بیان مدّتی که تأخیر نمودن

در زیارت آن حضرت علیه السلام جایز است

صفوان جمّال گوید: در راه مدینه به قصد مکّه در حال حرکت بودیم از امام صادق علیه السلام سؤال کردم چه شده که من شما را غمگین و اندوهناک و شکسته حال می‌بینم؟ امام علیه السلام فرمودند:

اگر می‌شنیدی آنچه را که من می‌شنوم چنین سؤالی نمی‌پرسیدی.
عرض کردم: چه می‌شنوید؟ امام علیه السلام فرمودند:

تضرّع و زاری ملائکه و نفرین آن‌ها را بر قاتلان امیرالمؤمنین علیه السلام و امام حسین علیه السلام و نیز شیون و زاری جن و گریه فرشتگانی را که در اطراف قبر مبارک آن حضرت هستند می‌شنوم، و کیست که با شنیدن چنین صداهایی خوردن و آشامیدن و یا خوابیدن بر او گوارا باشد؟

عرض‌ کردم: کسی که به زیارت آن حضرت رود و بازگردد، چه زمانی برای زیارت بعدی رجوع کند و چند روز دیگر به زیارت رود، و تا چه مدت مردم می‌توانند و برای آن‌ها جایز است که زیارت را ترک کنند؟ امام علیه السلام فرمود:

کسانی که نزدیک هستند بیش از یک ماه نباید ترک کنند و امّا کسانی که دور هستند در هر سه سال باید یک مرتبه به زیارت بروند، پس اگر از سه سال بگذرد و به زیارت نروند نافرمانی رسول خدا نموده و عاقّ آن حضرت گردیده و قطع رحم نموده‌اند، مگر علّت و عذری داشته باشند.
اگر زائر امام حسین علیه السلام بداند که با زیارتش چه سروری بر قلب شریف رسول خدا صلی الله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیه السلام و حضرت فاطمه علیهاالسلام و ائمّه علیهم السلام و شهدای از ما اهل بیت وارد می‌نماید و چه بهره‌ای از دعای ایشان به او می‌رسد و چه پاداشی دنیوی و اخروی نصیب او می‌گردد و چه ثوابی برای او نزد خدا ذخیره می‌شود، دوست خواهد داشت که خانه‌اش در آنجا باشد و تا مادامی که باقی است از آن جا مفارقت نکند.
زائر امام حسین علیه السلام از خانه‌اش که خارج شد سایه او بر چیزی نمی‌افتد مگر اینکه برای او دعا می کند، هنگامی که آفتاب بر او تابید گناهان او را می‌خورد همان طور که آتش هیزم را می‌خورد، و آفتاب چیزی از گناهان او را باقی نمی‌گذارد، پس باز می‌گردد در حالی که گناهی بر او نیست، و از نظر مرتبه و مقام به قدری بالا رفته که آن کسی که در راه خدا در خون خود غوطه ور گشته به آن مرتبه نمی‌رسد.
 و خداوند فرشته‌ای را موکل نماید که قائم مقام او باشد و برای او طلب آمرزش نماید تا بار دیگر به زیارت آید یا سه سال از زیارت او بگذرد و یا از دنیا رود...(1)

در این روایت نکات مهمی است که لازم است به آن توجه نمود: یکی از آن نکات این است که رسول خدا صلی الله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیه السلام و سرور زنان عالم فاطمه علیها السلام و ائمّه علیهم السلام و شهدا برای او دعا می‌کنند به گونه‌ای که با دعای ایشان دگرگون می‌گردد.

2 ـ علی بن میمون صائغ از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمودند:

ای علی، به من خبر رسیده که گروهی از شیعیان ما یک سال یا دو سال بر آن‌ها می‌گذرد و به زیارت امام حسین علیه السلام نمی‌روند.

عرض کردم: فدای شما شوم، من افراد زیادی را می‌شناسم که این گونه‌اند.

امام علیه السلام فرمودند: از حظ و بهره‌ای که باید ببرند بی نصیب و از ثواب و پاداش الهی محروم و از جوار حضرت محمّد صلی الله علیه وآله دور مانده‌اند.

عرض کردم: فدای شما شوم، در چه مدّت باید به زیارت برویم؟ امام علیه السلام فرمودند:

اگر توانایی داری که هر ماه به زیارت آن‌ حضرت بروی این کار را انجام بده.

عرض کردم: نمی‌رسم و نمی‌توانم چنین کاری کنم، زیرا من با دست‌هایم کار می‌کنم و کارهای مردم به دست من است و نمی‌توانم حتّی یک روز غیبت داشته باشم. امام علیه السلام فرمودند:

تو و کسانی که مانند تو با دست‌های خود کار می‌کنند معذور هستید و مقصود من کسانی هستند که این گونه کار ندارند و اگر در هر هفته به زیارت روند برای آن‌ها سهل و آسان است، چنین افرادی در روز قیامت نزد پروردگار و رسول گرامی او عذری نخواهند داشت.

عرض کردم: اگر کسی را از طرف خودش به زیارت بفرستد جایز است؟ امام علیه السلام فرمود:

آری، جایز است  ولی خودش اگر برود حتماً اجر بیشتر و خیر بیشتری نزد پروردگارش خواهد داشت و چون پروردگارش او را ببیند که شب‌ها بیدار و روزها را با رنج و زحمت سپری می‌کند به او نظر می‌کند و فردوس اعلی و بهشت برین به همراه محمّد و آل محمّد علیهم السلام را برای او واجب می‌گرداند، پس در این امر با یکدیگر رقابت کنید و مسابقه بگذارید و از اهل آن گردید.(2)

نکته‌ای که از این روایت استفاده می‌شود این است که صاحبان مال و ثروت که برای آن‌ها زیارت امام حسین علیه السلام به خاطر داشتن عذری ممکن نیست می‌توانند دیگران را به نیابت از طرف خودشان به زیارت بفرستند، همان طور که راوی این سوال را از امام علیه السلام پرسید که آیا جایز است کسی را از طرف خودش بفرستد و امام علیه السلام فرمودند: آری جایز است...

3 ـ ابوجارود از امام باقر علیه السلام روایت کرده است که فرمودند:

میان شما و قبر حضرت اباعبد الله چه قدر فاصله است؟ عرض کردم: برای سواره به مقدار یک روز و برای پیاده یک روز و مقداری از روز دیگر. امام علیه السلام فرمودند:

آیا هر جمعه به زیارت آن حضرت می‌روی؟

عرض کردم : نه، ولی هر دو جمعه یک بار (و در کامل الزیارات: گاهی) به زیارت آن حضرت می‌روم. امام علیه السلام فرمودند:

چه قدر جفا می‌کنید، اگر قبر مبارک امام حسین علیه السلام نزدیک ما بود حتماً به سوی آن هجرت می‌کردیم.(3)

این حدیث دلالت دارد بر اینکه جایز است کربلا را وطن برای خود اختیار کنی بلکه بر فضیلت آن نیز دلالت دارد.

---

(1) کامل  الزیارات: ص495 ح17، بحارالانوار: 134/97 ح6 وج 14/101 ح14، مستدرک: 343/10 .
(2) کامل الزیارات: ص492 ح11، بحارالانوار: 12/101 ح1، المستدرك: 263/10 .
(3) ثواب الاعمال: ص88، بحارالانوار: 16/101 ح20.