روايت شده است :
قلت لأبي عبداللَّه عليه السلام : ربّما دعا الرجل فاستجيب له ثمّ اُخّر ذلك إلى حين ؟ قال : فقال : نعم ، قلت : ولِمَ ذلك ليزداد من الدعاء ؟ قال : نعم .(42)
به امام صادق عليه السلام عرض كردم : ممكن است كسى دعا كند و دعايش مستجاب گردد سپس تا مدّتى به تأخير بيفتد ؟
حضرت فرمود : بلى .
عرض كردم : چرا چنين مى شود ؟ آيا براى اين است كه بيشتر دعا كند ؟
حضرت فرمود : بلى .
------------------------------------------------
1) بحار الأنوار : 322/93 .
2) بحار الأنوار : 313/93 .
3) الكافي : 503/2 .
4) بحار الأنوار : 315/93 .
5) بحار الأنوار : 54/94 .
6) بحار الأنوار : 312/93 و 316 .
7) بحار الأنوار : 316/93 .
8) بحار الأنوار : 22/94 .
9) سوره مائده ،آيه 35 .
10) تفسير صافى : 441/1 .
11) سوره مائده ، آيه 35 .
12) بحار الأنوار : 318/93 .
13) بحار الأنوار : 323/93 .
14) سوره مؤمنون ، آيه 51 .
15) بحار الأنوار : 372/93 .
16) بحار الأنوار : 373/93 .
17) بحار الأنوار : 358/93 .
18و19) بحار الأنوار : 373/93 .
20) بحار الأنوار : 321/93 .
21) بحار الأنوار : 320/93 .
22) بحار الأنوار : 373/93 .
23) بحار الأنوار : 328/73 .
24) سوره غافر ، آيه 60 .
25) سوره روم ، آيه 6 .
26) بحار الأنوار : 323/93 .
27) المختار من كلمات الإمام المهدي : 238/1 .
28) بحار الأنوار : 373/93 .
29) الكافي : 474/2 .
30 و31) بحار الأنوار : 374/93 .
32و33) الكافي : 475/2 .
34و35) بحار الأنوار : 374/93 .
36و37) بحار الأنوار : 374/93 .
38) سوره مريم ، آيه 48 .
39و40) بحار الأنوار : 375/93 .
41و42) بحار الأنوار : 375/93 .
منبع: پایگاه فرهنگی مذهبی سه نقطه ،
از کتاب صحیفهٔ مهدیه : 28
-----------------------------------------------------
اين مطلب در مقدمهٔ کتاب «صحيفهٔ مهديه» آمده است.
براي مطالعه و دانلود کتاب «صحيفهٔ مهديه» در بخش کتابخانه پايگاه
بازديد امروز : 0
بازديد ديروز : 33062
بازديد کل : 131608379
|