استخاره ها

    در اين بخش مطالبى را بيان مى‏ كنيم(1) كه ديدگان خواننده را روشن نموده و قلب وى را با رايحه ‏هاى غيبى(2) آرامش مى‏ بخشد، تا كليد فَرَج و گشايش(3) را پيدا نموده و به مقام نور افشانى(4) برسد و قدرت باز كردن درهاى(5) بسته را داشته باشد.

    اينها مطالبى است كه از جانب خدا براى راهنمايى جويندگان بصيرت(6) احسان شده است.

    پس اى خواننده گرامى ؛ آنچه از ولىّ و سرپرست جهان مادّى و معنوى در مورد استخاره‏ ها(7) براى راهنمايى جويندگان(8) بازگو مى ‏نمايم، مغتنم بشمار.

    اگر جوياى دانستن چنين مطالبى هستيد، اين شما و اين كليدهاى نهانى(9) در دست‏هاى شما، بگير آن را و غنيمت بشمار، به شرط آنكه شرايط استخاره(10) را بياموزيد، و ناگزير بايستى راههاى استخاره(11) را بدانيد تا بتوانيد از كليدهاى نهانى و چراغ وحى آسمانى(12) استفاده نمائيد.

    از آن جايى كه استخاره گونه‏ اى از انواع دعاها است، و ما آداب و شرايط آن را در مقدّمه كتاب مفصّلاً شرح داديم، براى آگاهى بيشتر در اين مورد به آنجا مراجعه شود، اينك به جهت اهميّت مطلب و تأكيد آن مى‏ گوييم :

    مهم‏ترين امرى كه بايستى كسى كه دعا مى‏ نمايد يا استخاره مى‏ كند آن را رعايت كند، اين است كه قلب خود را از هر چيزى كه موجب خشم خداى رحمان مى‏ شود پاكيزه نموده، و در تحصيل يقين و اطمينان بكوشد، زيرا كه آن پايه و اساس دعا و توسّل است.

    پس اگر استخاره با آداب و شرايط خود انجام شود، استخاره كننده با اختيار خود قبضه ‏اى از تسبيح را انتخاب نمى‏ كند، بلكه با اختيار خداى تعالى - كه از او طلب خير مى‏ كند - انتخاب مى‏ شود.

    بنابراين، اگر استخاره به طرز صحيحى انجام گيرد، اختيار قبضه در استخاره با تسبيح، يا انتخاب رقعه در استخاره رقعه ‏ها، يا انتخاب صفحه در استخاره با قرآن با خداى متعال است، نه با شخصى كه استخاره كرده است ؛ و اگر با آداب و شرايط نباشد چنين استخاره‏اى فاقد اعتبار است.

    پس بايد استخاره كننده قلب خود را از پليدى‏ ها پاكيزه نمايد، و به دنبال تحصيل يقين باشد تا بتواند به خداى تعالى توجّه نمايد، و اگر استخاره كننده ‏اى ايمان و يقين به استخاره نداشته باشد، استخاره او اعتبارى ندارد.

    سيّد بزرگوار علىّ بن طاووس رحمه الله در حالات برخى از مردم مى‏ گويد :

    قلوب عدّه‏ اى از بندگان عوام از يقين خالى، و آن‏ها فاقد نيروى شناخت نيز بوده، و اعتمادى به مالك روز معاد ندارند، زيرا كه جان آن‏ها فقط در هنگام مشاوره با مردمى كه مى‏ بينند و با آن‏ها انس گرفته و مى‏ شناسند، آرام مى ‏شود ؛ و خداوند كه قابل مشاهده نيست، علاوه بر اين ؛ آن‏ها نيرويى كه خدا را بشناسند و با او مأنوس شوند ندارند، و نمى ‏توانند لذّت اعتماد به خدا را درك كنند، و اين به جهت كوته نظرى آنها است كه فائده مشاوره با خدا را نمى‏ دانند كه :

 ومَن يكُ ذا فم مرّ مريض

يجد مرّاً به الماء الزلالا

 كسى كه دهانش تلخ است و بيمارى دارد، طعم آب گوارا را نيز تلخ مى ‏پندارد.

    اين‏ها جزء گروهى هستند كه مولاى ما حضرت امير مؤمنان على عليه السلام در ضمن خطبه ‏اى زيبا مى ‏فرمايد :

 همجٌ رعاع، لايعبأ اللَّه بهم، أتباع كلّ ناعق وناعقة.

 آن‏ها مگسان ضعيف و ناتوانند - كه خداوند به آنها توجّه ننموده است - دنبال هر صدا و آوازى مى‏ دوند.(13)

---

1) مؤلّف محترم در مقدّمه اين بخش نيز همچون مقدّمه كتاب از فنون بلاغت يعنى «براعت استهلال» استفاده نموده، و در ضمن مقدّمه، اسامى كتاب‏هايى كه دانشمندان اسلامى در مورد استخاره تأليف كرده‏ اند ؛ نام برده است.

2) اشاره به كتاب «روائح الغيب في رفع الترديد والريب»، تأليف : مولا عبدالنبىّ بن عبدالرزّاق رحمه الله.

3) اشاره به كتاب «مفتاح الفرج فى الإستخارات»، تأليف : امير محمّد حسين خاتون آبادى رحمه الله.

4) اشاره به كتاب «الإنارة عن معانى الإستخارة»، تأليف : شيخ محمّد بن فيض كاشانى رحمه الله.

5) اشاره به كتاب «فتح الأبواب بين ذوى الألباب وبين ربّ الأرباب في الإستخارات»، تأليف : سيّد بزرگوار علىّ بن طاووس رحمه الله.

6) اشاره به كتاب «إرشاد المستبصرين في الإستخارات»، تأليف : سيّد عبداللَّه شبّر رحمه الله.

7) الإستخارات» نام تعدادى از كتاب‏هايى است كه چند تن از علماء و دانشمندان اسلامى به اين نام تأليف كرده ‏اند از جمله : الف - شيخ احمد بن صالح بحرانى رحمه الله. ب - احمد بن عبدالسلام بحرانى رحمه الله.

    ج - شيخ ابوالحسن سليمان ماحوزى بحرانى رحمه الله. د - سيّد على بن محمّد حسينى ميبدى يزدى رحمه الله.

    ه - شيخ ميرزا ابو المعالى كلباسى رحمه الله. و - سيّد ميرزا محمّد حسين حسينى مرعشى معروف به شهرستانى رحمه الله.

8) اشاره به كتاب «هداية المسترشدين في الإستشارة والإستخارة»، تأليف : حسن بن محمّد صالح نصيرى طوسى رحمه الله.

9) اشاره‏به كتاب «مفاتح الغيب في الإستخارة»، تأليف : علّامه مجلسى رحمه الله.

10) اشاره به كتاب «الإستخارة»، تأليف ابوالنضر - صاحب تفسير مشهور - محمّد بن مسعود عيّاشى رحمه الله.

11) اشاره به كتاب «منهاج المستخير»، تأليف : حاج ميرزا محمّد حسين حسينى تبريزى رحمه الله.

12) اشاره به كتاب «مفتاح الغيب ومصباح الوحي»، تأليف : سيّد مهدى غُريفى رحمه الله.

    براى اطّلاع بيشتر از كتاب‏هايى كه پيرامون مسأله استخاره نوشته شده، به مقدّمه كتاب «فتح الأبواب» مراجعه شود.

13) فتح الأبواب : 300.