در وبسايت «مرکز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما» مطلبي از کتاب «اسرار موفقيت» در رابطه با پركار بودن مردان مؤمن و خودساخته، بدين صورت نقل شده است :

 

پركاري همراه با تدبير و خودآگاهي

 

تلاش، فعاليت و پر كار بودن، از ويژگي‌هاي مردان خودساخته و مؤمن است. آنان بر اثر ايمان و اعتقاد كاملي كه به راه خود دارند، هيچ‌گاه از پاي نمي‌ نشينند و همواره به كار و فعاليت براي رسيدن به مقصود مي‌پردازند.

حضرت اميرالمؤمنين، علي عليه السلام در كلامي كه بيانگر اين حقيقت است، مي‌فرمايد:

«اَلْمُؤمِنُ قَلِيلُ الزَّلَلِ كَثِيرُ الْعَمَلِ؛

مؤمن لغزشي اندك دارد و داراي عمل فراوان مي‌باشد».1

با اينكه انسان باايمان پركار است، اشتباه‌هايي را هم مرتكب مي‌شود و لغز‌ش‌هاي اندك دامن‌گير او مي‌شود. اين خود گواه بر اين حقيقت است كه شخص مؤمن از قدرت تدبير و كارداني برخوردار است.

در كلامي شيوا حضرت علي عليه السلام مي‌فرمايند:

«التَّدْبِيرُ قَبْلَ الْفِعْلِ يُؤْمِنُ الْعِثارَ؛

تدبير نمودن قبل از انجام دادن كار،‌انسان را از لغزش، ايمن مي‌كند».2

و در روايت ديگر به انسان‌ها هشدار مي‌دهد و مي‌فرمايد:

«اِيَّاكَ وَ اَنْ تَعْمَلَ عملاً بِغَيرِ تَدبيرٍ وَ عِلْمٍ؛

پرهيز كن از آنكه كاري را بدون تدبير و آگاهي انجام دهي».3

و براي كارها و فعاليت‌ هاي گروهي چنين مي‌فرمايد:

وَ اجْعَلْ لِكُلِّ اِنْسَانٍ مِنْ خَدَمِكَ عَمَلاً تَأْخُذُهُ بِهِ، فَإنَّهُ اَحْرَي اَنْ لاَ يَتَوَاكَلُوا فِي خِدْمَتِكَ.4

براي هر يك از خدمتگزاران خود كاري را تعيين كن و آن را از او بازخواست نما؛ زيرا كه اين‌گونه رفتار، مناسب‌تر است براي اينكه آنان در خدمتگزاري تو، بر يكديگر تكيه و توكل ننمايند.

با توجه به اين دستور روشن مي‌شود كه براي سازماندهي و تدبير در كارهاي گروهي، بايد براي هر يك از افراد، وظيفه‌اي را تعيين كنيم و آن را از او بخواهيم، تا هر يك به بهانه اعتماد بر ديگري از انجام كارها شانه خالي نكنند.

ولي انسان بايد توجه داشته باشد كه در صورت توفيق به آن، نبايد در او خودبيني ايجاد شده و كارهايي را كه انجام مي‌دهد، برخاسته از قدرت و نيروي خود و ناشي از اراده و تصميم شخص خود بداند؛ زيرا اراده و تصميم در انسان، به توفيق خداوند ايجاد مي‌شود.

امام صادق عليه السلام ضمن هشداري مي‌فرمايد:

فَاجْتَهِدُوا في طَاعَةِ اللهِ اِنْ سَرَّكُمْ اَنْ تَكُونُوا مُؤْمِنينَ حَقّاً حَقّاًّ وَ لا قُوَّهَ اِلّا بِاللهِ.5

اگر دوست داريد كه حقيقتاً از مؤمنان حقيقي باشيد، در اطاعت خداوند كوشش كنيد و قوتي بر اين كارها نيست، مگر به‌ وسيله خداوند.

انسان بر فرض كه توفيق فراوان يافته و موفق شود كارهاي بسيار و سنگيني را انجام دهد، هيچ‌گاه نبايد او را غرور و خودخواهي فراگيرد و عباداتي را كه انجام داده است، به خاطر نيرو و قوت خود بداند؛ زيرا همان گونه كه امام صادق عليه السلام فرموده است:

«لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ؛

يعني نيرويي براي انجام كارها نيست، مگر به‌ وسيله خداوند».

پس اين لطف خداست كه شامل حال مؤمنان حقيقي و اولياي ‌خدا مي‌شود، و آنان توفيق انجام برنامه‌ هاي پرزحمت عبادي را به آساني به دست مي‌آورند، نه آنكه نيروي شخصي آنان، سبب قدرت آنها بر انجام عبادت شود.

خداوند متعال در قرآن كريم مي‌ فرمايد:

مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللهِ وَ مَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ.6

آنچه از خوبي‌ها به تو مي‌رسد، از خداوند است و آنچه از گناه و بدي به تو اصابت مي‌كند، از نفس تو است.

زيرا همان‌گونه كه منشأ اصلي همه خوبي‌ها خداوند است،‌ انگيزه انجام همه بدي‌ها نفس آدمي است كه به وسيله حديث نفس و يا بر اثر وسوسه‌هاي شيطاني، انسان را به گمراهي مي‌ كشاند.

---------------------------------------------------------------

1. شرح غررالحکم و دررالکلم، ج 1، ص 283.

2. همان، ج 1، ص 384.

3. همان، ج 2، ص 220.

4. بحارالانوار، ج 74، ص 143؛ نهج البلاغه، نامه 31.

5. همان، ج 78، ص 200.

6. سورۀ نساء ، آيۀ 79.

 

منبع: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما،

از کتاب اسرار موفقیت: 2 / 359 بخش 19 (کار و کوشش)

 

-----------------------------------------------------

براي مطالعه و دانلود کتاب «اسرار موفقيت جلد دوم» در بخش کتابخانه پايگاه

علمي المنجي، اينجا کليک کنيد.