اشعار حسان

دلیل بر بطلان سقیفه است

اشعاری که حسان در غدیر خم در حضور رسول خدا صلّی الله علیه وآله سرودہ و خواندہ است، دلیل بر امامت و زعامت حضرت امیرالومٔنین علی علیه السلام است و در نتیجه بطلان سقیفه را ثابت می کند:

’’در حجّة الوداع (سال 10 هجرت) و در جریان غدیر خم که پیامبر صلّی اللہ علیه وآله  طبق فرمان الهی و نزول آیۀ «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا»(۱) حضرت علی علیه السلام را جانشین خود به ده‌ها هزار نفر از مردم معرفی کرد، حسان خود یا به دستور رسول خدا صلّی الله علیه و آله برخاست و به این مناسبت اشعاری سرود که در شمار ابیات و الفاظ آن اختلاف است. در این اشعار، حسان در تقریر سخنان پیامبر اکرم صلّی اللہ علیه وآله دربارۀ علی علیه السلام  او را امام، ولی و هادی نامید که در زعامت و رهبری امت پس از خودش صراحت دارد و پذیرش ولایت او را در ردیف پذیرش ولایت خود دانست که بیت آغازین سرایش حسان چنین است:

ینادیهم یوم الغدیر نسیبهم          بِخُم و اسمع بالرسول منادیا ...

سرودۀ حسان در غدیر را مشاهیر علماء آورده‌اند: علاّمۀ امینی به استناد بسیاری از منابع اهل سنّت، اشعار غدیریّۀ حسان را نقل کرده است. یکی از طرق حدیث «من کنت مولاه، فهذا علیّ مولاه» حسان است.

در پی رحلت رسول خدا صلّی الله علیه و آله حسان در رثای آن حضرت شعر سرود، وی از راویان حدیث آن حضرت بود. ابن حبان حسان را از ثقات بر شمرده است. عبد الرحمن فرزند حسان، سعید بن مسیّب و پسرش عبدالرحمن بن سعید از راویان حدیث اویند.‘‘(۲)

---

۱۔ سورۂ مائدہ ، آیۀ ۳.

۲۔ اعلام قرآن ، جلد ۵، صفحۀ ۱۷۰.