امام صادق علیه السلام : اگر من زمان او (حضرت مهدی علیه السلام ) را درک کنم ، در تمام زندگی و حیاتم به او خدمت می کنم.
يهود و تغيير قبله و نقش كعب الأحبار

************************************

۱۵رجب تغيير قبله مسلمين از بيت المقدس به مكّه (۲ هـ ق)

************************************

يهود و تغيير قبله و نقش كعب الأحبار

تغيير قبله از بيت المقدّس به كعبه، عامل بسيار مهمّى براى خشم يهوديان بود. از آنجا كه يهوديان، بيت المقدّس را بسيار ارج مى‏ نهادند و حاضر نبودند هيچ سرزمينى را در رديف آن قرار دهند، تغيير يافتن قبله براى آنان بسيار مهمّ و خشمگين كننده بود.

تنفّر آنان از اين جريان آنچنان عميق و دامنه ‏دار بود كه در قرن‏هاى بعد نيز انزجار خود را از اين جريان آشكار مى‏ساختند.

به اين جهت، برخى از خليفه‏ هاى غاصب اموى براى دلخوش ساختن يهود و براى شكست اسلام و مسلمانان، در تلاش بودند كه بيت المقدّس را به عظمت گذشته برگردانند و آن را از نظر معنوى همسنگ و هم‏ رديف مسجد الحرام و بلكه بالاتر و برتر از آن قرار دهند.

يكى از خليفه ‏هاى غاصب اموى كه در اين باره بيش از ديگران كوشش مى ‏كرد، عبدالملك بود.

يكى از عواملى كه سبب مى‏ شد عبدالملك در اين راه تلاش كند، اين است كه در زمان حكومت عبداللَّه بن زبير قيام كرده بود و مكّه را از خليفه اموى گرفته بود. عبدالملك براى اين‏كه مردم را از رفتن به خانه خدا بازدارد، سعى و تلاش مى‏ كرد كه عظمت بيت المقدّس را براى آنان احيا كند تا مردم را از رفته به مكّه و زيارت خانه خدا بازدارد و آنان را به سوى بيت المقدّس بكشاند.

اين جريان، نشان‏ دهنده آن است كه خلفاى بنى ‏اميّه حاضر بودند به خاطر سياست، حقايق دينى را تغيير داده و آن را دگرگون سازند. بنابراين اگر آنان از حكومتى به نام اسلام و دين دم مى‏زدند نه به خاطر اعتقادات دين، بلكه براى سياست و تكيه زدن بر اريكه قدرت بوده است.

در كتاب «پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و يهود حجاز» مى‏ نويسد:

«تغيير قبله علاوه بر اين‏كه استقلال مسلمانان در برابر يهود را تأمين كرد، زمينه‏ اى براى روى آوردن اعراب به اسلام بود. چون آنان اهميّت زيادى براى كعبه قائل بودند؛ گرچه مسلمانان، پيش از تغيير قبله هم به كعبه اهميّت مى ‏دادند و در آياتى از قرآن اين اهتمام گوشزد شده بود. اين رويداد اوّلين مرحله جدايى يهود و مسلمانان به شمار مى‏آمد و طبعاً كينه اين قوم را - كه به برترى اسلام و پيامبر آن اعتراف داشتند - بيشتر مى‏ كرد.

در تاريخ اسلام كسانى از مسلمان‏شدگان يهود كه اسرائيليّات آنان در منابع فراوان است، هم‏چنان درصدد برترى دادن بيت المقدس بر كعبه بوده‏ اند. كعب الأحبار حديثى ساخت كه در آن آمده است: كعبه هر صبح‏گاه بر بيت المقدّس سجده مى‏ كند. امام باقر عليه السلام اين سخن را دروغ دانسته و فرموده است: «نزد خداوند محلّى بر روى زمين محبوب‏تر از كعبه نيست».[1]

حاكمان غاصب اموى نيز از چنين رواياتى براى پيشبرد اهداف سياسى خود استفاده مى‏ كرده ‏اند. چنان‏كه وقتى مكّه در دست عبداللَّه بن زبير بود، عبدالملك براى اين‏كه مردم را از رفتن به حج بازدارد حديثى از زهرى را ترويج كرد كه به پيامبر چنين نسبت داده است: «جز به سوى سه مسجد بار سفر بسته نمى‏ شود: مسجد الحرام، مسجد النبىّ و مسجد بيت المقدّس كه مقامى مانند كعبه دارد[2]».[3]


(1) الكافى: 4/ 240.

(2) درباره حديث «لاتشدّ الرحال ...» ر. ك: صحيح مسلم: 1/ 636، صحيح البخارى: 2/ 56. البتّه در اين منابع جمله «وهو يقوم مقام الكعبة» وجود ندارد. درباره بهره ‏بردارى عبدالملك از اين حديث ر. ك: تاريخ سياسى اسلام: 2/ 746 (سيره خلفا) به نقل از تاريخ طبرى.

(3) پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و يهود حجاز: 56.

 

منبع: معاويه ج 1 ص 102

 

 

 
بازدید : 6792
بازديد امروز : 0
بازديد ديروز : 20596
بازديد کل : 127589934
بازديد کل : 88866986