با تهذيب نفس

از قدرتهاى روحى استفاده كنيد

 بحث در پيرامون نفس، بسيار مهمّ و جالب توجّه است كه تفصيل آن به كتابى مستقلّ نياز دارد؛ ولى اينك به صورت خلاصه مى‏ گوئيم: همان گونه كه ‏نفس مى ‏تواند ما را از مقام فطرى خويش به درجه حيوانيّت سقوط دهد، مى‏ تواند ما را در اوج مقام ملكوتىِ ملائك و داراى حالت نورانىِ «تروّح» قرار دهد.

   حضرت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى‏ فرمايند:

مَنْ اَصْلَحَ نَفْسَهُ مَلَكَها.(11)

كسى كه نفس خود را اصلاح كند، مالك آن مى ‏شود.

 و كسى مالك نفس خويشتن است كه از قدرتهاى آن بهره‏ مند باشد؛ زيرا در صورت اصلاح و تهذيب، نفس در تحت سيطره نيروى عقل در مى ‏آيد. در اين‏ هنگام هواهاى پست نفسانى كنترل مى‏ شود و حتّى خطورات نفسانى نيز به‏ آسانى نمى ‏تواند صفحه ذهن را تيره و آلوده سازد.

   در اين هنگام خواسته‏ هاى نفسانى نيز، گرايش رحمانى مى‏ يابد و كم‏ كم ‏نفس همراه و همگام با عقل مى شود و نه تنها از مبارزه و معارضه با عقل دست ‏بر مى‏ دارد، بلكه پشتيبان نيروى عقلى مى‏ شود.

   در صورتى كه قدرتهاى نفسانى شما كاملاً در تحت سيطره قواى عقلى درآيد و پشتيبان آن شود، حالت «تروّح» ايجاد مى‏ شود. در اين موقع مى‏ توانيد آثار ماديّت را از جسم خود برگيريد و اثرات مادّه را از او جدا كنيد؛ در اين هنگام زيباترين وجذّاب ‏ترين حالات روحى رخ مى‏ دهد...

---

11) شرح غرر الحكم: 160/5.