پيشگويى رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم

دربارهٔ اويس قرنى و شركت او در جنگ صفين

   «اويس قرنى از زهّاد و بزرگان تابعين به شمار مى‏ رود كه در جنگ صفّين در ركاب اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام به شهادت‏ رسيد.

   در روايتى از عبدالرحمن نقل شده كه: در جنگ صفّين مردى از لشكر شام بيرون آمده رو به لشكر عراق نموده گفت: آيا اويس قرنى در شماست؟

   به او گفتيم: آرى.

   مرد شامى گفت: از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم شنيدم كه فرمود:

خير التّابعين اويس القرَني.

بهترين تابعان اويس قرنى است.

   اين را گفت و از لشكر شام خارج شده و پيش ما آمد و به ما ملحق شد.

   و از اصبغ بن نباته روايت شده كه گويد: در ركاب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در صفّين بوديم كه نود و نه نفر با آن حضرت بيعت ‏كردند و آن حضرت فرمود:

نفر صدمى كجاست؟ كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم به من خبر داده كه در اين روز صد نفر مرد با من بيعت خواهد كرد؟

   اصبغ گويد: در اين وقت مردى كه دو جامه پشمى بر تن و دو شمشير حمايل داشت پيش آمد، گفت: دستت را بگشا تا با تو بيعت كنم.

   اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام فرمود: به چه چيز با من بيعت مى‏ كنى؟

   عرض كرد: بر اين‏كه جانم را در راه تو نثار كنم.

   فرمود: تو كيستى؟

   عرض كرد: من اويس قرنى هستم.

   و به دنبال آن با حضرت بيعت كرد و همچنان در پيش روى آن حضرت جنگيد تا به شهادت رسيد و جنازه ‏اش را درميان پيادگان يافتند.

   در «مناقب ابن شهرآشوب» است كه: دو شمشير حمايل داشت و فلاخنى هم براى پرتاب سنگ به سوى دشمن به‏ همراه آورده بود.

   و در «حلية الأولياء» نيز از اصبغ روايت كرده: علّت اين‏كه اويس به نزد رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نيامد، نيكى وى به مادرش بود. و رسم اويس چنان بود كه چون شام مى ‏شد مى‏ گفت: امشب شب ركوع است و تا صبح ركوع مى‏كرد، و چون شب ‏مى‏ شد هر چه در خانه از خوراكى و پوشاكى آن روزش اضافه مى‏ آمد، همه را صدقه مى‏ داد و سپس مى‏ گفت:

   أللّهُمَّ مَنْ ماتَ جُوعاً فَلا تُؤاخِذْنى بِهِ، وَمَنْ ماتَ عُرْياناً فَلا تُؤاخِذني بِه.

   «خدايا؛ هر كس گرسنه بميرد مرا بدان مؤاخذه نكن، و هر كس برهنه بميرد مرا بدان مؤاخذه نكن».

   و در روايت ديگر است كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم روزى به اصحاب خود فرمود:

أبْشِرُوا بِرَجُلٍ مِنْ اُمَّتي يُقالُ لَهُ: اُوَيسُ القَرَني؛ فَإِنَّهُ يَشْفَعُ لِمِثْلِ رَبيعَة وَمُضَر.

مژده گيريد به مردى از امّت من كه به او اويس قرنى گويند، و او (در قيامت به شماره افرادى) به همانند افراد دو قبيله (پُرجمعيّت) ربيعه و مضر شفاعت كند.»(435)

   بنابر اين روايت، اويس قرنى در جنگ صفين در خدمت حضرت امير المؤمنين‏ عليه السلام بوده و با آن بزرگوار بيعت نموده ‏است، ولى در روايت ديگرى كه نقل مى‏ كنيم قبل از جنگ صفين، در كوفه با آن حضرت بيعت نموده است.

---

435) زندگانى اميرالمؤمنين‏ عليه السلام (سيّد هاشم رسولى محلاّتى): 559.