كودك باايمان در خدمت

حضرت امام رضا عليه السلام

چون حضرت امام رضا عليه السلام مظهر مهربانى و خُلق حسن مى ‏باشند يك بحث مهمّ ‏اخلاقى را عنوان مى‏ كنيم. قبل از آنكه به اين بحث بپردازيم، روايت بسيار جالبى را از حضرت امام رضا عليه السلام عنوان مى‏ كنيم و سپس به نتيجه ‏گيرى از آن مى ‏پردازيم:

در تفسير امام حسن عسكرى‏ عليه السلام روايت شده است:

در مقابل حضرت امام رضا عليه السلام اسب چموشى بود و گروهى در آنجا بودند كه ‏اسب ‏هاى چموش را رام مى ‏كردند، و لى هيچ‏يك از آن‏ها جرأت نمى‏ كرد بر آن اسب سوار شود، و اگر سوار مى ‏شد جرأت نمى‏ كرد آن را راه ببرد، از ترس اينكه ‏مبادا اسب دست‏هايش را بلند كرده و او را به زمين پرتاب كند و با سم خود او را لگدمال نمايد.

در اين ميان، كودك هفت ساله ‏اى پيدا شد و عرض كرد: اى فرزند رسول خدا؛ آيا اجازه مى ‏دهى بر آن اسب سوار شوم و او را راه ببرم و رام كنم؟

فرمود: تو اين كار را مى ‏كنى؟ عرض كرد: بلى.

فرمود: چگونه اين كار را انجام مى‏ دهى؟ عرض كرد:

لأنّي قد استوثقت منه قبل أن أركبه بأن صلّيت على محمّد وآله الطيّبين ‏الطاهرين مائة مرّة، وجدّدت على نفسي الولاية لكم أهل البيت.

قبل از اين ‏كه سوار او شوم از او خاطر جمع شده و اطمينان حاصل مى كنم، به اين ‏وسيله كه بر محمّد و آل طاهرين او صد مرتبه صلوات مى ‏فرستم و بر خودم ولايت ‏شما اهل بيت را تجديد مى ‏كنم و تازه مى‏ گردانم.

حضرت امام رضا عليه السلام فرمود: سوار شو.

او سوار شد، سپس فرمود: او را راه بينداز.

پس اسب را راه انداخت و پيوسته او را راه برد و دوانيد تا اينكه او را خسته و ناتوان‏ كرد به طورى كه ناله اسب بلند شد و عرض كرد: اى فرزند رسول خدا؛ امروز اين ‏اسب ‏سوار مرا خسته و دردمند نمود، يا مرا معاف بدار و يا تحمّل و طاقت مرا افزون كن.

پسر بچّه گفت: آنچه براى تو بهتر است - كه سوارى دادن به مؤمن باشد - آن را درخواست كن.

حضرت امام رضا عليه السلام فرمود: راست گفت، بعد براى اسب دعا نمود كه: خدايا؛ به او تحمّل بيشتر و توان افزونتر مرحمت فرما.

اسب آرام گرفت و به راه خود ادامه داد. سپس وقتى كه پسر بچّه از اسب پياده ‏شد، حضرت امام رضا عليه السلام به او فرمود: از اين چهارپايان كه در خانه ‏اند، يا از غلامان و كنيزان و يا اموالى كه در خزانه است هر چه را مى‏ خواهى درخواست‏ كن، همانا تو مؤمن هستى و خداوند تو را در دنيا به ايمانت مشهور ساخت.

پسربچّه گفت: اى فرزند رسول خدا؛ آيا اجازه مى‏ دهى درخواست خود رامطرح كنم؟

فرمود: اى مؤمن؛ پيشنهاد كن و آنچه مى‏ خواهى مطرح نما؛ همانا خداوند تبارك و تعالى تو را به انديشه درست توفيق دهد.

عرض كرد: سل لي ربّك التقيّة الحسنة، والمعرفة بحقوق الإخوان، والعمل بما أعرف من ذلك.

براى من از خداوند تقيّه ‏اى نيكو و شناخت حقوق برادران و عمل كردن به آنچه ‏شناخته ‏ام تقاضا نما.

حضرت امام رضا عليه السلام فرمود:

قد أعطاك اللَّه ذلك، لقد سألت أفضل شعار الصالحين ودثارهم.

خداوند آن را به تو عطا فرمود، و هر آينه بهترين نشانه و زيور بندگان صالح و آنچه‏ آبروى آن‏ها را حفظ مى‏ كند درخواست كردى.(67)

---

67) قطره ‏اى از درياى فضائل اهل بيت ‏عليهم السلام: 615/1 به نقل از تفسير امام عسكرى ‏عليه السلام: 323 ح 170، بحار الأنوار: 416/75  ضمن ح 68 و مدينة المعاجز: 100/7 ح 102.