714 /42)  طبرسى ‏رحمه الله در كتاب «إحتجاج» مى‏ نويسد:

شيخ بزرگوار ابى عمرو عمرى‏ رحمه الله (78) مى ‏گويد:

   ابن ابى‏ غانم قزوينى و گروهى از شيعيان در مورد جانشين امام حسن‏ عسكرى ‏عليه السلام گفت و گو و مشاجره نمودند، ابن ابى‏ غانم عقيده داشت كه امام‏ حسن عسكرى‏ عليه السلام رحلت نمود در حالى كه فرزندى نداشت. آنان در اين مورد نامه ‏اى نوشته و به ناحيه مقدّسه ارسال كردند كه در آن نامه اين موضوع را عنوان‏ نموده بودند.

   حضرت امام زمان صلّى اللَّه عليه وعلى آبائه پاسخ نامه را با خطّ شريفشان چنين‏ مرقوم فرمودند:

 

   بسم اللَّه الرحمن الرحيم

خداى متعال ما و شما را از گمراهى و فتنه‏ ها حفظ نمايد، و به ما و شما روح يقين‏ عنايت كرده، و از سوء عاقبت باز دارد. به من خبر رسيده كه گروهى از شما دردين ترديد نموده و در مورد صاحبان امر خودشان به شكّ و ترديد و حيرت‏ افتاده ‏اند.

اين موضوع ما را به خاطر شما - نه به خاطر خودمان - غمگين نمود، و در مورد شما - نه در مورد خودمان - ناراحت شديم، زيرا كه خداى متعال با ماست و ما به ‏غير او نيازى نداريم. از طرفى حق با ماست، پس كسى كه از اطاعت ما سرپيچى ‏كند ما را به وحشت نمى ‏اندازد، و ما ساخته وپرداخته پروردگار خودمان هستيم، و مردم ساخته و پرداخته ما هستند.

اى مردم! چرا در شكّ و ترديد هستيد و در حال حيرت بسر مى‏بريد؟ آيا نشنيده ‏ايد كه خداى متعال مى‏فرمايد:

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَأَطيعُوا الرَّسُولَ واُولي الأَمْرِ مِنْكُمْ»(79)؟

«اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد از خداوند اطاعت كنيد و همچنين از رسول وصاحبان امر خودتان اطاعت نموده و فرمان ببريد».

آيا نمى‏دانيد آنچه را كه در اخبار گذشتگان نسبت به آنچه واقع شده و خواهد شددر مورد امامان پيشين و باقيمانده آنان آمده است؟

آيا نديده‏ ايد كه چگونه خداى متعال براى شما از زمان حضرت آدم‏ عليه السلام تا زمان ‏امام حسن عسكرى‏ عليه السلام پناهگاه‏هايى قرار داده كه به آنها پناه برده و علايمى‏ مقرّر فرموده تا به وسيله آنها هدايت يابيد؟ بطورى كه هر گاه يكى از آن علايم ‏پنهان شد علامت ديگرى ظاهر گرديد و هر موقع ستاره‏اى غروب كرد ستاره ‏ديگرى طلوع نمود؟!

پس در آن هنگام كه امام حسن عسكرى‏ عليه السلام وفات نمود، آيا گمان كرديد كه‏ خداى متعال دين خودش را باطل كرد و واسطه ميان خود و مخلوقاتش را قطع ‏نمود؟

هرگز چنين نبوده، و تا روز قيامت چنين نخواهد شد و خداوند امر خود را - اگر چه ‏عدّه‏ اى آن را نخواهند - آشكار خواهد ساخت.

امام حسن عسكرى‏ عليه السلام سعادتمند رحلت نمود، و پا به پاى پدران بزرگوارش و بر راه آنها از دست مردم رفت، سفارش و علم او نزد ماست، و اين امر از آنِ‏ جانشين و قائم مقام اوست، و در اين مورد، جز ستمگران گنهكار با ما منازعه ‏نمى‏كند، و جز كافر منكر، كسى ادّعاى همچون منصبى نمى ‏نمايد.

و اگر مراعات مغلوب شدن امر خدا و فاش ‏شدن سرّ او نبود، چنان حق ما براى‏ شما آشكار مى‏گرديد كه عقل و خردهاى شما از آن حيران گشته و ترديدتان زايل‏ مى‏شد، ليكن آنچه خداى خواسته، خواهد شد و براى هر زمانى، نوشته ‏اى (درلوح محفوظ) است.

بنابراين، شما هم تقواى خدا پيشه كنيد و تسليم ما شويد، و امور را به ما ارجاع ‏دهيد، پس همچنان كه همه خوبيها از ناحيه ما صادر مى‏شود ايراد را نيز ما مى‏گيريم و امورى كه از شما پنهان شد براى كشف آنها اصرار نورزيد و به چپ و راست ميل نكنيد، مقصد خود را با محبّت و از طريق راه روشن و آشكار به سوى‏ ما قرار دهيد. من حقيقتاً به شما نصيحت نمودم و خداوند گواه بر من و شماست.

اگر اصلاح‏ شما را دوست ‏نداشتيم ورحمت‏ وشفقت‏ ما به شما نبود، از گفت و گوى ‏با شما پرهيز مى ‏نموديم، زيرا كه خداى متعال ما را با همين امر امتحان‏ نموده كه ‏با ستمگر منازعه ‏كنيم، ستمگرى كه‏ سركش،گمراه، پيرو گمراهى‏ خود،مخالف‏ پروردگارخود، مدّعى‏ چيزى‏ كه براى او نيست، منكر حق كسى كه خداوندطاعتش را بر او لازم نموده و ستمگر غاصب است.

وفي ابنة رسول اللَّه‏ صلى الله عليه وآله وسلم لي اُسوة حسنة، وسيردي الجاهل رداءة عمله ‏وسيعلم الكافر لمن عقبى الدار، عصمنا اللَّه وإيّاكم من المهالك والأسواء والآفات والعاهات كلّها برحمته، فإنّه وليُّ ذلك والقادر على ما يشاء،وكان لنا ولكم وليّاً وحافظاً.

و اسوه و الگوى نيكوى من دختر رسول خداصلى الله عليه وآله وسلم مى‏باشد، و به زودى نادانان ‏شكست پستى عمل خودشان را خواهند ديد، و به زودى كفّار خواهند فهميد كه ‏سعادت هميشگى از آنِ كيست.

خداوند ما و شما را از همه جهالت‏ها، بدى‏ها، آفات و عاهات، با رحمت خودش ‏محفوظ بدارد، كه او ولىّ اين اُمور بوده و بر آنچه بخواهد تواناست، و او ولىّ ونگهبان ما و شماست.

سلام بر همه اوصيا، اوليا، مؤمنان و رحمت و بركات خداوند بر آنان باد و درود وسلام خدا بر محمّد و آل او عليهم السلام باد.(80)

---------------------------------------------

78) ابو عَمْرو عمرى كه همان عثمان بن سعيد عَمرى است، نخستين نايب از نايبان چهار گانه است. شيخ طوسى ‏رحمه الله در كتاب «الغيبه: 214» مى‏ نويسد: سفراء ممدوحى كه در زمان غيبت بودند، نخستين فردى كه از آنها از جانب دو امام همام يعنى ‏امام هادى و امام حسن عسكرى عليهما السلام نيابت داشت؛ شيخ معتمد و مورد اطمينان ابوعمرو عثمان بن سعيد عَمْرى رحمه الله ‏بود.

79) سوره نساء، آيه 59.

80) الإحتجاج: 278/2 و 279، الغيبة شيخ طوسى ‏رحمه الله: 285 ح 245، بحار الأنوار:178/53 ح9، إلزام الناصب: 438/1،الأنوار المضيئة: 118.