راه بهره گيرى از تجربه ديگران
مراجعه به تاريخ و بررسى حالات تاريخ سازان در زمانهاى دور و نزديك و كيفيّت نفوذ آنان در ميان جامعه و بررسى علل واقعى سقوط آنان مخصوصاً از تجزيه و تحليل تاريخ بنى اسرائيل و حكومت فرعونهاى ستمگر بر آنان، مى توانيم تجربه هاى بزرگى در زندگى اجتماعى و فردى خودداشته باشيم.
تجزيه و تحليل شخصيّت و ويژگيهاى مردان بزرگ، راه خوبى براى شناخت آنان است. ما بايد زندگى معنوى شخصيّتهاى بزرگ را بررسى كنيم. رفتار و كردار آنان، بهترين تجربه و درس عبرت براى ما است. اعمال شخصى افراد گذشته، بايد درس تجربه براى ما باشد، و كردار اجتماعى مردم در زمانهاى گذشته، بايد درس تجربه براى اجتماع ما باشد.
ما بايد با بررسى حالات بزرگان، از تجربه هاى فردى و اجتماعى آنان در زمانهاى گذشته و جرياناتى كه براى آنان پيش آمده است، استفاده كنيم.
به عنوان مثال مى توان گفت: بررسى و تحليل علل غيبت و ظهور انبياء گذشته، و امكان تشرّف و ارتباط شخصىِ برخى از افراد با آنان در زمان غيبت آن بزرگواران، مى تواند براى ما راهنماى خوب و تجربه اى بزرگ باشد كه به آگاهى ما در مسئله غيبت و ظهور امام عصر عجّل اللَّه تعالى له الفرج بيفزايد.
استفاده بردن و بهره مند شدن از تجربيّات شخصى و تجربه هاى ديگران، از نعمتهاى بسيار بزرگ خداوند است كه همه افراد از آن برخوردار نيستند. و فراموش نمودن نتيجه هايى كه انسان از تجربه هاى گوناگون ديده است، دليل بر كم سعادتى انسان است.
حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايند:
اِنَّ الشَّقِيَّ مَنْ حَرُمَ نَفْعَ ما اُوتِيَ مِنَ الْعَقْلِ وَالتَجْرِبَةِ.(10)
انسان شقى، كسى است كه از منفعت عقل و تجربه اى كه به او داده شده است، محروم بماند.
كسى كه از تجربه استفاده نكند، همچون مسافرى است كه بدون راهنما، بيابانها را دايره وار بپيمايد و پس از مدّتها رنج و مشقّت به مكان اولى خود بازگردد، اين گونه افراد تنها نتيجه اى كه از مسافرت بدست مى آورند، رنج و زحمتى است كه وجود آنان را فرا مى گيرد و به جاى تحصيل سود و منفعت، خود را به زحمت انداخته و عمر خود را به تباهى مى كشانند.
از اين جهت، به مقتضاى عقل، انسانِ خردمند، بايد تجربه ها را به خاطر بسپارد و از تجربه هاى خوب و بدِ خود و ديگران درس عبرت بياموزد و در نتيجه، تجربه هاى گذشته آموزش دهنده رفتار آينده او باشند.
10) نهج البلاغه: نامه 78.
بازديد امروز : 6955
بازديد ديروز : 106200
بازديد کل : 135497079
|