قدرت كنترل

    جالب توجّه است كه آنچه گفتيم - يعنى هم توسعه و فزونى ثروت براى همگان در عصر ناشناختۀ ظهور و هم سعادتمند بودن و عدم طغيان و تجاوزِ مردم آن روزگار - در گفتار خاندان وحى عليهم السلام به آن تصريح شده است .

    روايتى كه مى‏ آوريم شاهد گفتار ما مى ‏باشد : حضرت باقر العلوم عليه السلام فرمودند:

 يقاتلون واللَّه حتّى يوحّد اللَّه ولايشرك به شي‏ء وحتّى يخرج العجوز الضعيفة من المشرق تريد المغرب ولاينهاها أحد ، ويخرج اللَّه من الأرض بذرها ، وينزل من السّماء قطرها ، ويخرج الناس خراجهم على رقابهم إلى المهديّ ، ويوسّع اللَّه على شيعتنا ، ولولا ما يدركهم من السعادة لبغوا.(69)

 مى‏ جنگند به خدا سوگند ، تا (همه) خداوند را يكتا بدانند و چيزى را شريك او ندانند و تا اين كه پيرزن ضعيفى از مشرق به قصد مغرب خارج شود و هيچ كس او را از اين كار باز ندارد.

 و خداوند از زمين بذرش را خارج نموده و از آسمان باران را و مردم خراج‏هاى خود را از اموال خود خارج ساخته و به سوى مهدى مى‏ برند و خداوند بر شيعيان ما توسعه مى ‏دهد و اگر نبود كه سعادت آنان را فرا مى‏ گرفت ، حتماً طغيان مى‏ نمودند.

    ثروت و فقر همان گونه  كه ممكن است منشأ سعادت انسان واقع شود ، ممكن است عامل جنايت و خيانت نيز قرار گيرد ، يعنى هم فقر و هم دارايى ، داراى نقش اساسى در افزايش جنايات مى‏ باشند ؛ همان گونه كه ممكن است وسيلۀ سعادت انسان باشند .

    طمع براى به دست آوردن و حرص براى تكاثر و افزودن ، چنين روندى را به بار مى‏ آورد. ريشۀ اين جريان به خاطر نبودن قدرت كنترل در دوران تيرۀ غيبت است .

    آشنا نبودن جامعه از مقام ولايت و توجّه نداشتن انسان به مرتبۀ عظيم خاندان وحى عليهم السلام ، سعادت را از دست او مى‏ ربايد و او را از مقام ولايت كه ضامن كنترل توان‏ها و قدرت‏هاست دور مى‏ سازد .

    امّا در روزگار ناشناختۀ ظهور كه جامعۀ بشريّت در پناه دژ محكم ولايت قرار دارد و ابر رحمت الهى بر همۀ مردم جهان سايه مى‏ افكند ، آنان را با قدرت ولايت الهيّۀ حضرت مهدى ارواحنا فداه حفظ و حراست نموده و كنترل مى‏ نمايد .

    به دليل اين سعادت بزرگ - كه طعم آن را هنوز نچشيده ‏ايم - در عصر درخشان و فرخندۀ ظهور ، هر مقدار ثروت و مال مردم افزايش يافته و زياد شود ، باعث طغيان و تجاوز آنان نمى‏ گردد .

    آرى ؛ بر اثر سايه ‏افكندن نيروى ولايت بر تمامى مردم جهان ، همۀ نيروها ، توان‏ها و امكانات را تحت پوشش و حفظ خود قرار داده و آن‏ها را كنترل نموده و مهار مى ‏نمايد تا از تندروى و طغيان باز مانند .

    اين همان سعادت و نيكبختى است كه امام باقر عليه السلام در پايان روايت به آن تصريح فرمودند : «ولولا ما يدركهم من السعادة ، لبغوا» .

    آرى ؛ قدرت كنترل و مهار از ويژگى‏ هاى عصر ظهور براى همگان است ، و هر چه مال و ثروت ، قدرت و توانايى ، نشاط و زيبايى و... افزايش يابد ، نور سعادت و نيكبختى در آن عصر درخشان كه بر اثر ظهور ولايت درخشش يافته است ، همگان را مهار كرده به گونه ‏اى كه همراه با ميزان عقل ، به زندگى سرشار از نعمت كه چشم روزگار تا آن زمان هرگز مانند آن را نديده و نخواهد ديد ، ادامه مى ‏دهند .

    به اين روايت بسيار جالب از امام صادق عليه السلام (70) توجّه كنيد :

 تواصلوا وتبارّوا وتراحموا ، فوالّذي فلق الحبّة وبرأ النسمة ليأتينّ عليكم وقت لايجد أحدكم لديناره ودرهمه موضعاً ، يعني لايجد عند ظهور القائم عليه السلام موضعاً يصرفه فيه ، لإستغناء النّاس جميعاً بفضل اللَّه وفضل وليّه .

 فقلت : وأنّى يكون ذلك؟

 فقال : عند فقدكم إمامكم فلاتزالون كذلك حتّى يطلع عليكم كما تطلع الشّمس ، آيس ما تكونون ، فإيّاكم والشكّ والإرتياب ، وانفوا عن أنفسكم الشكوك ، وقد حذّرتكم فاحذروا ، أسأل اللَّه توفيقكم وإرشادكم .(71)

 باهم در ارتباط باشيد و به يكديگر نيكويى كنيد و باهم مهربانى نماييد ، سوگند به كسى كه دانه را شكافته و روح مى‏ دمد ، حتماً زمانى بر شما فرا مى ‏رسد كه احدى از شما جايى براى مصرف دينار و درهم خود نداشته باشد ، يعنى در زمان ظهور حضرت قائم عليه السلام جايى نمى‏ يابد كه پول خود را در آن مورد خرج كند ، زيرا به فضل خداوند و ولىّ او تمامى مردم بى ‏نياز خواهند بود .

 گفتم : اين چه زمانى خواهد بود ؟!

 حضرت فرمودند : آن زمان كه شما امامتان را نيابيد ، پس همين گونه خواهيد بود تا زمانى بر شما طالع شود همان گونه كه خورشيد طلوع مى‏ كند ، اين در زمانى خواهد بود كه از هر زمان به ظهور آن حضرت بيشتر نااميد باشيد .

 پس بپرهيزيد از اين كه شك كنيد يا خود را به شك بيندازيد ، شكّ‏ها را از خودتان دور كنيد ، به راستى من شما را برحذر نمودم پس برحذر باشيد . از خداوند توفيق شما و ارشاد شما را خواهانم.

    در اين روايت نكته‏ هاى بسيار جالبى دربارۀ پاكسازىِ دل از يأس و شكّ وجود دارد ، كه تشريح آن‏ها نياز به بحث گسترده دارد .

    آن قسمت از روايت  كه اكنون مورد استدلال ما است ، گفتار امام صادق عليه السلام پيرامون عصر درخشان ظهور است كه آن حضرت دربارۀ آن روزگار فرخنده مى‏ فرمايد: در آن زمان به خاطر بى‏ نياز بودن تمامى مردمان، فرد نيازمندى يافت نمى‏ شود تا ثروتمندان از مال خود به او كمك كنند.

---

69) بحار الأنوار : 345/52 .

70) قسمتى از اين روايت در كتاب «عقد الدرر : 226» آمده و آن را به امام حسين عليه السلام نسبت داده است همان گونه كه روايات ديگرى را كه از امام صادق عليه السلام روايت شده به امام حسين عليه السلام نسبت داده است . مانند روايت معروف : «لو أدركته لخدمته أيّام حياتي». علّت اشتباه او اشتراك كنيۀ امام صادق عليه السلام با امام حسين عليه السلام - كه «ابو عبداللَّه» است - مى‏ باشد . مؤلّف «عقد الدرر» گمان كرده است مقصود از ابوعبداللَّه ، امام حسين عليه السلام مى‏ باشند .

71) الغيبة مرحوم نعمانى : 150 .