----------------------------------------------------------

نهم  ربيع الاول هلاکت عمر سعد لعنة الله عليه

-----------------------------------------------

 مخالفت مردم کوفه با امارت عمر سعد بعد از کنار گذاشتن ابن زياد لعنة الله عليهما

   وقتى يزيد بن معاويه و معاوية بن يزيد مردند و عبيداللَّه بن زياد والي بصره ‏بود، براى مردم خطبه خواند و مرگ آن‏ها را اعلام كرد و گفت: كار خلافت به شورا است و كسى را بدين عنوان منصوب نكرده ‏اند. سپس گفت: اكنون سرزمينى‏ وسيع‏تر از سرزمين شما نيست و تعدادى بيشتر از تعداد شما نيست و مالى بيشتر از مال شما نيست، كه اكنون در بيت المال شما يك ميليون درهم موجود است. مردى رادر نظر بگيريد كه به امور شما قيام كند و با دشمنتان جهاد كند و انصاف مظلوم را ازظالم بگيرد و اموال را ميان شما تقسيم كند.

   اشراف بصره، كه احنف بن قيس تميمى، قيس بن هيثم سلمى و مسمع بن مالك‏ عبدى از آن ‏جمله بودند، برخاستند و گفتند: اى امير؛ چنين كسى را غير از تو نمى ‏شناسيم، تو از همه‏ كس شايسته‏ ترى كه امور ما را عهده‏ دار شوى تا مردم درباره‏ خليفه هم‏سخن شوند.

   گفت: اگر كسى جز مرا برگزينيد اطاعت او مى‏ كنم.

   عمرو بن حريث خزاعى از طرف عبيداللَّه والي کوفه بود. عبيداللَّه نامه اي به او ‏نوشته و او را از كار بصريان باخبر كرد و گفت که مردم كوفه را نيز به تبيعيّت از بصريان وادارد.

   عمرو بن حريث به منبر رفت و خطبه خواند و از كار بصريان ياد كرد، يزيد بن ‏رويم شيبانى بپا خاست و گفت: به خدائى كه دست ‏هاى ما را آزاد نهاده ما به بنى‏ اميّه وامارت پسر مرجانه احتياج نداريم (مرجانه مادر عبيداللَّه بود، و مادر پدرش زياد، سميّه بود)، كار بيعت به دست اهل حجر (حجاز) است.

بدين‏ جهت مردم كوفه از اطاعت بنى ‏اميّه خارج شده و ابن زياد را از امارت خلع كردند وخواستند خود اميرى انتخاب كنند تا فرصت تأمّل در كار خويش داشته باشند.

   جمعى گفتند: عمر بن سعد بن ابى وقّاص شايسته اين كار است! و چون خواستند او را به امارت برگزينند جمعى از زنان هَمْدان ، كهلان ، ربيعه و نخع آمده و فريادزنان و گريه‏ كنان وارد مسجد شدند و مصيبت امام حسين‏ عليه السلام را ياد كردند و مى‏ گفتند: براى عمر بن سعد همين بس نبود كه امام حسين ‏عليه السلام را كشت، و اكنون ‏مى ‏خواهد در كوفه امير ما شود؟

   مردم كوفه نيز بگريستند و از امارت عمر منصرف شدند. كسانى كه بيشتر از همه ‏تلاش كردند زنان هَمْدان بودند؛ زيرا حضرت اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام به هَمْدانيان ‏علاقه داشت و آن‏ها را بر ديگران ترجيح مى‏ داد. آن حضرت فرمايد:

اگر من دربان بهشت بودم به مردم هَمْدان مى ‏گفتم به سلامت وارد شويد.(1)

 

---

1) مروج الذهب: 88/2.

 

منبع: معاويه ج ... ص ...