امام صادق علیه السلام : اگر من زمان او (حضرت مهدی علیه السلام ) را درک کنم ، در تمام زندگی و حیاتم به او خدمت می کنم.
یکی دیگر از موانع مهمّ معرفت

یکی دیگر از موانع مهمّ معرفت

از موانع مهمّ معرفت، تابع بودن نفس انسان و خواستگاه ‏او با آنچه پيش می ‏آيد، مى ‏باشد. در صورتى كه رفتار انسان به‏ گونه ‏اى باشد كه حوادث روزگار، او را به اين سو و آن سو بكشانند و از خود همّت و اراده ‏اى نداشته باشد، همراه با چرخش اشتباه زمانه، روانۀ ‏چاه يا چاله خواهد شد؛ ولى اگر از خود اراده داشته و هدفى را در سر بپروراند و در انديشه و فكر رسيدن به آن باشد، بديهى است ‏خود را از گردونۀ چرخش زمانه جدا مى‏ كند و راهى را طى مى‏ كند كه در آن، چاه و چاله وجود نداشته باشد.

گاهى پيروى از هواهاى نفسانى بر اثر عوامل جسمانى است.

بايد براى رهايى از هواهاى نفسانى، عامل آن شناخته شود، تا انسان بتواند با برطرف كردن نقص ‏هايى كه در مزاج و جسم انسان ‏است، خود را از پيروى از هواهاى نفسانى نجات دهد. و گرنه‏ همچنان گرفتار ضعف و سستى باقى خواهد ماند.

یکی از علل ضعف و سستی، بلغمى مزاج بودن است که سبب وارفتگى و بى‏ هدف بودن مى‏ شود و انسان را تابع پيش ‏آمدها مى‏ سازد. تخيّلات و توهّمات، آدمى را از حركت و تلاش باز مى‏ دارد و به يك عنصر بى‏ اثر، بى‏ تحرّك و بى‏ فايده تبديل مى‏ كند.

هر شيعه ‏اى بايد در راه متعادل ساختن مزاج و برطرف نمودن‏ امراض جسمانى خود كه در راه رسيدن به مراحل روحى و معنوى، انسان را دچار مشكل مى‏ سازد، تلاش كند.

بايد بداند با توقّف و ركود، با نشستن و دست روى دست‏ گذاردن و يا با بذله ‏گويى و وقت گذرانى به جايى نمى‏ رسد. اگر انسان بنشيند و به جاى تلاش و كوشش، فكر و خيالش را آزاد بگذارد تا به هر طرف بچرخد و او را به هر سو بكشاند، هيچگاه ‏پيشرفت نخواهد كرد و با از دست دادن عمر، هستى خود را بر باد مى ‏دهد.

كسانى كه در راه امام زمان ارواحنا فداه قدم گذارده و به جايى ‏رسيده ‏اند از بسيارى از خواسته‏ هاى نفسانى دست برداشته و عقل‏ و خرد خود را پرورش داده ‏اند، و قلب خود را پاک ساخته اند. از خواندن سرگذشت آنان و آشنا شدن با رفتار و كردار آنان مى ‏فهميم كه بسيارى از خواسته ‏هاى ‏نفسانى را زير پا گذارده ‏اند و از انواع دل ‏بستگى‏ ها به دنيا دست ‏برداشته ‏اند. به اين جهت توانسته ‏اند از نردبان ترقّى بالا روند، همانگونه كه آنان محبّت شديد امام زمان ارواحنا فداه را در قلب ‏خود جاى داده ‏اند، آن حضرت نيز دوستى آنان را در قلب خود قرار داده ‏اند. قبل از آنكه سرگذشت نمونه ‏اى از اين افراد را براى شما تعريف كنيم، گفتارى بسيار مهمّ از فرمايش‏ هاى حضرت ‏اميرالمؤمنين عليه السلام را براى شما نقل مى‏ كنيم تا بدانيم اين گونه ‏افراد از چه چيزهايى دست برداشته ‏اند تا توانسته ‏اند به مقامات ‏عاليه راه يابند.

به فرمايش حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام توجّه كنيد:

ينبغى للعاقل أن يحترس من سكر المال وسكره القدرة وسكر العلم وسكر المدح و سكر الشباب فانّ لكلّ ذلك ‏رياحاً خبيثة تسلب العقل وتستخف الوقار.(1) 

سزاوار است كه شخص عاقل پرهيز كند از مستى ثروت و از مستى قدرت و از مستى علم و از مستى ستايش و مستى ‏جوانى؛ زيرا براى هر يك از اين‏ ها امواج خبيثه ‏اى كه عقل را مى ‏ربايد و وقار را سبك مى ‏گرداند.

در اين روايت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام شش نوع از انواع مستى ‏هاى دنيا را مى ‏شمارند و مى ‏فرمايند از هر كدام از اين ‏مستى ‏ها امواجى صادر مى ‏شود كه عقل را مى ‏زدايد و وقار را كم ‏مى ‏كند.

در اين روايت داشتن مال و ثروت يا قدرت يا علم و اگر برای خدا باشد مورد مذمّت قرار نگرفته ‏اند، ولى مست شدن و از خود بى خود شدن به ‏خاطر ثروت يا قدرت و رياست و يا علم و ... انسان را از صف ‏خردمندان خارج مى ‏كند و دنيا و آخرت او را به تباهى مى‏ كشد، و در نتیجه از معرفت خداوند و اهل بیت علیهم السلام باز می ماند.

متأسّفانه بسيارى از جوانان اگر مال و ثروت يا قدرت و رياست ‏يا علم و دانش و... نداشته باشند و به سكر آن‏ ها گرفتار نشوند به‏ مستى جوانی گرفتار مى ‏شوند؛ ولى گاهى جوانانى پيدا مى ‏شوند كه ‏اين مستى‏ ها حتّى مستى جوانى را زير پا گذارده و امواج خبيث و منفى را از خود دور ساخته و با تهذيب نفس، خود را با وقار ساخته ‏اند.

اكنون نمونه ‏اى جالب از اين گونه افراد را نقل مى ‏كنيم و سپس به ادامۀ مطلب مى‏ پردازيم:


(1) تصنيف غرر الحكم: 66 ، شرح غرر الحکم: 6 / 445 .

 

    بازدید : 10116
    بازديد امروز : 16646
    بازديد ديروز : 19024
    بازديد کل : 127582034
    بازديد کل : 88863036