امام صادق علیه السلام : اگر من زمان او (حضرت مهدی علیه السلام ) را درک کنم ، در تمام زندگی و حیاتم به او خدمت می کنم.
فضيلت صلوات فرستادن بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام

   فضيلت صلوات فرستادن

بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام

65 / 1 ـ  محقّق اردبيلى قدس سره در كتاب «زبدة البيان» فرموده است: روايت شده است‏ كه از پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم درباره آيه شريفه «إنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَه يُصَلُّون عَلَى النبيّ»(1) «خدا و ملائكه ‏اش بر پيغمبر درود مى فرستد» سئوال شد.

   آن حضرت در جواب فرمود:

اين از علوم پوشيده و پنهان است، اگر از من سئوال نكرده بوديد پرده از آن برنمى‏ داشتم وخبر نمى ‏دادم.

خداوند دو فرشته را بر من موكّل ساخته است، هر گاه نزد مسلمانى يادى از من شود و او برمن صلوات فرستد آن دو فرشته گويند: «غفر اللَّه لك» خداوند ترا بيامرزد، خدا و ساير فرشتگانش به دعاى اين دو فرشته آمين گويند.

و اگر نزد مسلمانى يادى از من به ميان آيد و او بر من صلوات نفرستد آن دو فرشته گويند: «لا غفر اللَّه لك» خدا ترا نيامرزد، خدا و فرشتگان نيز به دعاى اين دو فرشته آمين گويند.(2)

   و نيز فرموده است: در حديث است كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرموده است:

من ذكرت عنده فلم يصلّ عليّ فدخل النار فأبعده اللَّه عزّوجلّ من رحمته.(3)

كسى كه من نزد او ياد شوم و بر من صلوات نفرستد پس داخل آتش گردد خدا او را از رحمتش دوركرده است.

   مؤلّف رحمه الله گويد: از اين حديث كه فرموده است: «اگر نزد كسى ياد شوم و بر من ‏صلوات نفرستد داخل آتش مى ‏گردد» استفاده مى ‏شود كه اين عمل واجب است ‏زيرا بر ترك آن وعده عذاب داده شده و هر عملى كه چنين باشد واجب است.

   و عدّه اى از علماء مثل ابن بابويه، فاضل مقداد، كرخى و سيّد على‏ خان رحمهم الله  - شارح صحيفه سجّاديّه - قائل به وجوب آن هستند، در ميان عامّه هم طحاوى و زمخشرى اين قول را اختيار كرده اند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

66 / 2 ـ  شيخ ابوالفتوح رازى رحمه الله در كتاب تفسيرش در ضمن حديث آفرينش آدم عليه السلام ‏مى‏ گويد: هنگامى كه حضرت آدم عليه السلام از خواب بيدار شد حوّاء را در كنار خود مشاهده كرد، اراده فرمود كه دستش را به طرف او دراز كند، فرشتگان او را نهى‏ كردند.

   فرمود: آيا خدا او را براى من نيافريده است؟

   جواب دادند: براى تو آفريده ولى مَهر او را بايد بپردازى.

   فرمود: مهر او چه چيزى است؟

   گفتند: «أن تصلّي على محمّد وآل محمّد ثلاث مرّات»، سه مرتبه بايد بر محمّد وآل محمّد: صلوات بفرستى.(4)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

67 / 3 ـ  كلينى رحمه الله در كتاب «كافى» از امام صادق عليه السلام نقل كرده است كه فرمود:

هرگاه يادى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم به ميان آمد بر او زياد صلوات بفرستيد.

فإنّه من صلّى على‏ النبيّ صلى الله عليه وآله وسلم صلاة واحدة، صلّى اللَّه عليه ألف صلاة في الف صفّ من الملائكة، ولم يبق‏شي‏ء ممّا خلقه اللَّه إلّا صلّى على العبد لصلاة اللَّه عليه وصلاة ملائكته.

همانا كسى كه يك صلوات بر رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرستد خدا بر او هزار صلوات در هزار صف ازفرشتگان مى‏ فرستد، و آنچه خدا آفريده بر آن شخص درود مى‏ فرستند، زيرا خدا و فرشتگان بر او صلوات فرستاده اند.

و كسى كه بر چنين كارى ميل و رغبت نداشته باشد نادان و مغرور است، و خدا و رسول و اهل‏بيت آن حضرت از او بيزارند.(5)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

68 / 4 ـ  در كتاب «حدائق» از امام صادق عليه السلام نقل كرده است:  

روزى رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم به امير مؤمنان عليه السلام فرمود: آيا تو را مژده و بشارتى ندهم؟ عرض كرد: پدرو مادرم فدايت ؛ شما همواره به خير و خوبى ما را بشارت مى ‏دهيد.

فرمود: جبرئيل برايم خبر شگفت ‏انگيزى آورده است.

عرض كرد: چه خبرى حضورتان عرضه داشته است؟

پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: او گفته است:

الرجل من اُمّتي إذا صلّى عليّ وأتبع بالصلاة على أهل بيتي فتحت أبواب السماء، وصلّت عليه الملائكة سبعين صلاة، وإن كان مذنباً خطّاءً، ثمّ تتحاتُّ عنه الذنوب كما يتحاتُّ الورق من الشجر.

اگر كسى از امّتم بر من صلوات فرستد و اهل بيت مرا نيز به آن ملحق سازد درهاى آسمان به روى او گشوده شود و فرشتگان بر او هفتاد صلوات فرستند گرچه گنهكار و خطاى او بسيار باشد، و بر اثر آن‏ گناهانش بريزد همان طور كه برگ از درختان مى‏ ريزد.

و خداوند تبارك و تعالى او را پذيرفته و به او جواب دهد و به ملائكه ‏اش فرمايد: اى فرشتگان ! شما هفتاد بار بر او صلوات فرستاديد و من هفتصد مرتبه بر او درود مى ‏گويم. و اگر بر من كه‏ صلوات فرستاد، اهل بيت مرا به آن ملحق نساخت، بين او و آسمان هفتاد حجاب مانع شود وخداوند تبارك و تعالى او را نپذيرد و به او جواب ندهد و به فرشتگانش فرمايد: دعاى او را بالا نبريد تا اينكه اهل بيت پيغمبر را در صلوات به آن حضرت ملحق كند، پس براى هميشه مانع از پذيرش او و دعايش گردند تا اينكه به من اهل بيتم را ضميمه كند.(6)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

69 / 5 ـ  از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه فرمود:

من صلّى على محمّد وآل محمّد عشراً، صلّى اللَّه عليه وملائكته مائة مرّة، ومن صلّى‏ على محمّد وآل محمّد مائة مرّة صلّى اللَّه عليه وملائكته ألفاً.

كسى كه بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام ده بار صلوات فرستد، خدا و فرشتگانش صد مرتبه بر او درود مى‏ فرستند، و كسى كه بر محمّد و آل محمّد صد بار صلوات فرستد خدا و فرشتگانش هزار مرتبه براو درود مى‏ فرستند.

و خداى تبارك و تعالى فرموده است: 

«هُوَ الَّذي يُصَلّي عَلَيْكم وَمَلائِكَته لِيُخْرِجَكم مِن الظلُمات إلَى النُور وَكانَ بِالْمُؤْمِنينَ‏ رَحيماً»(7).

 

«او خداوندى است كه به همراه فرشتگانش بر شما درود و رحمت مى ‏فرستد، تا شما را از تاريكى ‏ها خارج كنند و به روشنى و روشنائى‏ ها برسانند، و او بر اهل ايمان بسيار مهربان است».(8)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

70 / 6 ـ  از امام باقر يا امام صادق عليهما السلام روايت شده است كه فرمود: 

ما في الميزان شي‏ء أثقل من الصلاة على محمّد وآل محمّد.

در ترازوى اعمال و كفّه حسنات چيزى سنگين ‏تر از صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام نيست.

 

بعد فرمود: فرداى قيامت اعمال شخصى را در ميزان كه وسيله سنجش اعمال است قرار مى ‏دهند كم مى ‏آورد، رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم صلواتى را كه اين شخص فرستاده حاضر كند و در ميزان ‏او گذارد، كفّه حسناتش سنگين شود و برترى پيدا كند.(9)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

71 / 7 ـ  امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوار خود نقل مى‏ كند كه پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم ‏فرموده است:

إرفعوا أصواتكم بالصلاة عليّ فإنّها تذهب بالنفاق.(10)

هنگام صلوات فرستادن صداى خود را بلند كنيد، زيرا اين كار نفاق و دوروئى را برطرف مى ‏سازد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

72 / 8 ـ  شيخ صدوق ‏قدس سره از حضرت رضا عليه السلام نقل مى ‏كند كه آن حضرت فرمود:

من لم يقدر على ما يكفّر به ذنوبه فليكثر من الصلاة على محمّد وآله، فإنّها تهدم ‏الذنوب هدماً.(11)

كسى كه توانائى كارى كه كفّاره گناهانش گردد ندارد بايد بر محمّد و آل محمّد علیهم السلام زياد صلوات فرستد، زيرا صلوات بنيان گناه را ويران مى‏ سازد و آن را نابود مى‏ كند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

73 / 9 ـ‌ قطب راوندى رحمه الله از امام صادق عليه السلام نقل كرده است كه فرمود:

من صلّى على النبيّ صلى الله عليه وآله وسلم مرّة واحدة بنيّة وإخلاص من قلبه،  قضى اللَّه له مائة حاجة، منها: ثلاثون للدنيا وسبعون للآخرة.

هر كس يك ‏بار بر پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم با نيّت صحيح و اخلاص باطنى صلوات فرستد خداوند صد حاجت او را برآورده كند كه سى حاجت آن مربوط به دنيا و هفتاد حاجت آن مربوط به امور آخرت ‏باشد.

و پيمغبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم فرموده است:

من صلّى عليّ كلّ يوم ثلاث مرّات حبّاً وشوقاً، كان حقّاً على اللَّه عزّوجلّ أن يغفر له‏ ذنوبه تلك الليلة وذلك اليوم.

كسى كه بر من هر روز سه بار از روى محبّت و شوق صلوات فرستد سزاوار است كه خداوند گناهان ‏او را كه در آن شب و روز انجام داده ببخشد و او را بيامرزد.(12)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

74 / 10 ـ شهيد اوّل قدس سره در مجموعه خود از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نقل كرده است كه‏فرمود:

الشيطان شيطانان:  شيطان الجنّ، ويبعد ب «لا حول ولا قوّة إلّا باللَّه العليّ العظيم»، وشيطان الإنس ويبعد ب «الصلاة على النبيّ وآله».(13)

شيطان دو گونه است:  شيطانى كه از طايفه جنّ است و آن به گفتن «لا حول ولا قوّة إلّا باللَّه العليّ‏ العظيم» دور مى‏ گردد، و شيطانى كه از طايفه آدميان است و آن به صلوات فرستادن بر محمّد و آل‏ محمّد عليهم السلام از انسان دور مى‏ شود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

75 / 11 ـ در كتاب «جامع الأخبار» از آن حضرت صلى الله عليه وآله وسلم نقل كرده است كه فرمود:

من صلّى عليّ مرّة فتح اللَّه عليه باباً من العافية.(14)

هر كس يكبار بر من صلوات فرستد خدا درى از عافيت به روى او باز فرمايد.

   مؤلّف رحمه الله گويد: تأييد فرمايش رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم مطلبى است كه بعضى ازشاگردانم از اهل علم نقل كرده است.

   او گفت: به چشم‏ درد شديدى مبتلا شدم به حدّى كه مى ‏ترسيدم بينائى خود رااز دست دهم، در خواب شخصى مرا به زياد صلوات فرستادن سفارش فرمود؛ ومن بر آن مداومت نمودم. در مدّت كمى خداوند به بركت صلوات مرا شفا داد وآن ذكر صلواتى كه سفارش كرد چنين بود:

«اللهمّ صلّ على محمّد وآل محمّد بعدد كلّ داء ودواء».

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

76 / 12 ـ در روايتى پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم فرموده است:

من صلّى عليّ مرّة، لم يبق من ذنوبه ذرّة. (15)

هر كس بر من يك ‏بار صلوات فرستد از گناهانش چيزى باقى نماند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

77 / 13 ـ ابن مسعود از آن حضرت نقل كرده است كه فرمود:

أولى الناس بي يوم القيامة أكثرهم عليّ صلاة في دار الدنيا.(16)

فرداى قيامت نزديك ‏ترين مردم به من كسى است كه در دنيا زيادتر بر من صلوات فرستاده باشد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

78 / 14‌ ـ  ابن عبّاس مى‏ گويد: پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم فرمود:

در عالم رؤيا عمويم حمزه و برادرم جعفر بن ابى طالب را ديدم كه پيش روى آنها طبقى از عنّاب ‏بود، مدّتى از آن ميل كردند سپس به انگور تبديل شد و مدّتى از آن خوردند، سپس انگور به خرما تبديل شد و براى مدّتى نيز از آن خوردند، آنگاه نزديك آنها رفتم و گفتم: پدرم فداى شما، كدام‏يك از اعمال را برترين عمل يافتيد؟

آن دو بزگوار عرض كردند:

فديناك بالآباء والاُمّهات، وجدنا أفضل الأعمال الصلاة عليك، وسقي الماء، وحبّ عليّ‏ بن أبي طالب عليه السلام.

پدران و مادران ما فداى شما يا رسول اللَّه، برترين اعمال را صلوات فرستادن بر شما، سيراب كردن‏ تشنگان و دوستى علىّ بن ابى طالب عليه السلام يافتيم.(17)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

79 /15‌ ـ راوندى رحمه الله در كتاب «نوادر» از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نقل كرده است كه آن حضرت فرمود:

من صلّى على محمّد مائة مرّة، قضى اللَّه له مائة حاجة.(18)

هر كس صد مرتبه بر من صلوات فرستد خداوند صد حاجت او را برآورده فرمايد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

80 / 16 ـ  شيخ ابوالفتوح رازى رحمه الله در تفسير خود از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نقل كرده است‏ كه آن حضرت فرمود:

شب معراج در سير آسمانى خود فرشته اى را ديدم كه هزار دست داشت و در هر دست او هزار انگشت بود، مشغول حساب كردن بود و با انگشتانش شماره مى‏ كرد.

به جبرئيل گفتم:  اين فرشته كيست و چه چيزى را حساب مى ‏كند؟

گفت: اين فرشته موكّل بر قطرات باران است و حساب مى‏ كند چند قطره باران از آسمان بر زمين ‏فرود آمده است.

حضرت به او فرمود: آيا تعداد قطرات باران را كه از ابتداى آفرينش بر زمين باريده مى ‏دانى؟

عرض كرد: قسم به خداوندى كه تو را به حق به سوى آفريدگانش فرستاده است نه تنها مى ‏دانم‏ چند قطره باران از آسمان به زمين نازل شده بلكه تفصيل آن را هم مى‏ دانم كه چند قطره در درياو چند قطره در خشكى و چند قطره در آبادى و چند قطره در باغ و چند قطره در شوره‏زار و چند قطره در گورستان فرود آمده است.

رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: من از حفظ و يادآورى او تعجّب كردم، و او كه چنين ديد عرض كرد: اى ‏رسول خدا ! با همه اين قدرتى كه از نظر دستها و انگشتان و حفظ و يادآورى دارم از محاسبه يك ‏چيز ناتوانم.

سئوال كردم: حساب كدام چيز است؟ عرض كرد:

قوم من اُمّتك يحضرون مجمعاً فيذكر اسمك عندهم فيصلّون عليك، فأنا لا أقدر على‏ حصر ثوابهم.

عدّه‏ اى از امّت شما كه در محلّى اجتماع كرده باشند و چون نام مبارك شما به ميان آيد بر شما صلوات ‏فرستند، من از شمارش ثواب آن عاجزم.(19)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

81 / 17 ـ شيخ عبدالحقّ دهلوى در كتاب «تاريخ مدينه» نقل كرده است:

   مردى را ديدند كه در طواف و سعى و ساير موقف‏هاى حجّ دعائى غير ازصلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام نمى‏ خواند.

   به او گفتند: چرا دعاهائى كه نسبت به هر يك از اين مكانها وارد شده ‏نمى‏ خوانى؟

   گفت:  عهد كرده ام كه فقط صلوات فرستم و دعاى ديگرى را با آن شركت ‏ندهم. و علّتش اينست كه پدرم چون از دنيا رفت صورت او را مثل الاغ ديدم و از مشاهده آن بسيار غمناك شدم، بعد از آن رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم را در خواب ديدم و دامن احسان او را گرفتم و براى پدرم شفاعت كردم و از سبب اين قضيّه از آن‏ حضرت سئوال كردم، فرمود:

پدرت رباخوار بود و سزاى هر كس كه رباخوارى پيشه كند چنين است.

ولكن والدك كان يصلّي عليّ في كلّ ليلة عند المنام مائة مرّة، ولذا قبلت شفاعتك ‏وعفوت.

ولى پدر تو خصوصيّتى داشت و آن اين بود كه هر شب هنگام خوابيدن صد مرتبه بر من صلوات ‏مى ‏فرستاد، ما به خاطر اين عمل شفاعت تو را درباره او پذيرفتيم و او را بخشيديم.

   آنگاه چهره پدرم را نورانى مانند ماه مشاهده كردم و از هاتفى هنگام دفن اوشنيدم كه گفت: سبب عنايت پروردگار و آمرزش پدرت همان صلوات هائى بود كه بر رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم مى‏ فرستاد.(20)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

82 / 18 ـ  محدّث نورى قدس سره از يگانه دوران خود شيخ احمد پسر زين الدين نقل ‏كرده است كه گفت:

   در عالم خواب حضرت زين العابدين امام سجّاد عليه السلام را ملاقات كردم و نزد او شكوه و ناله كردم كه زاد و توشه اى براى آخرت آماده نكرده ام، براى توبه خالص توفيق نيافتم، و اعمال صالح را نتوانستم بجا آورم.

   حضرت فرمود:

عليك أن تكثر الصلاة على محمّد وآله، ونحن نعمل بذلك ونجعله لك عوض صلاتك على محمّد وآله إلى يوم الدين.

آنچه بر شما است اين است كه زياد بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستيد، و ما در مقام پاداش، عوض صلواتى كه شما فرستاده ايد آن اعمال صالح را كه به انجامش توفيق پيدا نكرده ايد تا روز قيامت براى شما انجام مى ‏دهيم.(21)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

83 / 19‌ ـ  كلينى رحمه الله در كتاب «كافى» از حضرت رضا عليه السلام روايت كرده است كه آن‏ حضرت به شخصى فرمود:

معنى اين فرمايش خداوند «وَذَكَر اسْم رَبِّهِ فَصَلَّى» (22) چيست؟

عرض كرد: يعنى هر گاه نام پروردگارش را به ياد آورد برخيزد و نماز بخواند.

امام عليه السلام فرمود: اگر خداوند چنين تكليفى كرده باشد بسى دشوار و طاقت فرسا است.

عرض كرد: پس معناى آيه چگونه است؟ فرمود:

كلّما ذكر اسم ربّه صلّى على محمّد وآله.

هر گاه نام پروردگارش را به ياد آورد صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم السلام بفرستد.(23)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

84 / 20 ـ  در تفسير امام عسكرى‏ عليه السلام ذيل آيه شريفه «وَإذْ نَجَّيْناكُم مِنْ آلِ فِرْعَونَ ‏يَسُومُونَكُم سُوءَ العَذاب»(24) «به ياد آوريد هنگامى كه شما را از فرعونيان نجات ‏داديم و آنها شما را به بدترين عذاب شكنجه مى ‏كردند»، آن حضرت فرمود:

از عذاب شديد آنها اين بود كه ايشان را به كشيدن گِل براى ساختمان بكار مى‏ گرفتند و از ترس ‏اينكه فرار كنند آنها را دربند مى‏ كردند، با سختى گِل را از نردبان ‏ها بالا مى‏ بردند و چه بسا از بالا سقوط مى‏ كردند و مى‏ مردند يا زمين‏گير مى‏ شدند و هيچ اعتنائى به آنها نمى ‏كردند تا اينكه خداوند تبارك و تعالى به حضرت موسى عليه السلام وحى (پيغام) فرستاد:

به قوم خود بگو:

لايبتدؤن عملاً إلّا بالصلاة على محمّد وآله الطيّبين ليخفّف عليهم.

عملى را جز با صلوات بر محمّد و آل اطهار او شروع نكنند تا آن كار بر آنها آسان گردد.

آنها اين دستور را اجرا كردند و كارهاى دشوار برايشان سبك شد.

و نيز فرمود: هر كس كه بر اثر فراموش كردن صلوات سقوط كرد يا زمين‏گير شد اگر برايش‏ ممكن است خودش صلوات را بگويد، و اگر برايش مقدور نيست ديگرى به جاى او صلوات ‏فرستد، تا آن گرفتارى به او خسارت و ضررى وارد نكند.

آنها هم اين دستور را عمل كردند و سالم ماندند.

   و در تفسير اين قسمت از آيه «يُذَبِّحُون أبْناءَكُم»(25) «پسران شما را مى‏ كشتند»، فرمود:

هر گاه يكى از زنهاى آنها حامله مى‏ شد به قابله هائى كه بر آنها مى‏ گماشتند رشوه مى‏داد تاگزارش ندهند و دوران حملش تمام شود، و وقتى پسر به دنيا مى ‏آمد او را در صحرائى يا سوراخ‏ كوهى يا محلّ دور افتاده ‏اى رها مى ‏كرد و ده مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام مى ‏فرستاد، خداوند فرشته اى را مأمور مى ‏كرد تا او را تربيت كند، از يك انگشت او شير مى مكيد و از انگشت ‏ديگر غذاى نرم و ملايم مى‏ خورد و به اين شكل بنى ‏اسرائيل رشد كردند، و تعداد آنهائى كه سالم ‏ماندند بيش از نفراتى بود كه كشته شدند.

   و در تفسير اين قسمت از آيه «يَسْتَحْيُونَ نِساءَكُم»(26) «زن ‏هاى شما را زنده نگه‏ مى‏ داشتند»، فرمود:

آنها را باقى مى‏ گذاشتند و به كنيزى مى‏ گرفتند، تا اينكه نزد حضرت موسى آمده ضجّه و ناله‏ كردند و گفتند: دختران و خواهران ما را بكار مى‏ گيرند و به خدمت وا مى‏ دارند چاره‏ اى براى ما بينديش.

حضرت آنها را امر فرمود كه صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام بفرستند تا نجات پيدا كنند.

   و در تفسير آيه شريفه «إذْ فَرَقْنا بِكُم البَحْرَ فَأنْجَيْناكُم»(27) «هنگامى كه دريا را شكافتيم و شما را نجات بخشيديم»، فرمود:

هنگامى كه حضرت موسى كنار دريا رسيد خداوند تبارك و تعالى به او وحى فرستاد: به‏ بنى ‏اسرائيل بگو:

جدّدوا توحيدي وأقرّوا بقلوبكم ذكر محمّد سيّد عبيدي وإمائي، وأعيدوا على أنفسكم ‏ولاية عليّ عليه السلام أخي محمّد وآله الطيّبين.

توحيد مرا بخاطر آوريد و به دلهايتان نبوّت محمّد سرور بندگانم را اقرار نمائيد و با ولايت برادرش ‏علىّ بن ابى طالب عليه السلام تجديد عهد كنيد.

و بگوئيد: خدايا ! مرا بر روى اين آب عبور بده. اگر چنين كرديد آب دريا براى شما همانند زمين ‏خواهد شد.

حضرت موسى عليه السلام اين دستور الهى را به ايشان فرمود.

آنها در جواب گفتند: چيزى كه ما را ناراحت مى‏ كند و خوش آيند ما نيست به ما دستور مى ‏دهى، ومگر جز ترس از مرگ بود كه ما را از فرعون فرارى داد، اكنون تو ما را بدون انديشه ‏كردن به اين ‏درياى انبوه آب با اين كلمات مى ‏اندازى و نمى ‏دانيم چه بر سر ما خواهد آمد.

كالب بن يوحنّا در حاليكه بر مركب سوار بود به حضرت موسى عرض كرد: مهمّ نيست اين خليج ‏چهار فرسخ باشد آيا خدا تو را به اين كار امر فرموده كه ما اينها را بگوئيم و داخل شويم؟

موسى فرمود: بله، عرض كرد: تو هم ما را به آن فرمان مى‏ دهى؟ فرمود: بله، آنگاه ايستاد، به‏ توحيد پروردگار و نبوّت محمّد و ولايت اميرالمؤمنين و اولاد طاهرين او عليهم السلام اقرار كرد و عهد خود را با آنها تازه كرد، سپس عرض كرد:  

«اللهمّ بجاههم جوّزني على متن هذا الماء»، خدايا به آبروى اين بزرگواران و به مقامى كه نزد تو دارند مرا بر اين آب عبور بده.

سپس اسب خود را به ميان آب برد و بر روى آب به راه افتاد و گويا آب برايش مانند زمين نرم و هموار بود تا اينكه به انتهاى خليج رسيد، سپس با سرعت برگشت و به بنى‏ اسرائيل گفت:

اى گروه بنى‏ اسرائيل؛ از موسى پيغمبر خود اطاعت كنيد، فما هذا الدعاء إلّا مفتاح أبواب‏ الجنان، ومغاليق أبواب النيران، ومستنزل الأرزاق والجالب على عباداللَّه وإمائه رضاء الرحمان المهيمن الخلاّق.

اين دعائى كه او به شما تعليم نمود كليد درهاى بهشت و قفل درهاى آتش و نازل كننده روزى‏ ها وجلب كننده خشنودى پروردگار مهربان است.

آنها امتناع ورزيدند و گفتند:  ما جز بر روى زمين راه نمى‏ رويم، خداوند به موسى فرمود: «أنِ‏ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْر»(28) عصاى خود را به دريا بزن و بگو: «اللهمّ صلّ على محمّد وآله لمّا فلقته» خدايا بر محمّد و آل محمّد درود فرست و اين دريا را براى ما بشكاف.

پس دريا شكافته شد و زمين تا انتهاى خليج ظاهر گرديد و حضرت موسى به آنها فرمود: اكنون ‏داخل شويد.

گفتند: زمين آن مرطوب و لغزنده است، مى‏ ترسيم كه در آن فرو رويم.

خداوند تعالى فرمود: اى موسى بگو:

«اللهمّ بحقّ محمّد وآله الطيّبين جفّفها».

خدايا به حقّ محمّد و آل پاكش زمين را براى ما خشك گردان.

وقتى آن را گفت، خداوند باد صبا را بر آن فرستاد و آن را خشك نمود.

پس از آن فرمود: داخل شويد.

گفتند: اى پيغمبر خدا ؛ ما دوازده قبيله هستيم و وقتى داخل دريا شديم هر گروهى از ما مى ‏خواهد از ديگرى سبقت بگيرد و ممكن است حادثه بدى بين ما واقع شود، اگر هر فرقه اى ازما راه مخصوص داشته باشد ما از اين وحشتى كه داريم در امان خواهيم بود.

خداوند به حضرت موسى عليه السلام فرمان داد: با عصايت به عدد آنها يعنى دوازده مرتبه در دوازده ‏موضع بر زمين بزن و بگو:

«اللهمّ بجاه محمّد وآله الطيّبين بيّن لنا الأرض وأمط الماء عنّا». خدايا به آبروى محمّد واهل بيت پاك او زمين را براى ما ظاهر كن و آب را دور گردان.

پس دوازده راه پيدا شد و كف زمين به سبب باد صبا خشگ گرديد آنگاه به قوم خود گفت: وارد شويد، آنها اين بار گفتند: وقتى هر گروه از ما وارد يكى از اين راهها شد نمى ‏داند بر سر ديگران‏ چه مى ‏آيد.

خداوند تبارك و تعالى فرمود: در بين راهها هر انباشته اى از آب را با عصا بزن و بگو: «اللهمّ‏ بجاه محمّد وآله الطيّبين لمّا جعلت في هذا الماء طيقاناً واسعة يرى بعضهم بعضا»، خدايا به آبروى محمّد و آل اطهار او در ميان اين آب طوقها و كمانهائى بزرگ قرار بده كه افراد اين‏ گروه بتوانند افراد گروه ديگر را ببينند. سپس بنى‏ اسرائيل داخل شدند...(29)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

85 / 21 ـ و آن حضرت در تفسير آيه شريفه «وَإذْ أخَذْنا ميثاقَ بَني إسْرائيل لاتَعْبُدونَ‏ إلّا اللَّه وَبِالْوالِدَينِ إحْساناً وَبِذِي القُرْبى وَاليَتامى وَالمَساكينَ وَقُولوا للناسِ حُسْناًوَأقيمُوا الصلاة»(30) «و هنگامى كه از بنى ‏اسرائيل عهد و پيمان گرفتيم كه جز خدا را بندگى نكنيد و درباره پدر و مادر و خويشان و يتيمان و بينوايان نيكى كنيد و با مردم نيكو گفتگو كنيد و نماز را بپا داريد»، فرمود:

مقصود از «نماز» در اين آيه نمازهاى پنج ‏گانه و صلوات فرستادن بر محمّد و آل اطهار او است.

وأقيموا أيضاً الصلاة على محمّد وآله الطيّبين عند أحوال غضبكم ورضاكم، وشدّتكم‏ ورخاكم وهمومكم المغلقة لقلوبكم.

(يعنى در حالات مختلف) ؛ وقتى خشمگين مى‏ گرديد، زمانى كه خوشحال هستيد، هنگامى كه ‏دچار مشكلات مى‏شويد، وقتى كه در راحتى و نعمت به سر مى ‏بريد، و هر گاه كه غم‏ها و غصّه ها دل‏هاى شما را احاطه مى‏ كنند صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام بفرستيد.(31)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

86 / 22 ـ و در تفسير آيه شريفه « وَكانُوا مِنْ قَبْل يَسْتَفْتِحون عَلى الَّذينَ كَفَروا فَلَمّاجاءَهُم ما عَرَفوا كَفروا بِه فَلَعْنَةُ اللَّه عَلى الكافرين» (32) «پيش از بعثت پيامبر به نام آن‏ حضرت طلب فتح و نصرت بر كافران مى‏ نمودند، آنگاه كه آمد و او را شناختند به او كافر شدند پس لعنت خدا بر گروه كافران باد»، امام عسكرى عليه السلام مى‏ فرمايد:

امير مؤمنان على عليه السلام فرموده است:

إنّ اللَّه تعالى أخبر رسول اللَّه صلى الله عليه وآله وسلم بما كان من إيمان اليهود بمحمّد صلى الله عليه وآله وسلم قبل ظهوره، من ‏استفتاحهم على أعدائهم بذكره والصلاة عليه وآله.

خداوند تبارك و تعالى پيغمبرش را از ايمان يهوديان به آن حضرت پيش از بعثت او خبر داده است‏ كه آنها به ياد او و صلوات بر او و اهل بيتش بر دشمنان خود فتح و ظفر پيدا مى‏ كردند.(33)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

87 / 23 ـ  و نيز آن حضرت فرموده است:

وكان اللَّه عزّوجلّ أمر اليهود في أيّام موسى وبعده إذا دهمهم أمر ودهمتهم داهية أن‏يدعوا اللَّه عزّوجلّ بمحمّد وآله الطيّبين، وأن يستنصروا بهم.

خداوند تبارك و تعالى يهوديان زمان موسى و بعد از او را امر نموده بود كه هر گاه مشكلى پيدا كردند و هر زمان دچار مصيبت و بلائى شدند خدا را به واسطه محمّد و آل پاك او بخوانند و به وسيله آنها يارى بجويند.

و آنها اين دستور را اجرا مى ‏كردند حتّى يهوديان مدينه سالهاى متمادى قبل از بعثت پيغمبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله وسلم چنين كارى مى‏ كردند و در بلاها و فتنه ها بر مشكلات و دشوارى‏ ها غلبه مى‏ يافتند.

ده سال قبل از بعثت رسول اكرم صلى الله عليه وآله وسلم دو قبيله اسد و غطفان و جمعى از مشركين با يهوديان‏ دشمنى مى‏ كردند و قصد اذيّت و آزار آنها را داشتند و آنها از خداوند به تقرّب محمّد و آل طاهرين ‏او درخواست نمودند و بديها و بلاها را از خود دفع كردند.

يك‏ بار اين دو قبيله با سه هزار اسب سوار به بعضى از محلّه هاى يهودى نشين كه در اطراف‏ مدينه بود حمله كردند يهوديان كه سيصد نفر بيشتر نبودند به مقابله برخاستند و خدا را به محمّد وآل محمّد عليهم السلام خواندند، و به فضل الهى آنها را شكست دادند.

اين دو قبيله بعد از اين شكست با مشورت يكديگر تصميم گرفتند از قبيله هاى ديگر كمك‏ بگيرند تا آنكه جمعيّت خود را به سى هزار نفر رساندند، آنگاه با اين نيروى زياد دوباره به آن ‏سيصد نفر يهودى هجوم آوردند و آنها را در محاصره خود درآوردند و آب و غذا را بر روى آنها بستند، يهوديان كه چنين ديدند امان خواستند و آنها نپذيرفتند و گفتند: راه نجاتى براى شما نيست جز اينكه شما را كشته، زن و بچّه شما را اسير كرده و اموالتان را به غارت ببريم.

يهوديان كه درهاى اميد را به روى خود بسته ديدند به فكر چاره ‏جوئى افتادند، بعضى از شخصيّت‏ ها و بزرگان آنها گفتند: چرا گذشته خود را فراموش كرديد؟ مگر حضرت موسى ‏پيشينيان ما را سفارش نكرده بود كه در هنگام گرفتارى به واسطه محمّد و آل محمّد عليهم السلام از خدا استمداد كنند، و با روى آوردن به درگاه الهى و تضرّع در پيشگاه او سختى‏ هاى خود را به واسطه ‏محمّد و آل محمّد عليهم السلام برطرف كنند.

همه گفتند: همين طور است.

گفتند: پس شما هم چنين كنيد تا نجات پيدا كنيد.

يهوديان دست به دعا برداشتند و عرض كردند:

«اللهمّ بجاه محمّد وآله الطيّبين لمّا سقيتنا، فقد قطعت الظلمة عنّا المياه حتّى ضعف ‏شبّابنا، وتماوتت ولداننا، وأشرفنا على الهلكة».

«خدايا به آبروى محمّد و آل محمّد عليهم السلام آبى به ما برسان، اين ستمگران آب را به روى ما بسته ‏اند به حدّى‏ كه جوانان ما از تشنگى ضعيف شده اند و چيزى نمانده كه هلاك شوند».

خداوند به دعاى آنها جواب داد و بارانى با قطرات درشت و پيوسته و شديد نازل نمود بطورى كه ‏حوض ‏هاى آنها و رودخانه ها و ظرفهاى آنها را پر كرد، و گفتند: اين يكى از دو احسان كه به ما رسيد.

سپس بر بامها آمدند تا از بلندى نگاه كنند لشكرى كه آنها را احاطه كرده بر اثر اين باران چه برسر آنها آمده است؟ ديدند آنها به شدّت اذيّت شده اند، اسلحه هاى آنها از كار افتاده، وسايل آنها خراب و غذاهايشان فاسد گرديده است و بعضى از آنها اين باران را كه در غير وقت خودش و درشدّت گرماى تابستان آمده به فال بد گرفته و برگشته اند.

آن عدّه ‏اى كه مانده بودند به يهوديان گفتند: فرض كرديم آب به شما رسيد از كجا غذا به شما مى ‏رسد تا بخوريد، و اگر جمعى رفته ‏اند ما برنمى‏ گرديم تا به شما و اهل و عيال شما و اموالتان ‏غلبه پيدا كنيم و ناراحتى خود را برطرف كرده، دل خود را تسلّى دهيم.

يهوديان گفتند: آن كسى كه ما را به بركت محمّد و آل محمّد عليهم السلام از تشنگى نجات داد قادر و توانا است كه به ما غذا هم برساند و آن كسى كه شرّ عدّه‏ اى از شما را از ما كم كرد مى ‏تواند شرّ بقيّه را هم برطرف كند.

سپس يهود خدا را به محمّد و آل محمّد عليهم السلام خواندند و از او تقاضاى طعام نمودند، خداوند قافله ‏بزرگى را كه حدود دو هزار شتر و قاطر و الاغ بود و به همراه خود آرد و گندم و خوراك داشتند به ‏سوى آنها فرستاد، اين قافله وقتى رسيد كه لشكر دشمن همگى خواب بودند و خدا خواب آنها را به قدرى سنگين قرار داد كه متوجّه آمدن آنها نشدند، و آنها به راحتى وارد قريه شدند، و همه ‏متاعى كه به همراه داشتند به زمين نهادند و به يهوديان فروختند، و از آن محلّ دور شدند در حاليكه هنوز آنها خوابيده بودند، پس از مدّتى از خواب بيدار شدند و قصد جنگيدن با يهوديان ‏كردند و به يكديگر مى‏ گفتند: اينها بر اثر شدّت گرسنگى نيرو و توان خود را از دست داده اند و به ‏زودى به چنگ ما در مى‏آيند.

يهوديان گفتند: اين طور كه خيال كرديد نيست بلكه خداوند به ما غذا رسانيد و شما خواب بوديد، و در آن حال اگر ما مى‏ خواستيم شما را نابود كنيم به راحتى مى‏توانستيم ولى دوست نداشتيم كه ‏ناجوانمردانه به شما حمله كنيم،  اكنون برگرديد و ما را به حال خودمان بگذاريد و گرنه خدا را به ‏محمّد و آل محمّد عليهم السلام مى خوانيم و از آنها استمداد مى‏ كنيم تا شما را ذليل كند، ولى آنها جز به طغيان ‏و سركشى پاسخ نگفتند.

يهوديان دست به دعا برداشتند و از خدا به واسطه محمّد و آل محمّد عليهم السلام طلب يارى كردند، سپس ‏آنها با همان جمعيّت كم به لشكر دشمن حمله كردند، بعضى از آنها را كشتند و بعضى را اسيركردند و بقيّه را پراكنده نمودند.

اين يهوديان بعد از بعثت پيامبر و ظهور اسلام به رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم حسد ورزيدند و او را تكذيب‏ كردند و مى ‏گفتند: چرا او از ميان طايفه عرب است؟

سپس رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: اين فتح و پيروزى كه نصيب يهوديان شد به خاطر اين بود كه‏ محمّد و آل محمّد را به ياد داشتند.

ألا فاذكروا يا اُمّة محمّد، محمّداً وآله عند نوائبكم وشدائدكم لينصراللَّه به ملائكتكم‏ على الشياطين الّذين يقصدونكم.

پس شما اى امّت محمّد ! هنگام مصائب و گرفتارى‏ هاى خود محمّد و آل محمّد عليهم السلام را بياد آوريد تا آنكه خداوند به بركت ايشان فرشتگان موكّل بر شما را بر شياطينى كه شما را قصد مى‏ كنند يارى ‏دهد.

با هر يك از شما از طرف راست او فرشته اى است كه حسنات او را مى ‏نويسد و از طرف چپ او فرشته ديگرى است كه گناهانش را ثبت مى ‏كند، و با او دو شيطان از طرف ابليس است كه او را گمراه مى ‏كنند، وقتى آن دو شيطان در قلب او وسوسه نمودند اگر ياد خدا كرد و ذكر شريف «لاحول ولا قوّة إلّا باللَّه العليّ العظيم وصلّى اللَّه على محمّد وآله [ الطيّبين] » را گفت، آن ‏دو شيطان سركوب مى ‏شوند و نمى‏ توانند فعّاليّت كنند.(34)

   و اين حديث ادامه دارد، ما آن مقدارى كه مناسب با اين بخش بود ذكر كرديم.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

88 / 24 ـ  محدّث نورى قدس سره در كتاب «دار السلام» از كتاب «رياض الأذهان» نقل كرده ‏است:

   زنى دخترش را در خواب ديد كه به انواع عذاب ‏ها گرفتار است، از خواب ‏بيدار شد و از مشاهده اين رؤيا بسيار غمناك بود و گريه مى ‏كرد، بعد از يك‏ شبانه ‏روز دوباره او را در خواب ديد كه خوشحال و شادمان است و در باغى ازباغ‏هاى بهشت گردش مى ‏كند، و چون از دختر علّتش را پرسش كرد، جواب داد: به خاطر گناهان و معاصى عذاب مى ‏كشيدم ولى امروز شخصى مرورش به اين ‏قبرستان افتاد و چند مرتبه بر پيغمبر و خاندانش عليهم السلام صلوات فرستاد، ثواب آن را كه ‏ميان اهل قبرستان تقسيم كردند عذاب آنها به حور و قصور تبديل شد.(35)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

89 / 25 ـ و نيز از كتاب «شفاء الأسقام» از محمّد بن سعيد حكايت كرده است كه‏ گفت:

   من با خود عهد كرده بودم هر شب قبل از خواب تعداد معيّنى بر محمّد و آل ‏محمّد عليهم السلام صلوات فرستم، شبى در عالم رؤيا رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم را ديدم كه وارد حجره ما شدند، و در و ديوار خانه به نور جمال آن حضرت نورانى شد، به من ‏توجّهى كرد و فرمود:

أين الفم الّذي كان يصلّي عليّ حتّى اُقبّله؟

كجاست آن دهانى كه با آن بر من صلوات مى ‏فرستى تا آن را ببوسم؟

   من از آنكه دهان خود را جلو بياورم حيا كردم و صورتم را جلو آوردم و آن‏ حضرت صورتم را بوسيد، و آنگاه از خوشحالى زياد بيدار شدم و اهل و عيالم رابيدار كردم، بوى عطر چنان در همه حجره مى‏ وزيد كه گويا آنجا پر از مشك‏ خوشبو شده باشد، و اين بوى خوش تا هشت شبانه روز از صورت من مى ‏وزيد و هر كس آن را استشمام مى‏ كرد.(36)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

90 / 26 ـ شيخ صدوق قدس سره در كتاب «علل الشرائع» از امام هادى عليه السلام نقل كرده است كه‏ فرمود:

إنّما اتّخذ اللَّه تعالى إبراهيم خليلاً، لكثرة صلاته على محمّد وأهل بيته صلوات اللَّه‏ وسلامه عليهم.(37)

خداوند تبارك و تعالى ابراهيم را خليل خود گرفت، زيرا بر محمّد و آل محمّد - كه سلام و درود خدا بر آنها باد - زياد صلوات مى ‏فرستاد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

91 / 27 ـ در كتاب «بشارة المصطفى لشيعة المرتضى» از حضرت باقر عليه السلام روايت‏ مى ‏كند كه فرمود:

من قال في ركوعه وسجوده وقيامه: «اللهمّ صلّ على محمّد وآل محمّد» كتب اللَّه له ‏بمثل الركوع والسجود والقيام.(38)

هركس در ركوع و سجده و قيام نمازش صلوات فرستد يعنى بگويد: «اللهمّ صلّ على محمّد وآل ‏محمّد» خداوند ثوابى مثل ثواب ركوع و سجده و قيام براى او بنويسد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

92 / 28 ـ  شيخ حرّ عاملى رحمه الله در «وسائل الشيعه» از كتاب «كافى» نقل مى‏كند:

   شخصى به نام عبدالسلام به امام صادق عليه السلام عرض كرد: من در حال طواف ‏دعائى جز صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم السلام به خاطرم نيامد و وقتى سعى بين صفا ومروه مى‏ كردم فقط اين ذكر را مى‏ گفتم.

   حضرت فرمودند:

ما اُعطي أحد ممّن سأل أفضل ممّا اُعطيت.

به هيچ كس از آنها كه دعا كرده اند بهتر از آنچه به تو عطا شده، عنايت نشده است.(39)

   مؤلّف رحمه الله گويد: از اين حديث استفاده مى‏شود كه صلوات برترين اعمال است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

93 / 29 ـ  شهيد قدس سره در كتاب «منية المريد» از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم روايت كرده است كه ‏فرمود:

من صلّى عليّ في كتاب لم تزل الملائكة تستغفر له ما دام اسمي في ذلك الكتاب.(40)

هر كس در نوشتار خود صلوات بر من را ذكر كند تا زمانى كه اسم من در آن كتاب باقى باشد فرشتگان براى او استغفار كنند.

   مؤلّف رحمه الله گويد: اين باب را با ذكر دو مطلب خاتمه مى‏ دهيم:

   اوّل: آنچه به آن حضرت اختصاص دارد، و آن بسيار زياد است، فقط به روايتى‏ كه در كتاب «كافى» از امام باقر عليه السلام نقل شده اكتفا مى‏ كنيم:

   آن حضرت فرموده است:

سه چيز اختصاص به وجود مبارك پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم داشت و در غير آن حضرت نبود:

لم يكن له في‏ء، ولايمرّ في طريق فيمرّ به بعد يومين أو ثلاثة إلّا عرف أنّه قد مرّ فيه ‏لطيب عرفه، وكان لايمرّ بحجر ولا شجر إلّا سجد له.

براى پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وسلم سايه نبود، از محلّى كه عبور مى ‏كرد اگر بعد از دو روز يا سه روز كسى ‏مى‏ گذشت به خاطر بوى عطرى كه در محلّ مانده بود مى‏ فهميد رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم از آنجا عبور كرده ‏است، به هر سنگ يا درختى كه عبور مى ‏كرد بر او سجده مى‏ كردند.(41)

   مؤلّف رحمه الله گويد: چه نيكو سروده است شاعر فارسى زبان كه گفته است:

سايه پيغمبر ندارد هيچ مى‏ دانى چرا؟

آفتابى چون على در سايه پيغمبر است

   مطلب دوّم اين است كه: آيا صلوات موجب بالا رفتن مقام و مرتبه پيغمبر و اهل بيت اطهار او مى‏ گردد يا نه؟

   گروهى قول دوّم را اختيار كرده اند به گمان اينكه خداى تبارك و تعالى‏ كامل‏ترين مرتبه اى كه سزاوار نوع انسان باشد به پيغمبرش و اهل بيت آن‏ حضرت عنايت كرده و زيادتر از آن تصورّ نمى ‏رود.

   بنابراين نظريّه فائده صلوات فقط به كسى كه صلوات مى ‏فرستد برمى‏ گردد، همان طور كه فرمايش امام هادى عليه السلام در زيارت جامعه ضمناً بر اين مطلب دلالت ‏دارد، زيرا فرموده است:

وجعل صلاتنا عليكم وما خصّنا به من ولايتكم طيباً لخلقنا وطهارةً لأنفسنا.(42)

يعنى فائده صلوات ما و ولايتى را كه به شما اهل بيت داريم خوبى خلق ما و پاكى نفس ما قرار داده ‏است.

   مؤلّف رحمه الله قول اوّل را اختيار مى ‏كند و مى‏ فرمايد: صلوات ما باعث زياد شدن ‏درجه و مرتبه محمّد و آل محمّد عليهم السلام مى‏ گردد، به خاطر اخبارى كه به ما رسيده و به ‏خاطر وجود قابل و فاعل يعنى ذوات مقدّسه چهارده معصوم عليهم السلام ظرفهائى هستند كه قابليّت پذيرش فيض را دارند، و ذات مقدّس پروردگار فيّاض على الإطلاق ‏است، و چون مقتضى موجود و مانع مفقود است هيچ اشكالى در قبول اين قول ‏نيست، و خود آن حضرت اينگونه بود كه از افراد صالح امّتش تقاضاى دعا مى ‏كرد و مى ‏فرمود:

إنّ ربّي وعدني مرتبة الشفاعة والوسيلة ولاتنال إلّا بالدعاء.

پروردگارم به من وعده فرموده است مرا به مرتبه شفاعت و درجه وسيله برساند، و جز با دعا به آن ‏نمى‏ توان رسيد.

   و اين مقدارى كه ذكر كرديم براى اهل فكر و انديشه كافى است. از خداوند تبارك و تعالى مسألت داريم كه ما را بر ولايت آنها ثابت بدارد، و با آنها محشور فرمايد، و او بر آنچه بخواهد قدرت دارد.

 


1) سوره احزاب، آيه 56.

2) زبدة البيان: 85، بحار الأنوار: 279/85 و 68/94 ح 57 به نقل از غوالى اللئالى.

3) امالى صدوق: 676 ح 20 مجلس 85 ، بحار الأنوار: 49/94 ح 7.

4) تفسير ابوالفتوح رازى: 176/9، بحار الأنوار: 33/15 سطر 12 (با كمى اختلاف).

5) الكافى: 492/2 ح6، الوافى: 1517/9 ح 10، وسائل الشيعة: 1211/4 ح 4، بحار الأنوار: 30/17 ح 11 و و ج: 65/94 به نقل از جامع الأخبار و ص 57 ح 32 به نقل از ثواب الأعمال: 154، تفسير برهان: 328/3 ح 9 و 336 ح 15 به نقل ازكافى، جمال الاُسبوع: 232، تأويل الآيات: 461/2 ح 29 به نقل از ابن بابويه.

6) امالى صدوق: 675 ح 18 مجلس 85 ، بحار الأنوار: 56/94 ح 30، جامع الأخبار: 73. و شيخ حرّ عاملى رحمه الله آن را دركتاب وسائل الشيعة: 1220/4 ح 10، و سيّد شرف الدين رحمه الله در تأويل الآيات: 461/2 ح 28 به نقل از امالى صدوق:345  و ثواب الأعمال: 157 نقل كرده اند، محدّث نورى رحمه الله نيز اين حديث را در كتاب مستدرك الوسائل: 354/5 ح7 به ‏نقل از جمال الاُسبوع: 237 (با كمى اختلاف) روايت نموده است.

7) سوره أحزاب، آيه 43.

8) الكافى: 493/2 ح 14، الوافى: 1518/9 ح 14.

9) الكافى: 494/2 ح 15، قرب الأسناد: 12 (قسمتى از روايت)، بحار الأنوار: 49/94 ح 9.

10) ثواب الأعمال: 159، بحار الأنوار: 59/94 ح 41، الكافي: 493/2 ح 13.

11) امالى صدوق: 131 ح 8 مجلس 17، بحار الأنوار: 47/94 ح2 و ص 63 ضمن ح 52 به نقل از جامع الأخبار.

12) دعوات راوندى: 225/89، بحار الأنوار: 70/94 ح 63، المستدرك: 331/5 ح 6.

13) المستدرك: 342/5 ح 41 به نقل از مجموعه شهيد رحمه الله.

14) جامع الأخبار: 69 ح5، بحار الأنوار: 63/94 ح 52، المستدرك: 333/5 و 334 ح 12.

15و16)  جامع الأخبار: 69 ح 6 و 7، بحار الأنوار: 63/94 ح 52، المستدرك: 333/5 و 334 ح 13 و 14.

17) دعوات راوندى: 90 ح 227، بحار الأنوار: 70/94 ذيل ح 63، المستدرك: 331/5 ح7، كشف الغمّة: 95/1.

18) نوادر راوندى: ح 185، المستدرك: 332/5 ح 10.

19) تفسير ابو الفتوح: 228/2، المستدرك: 355/5 ح 8 .

20) اين حكايت را محدّث نورى رحمه الله در كتاب «دار السلام: 94/2» و نهاوندى رحمه الله در كتاب «خزينة الجواهر: 587» نقل‏كرده اند.

21) دار السلام: 112/2.

22) سوره اعلى، آيه 15.

23) الكافى: 494/2 ح 18.

24و25) سوره بقره، آيه 49.  

26) سوره بقره، آيه 49.

27) سوره بقره، آيه 50.

28) سوره شعراء، آيه 63.

29) تفسير امام عسكرى عليه السلام: 247 - 243، بحار الأنوار: 61/94 ح 48.

30) سوره بقره، آيه 83 .

31) تفسير امام عسكرى عليه السلام: 327.

32) سوره بقره، آيه 89 .

33) تفسير امام عسكرى عليه السلام: 393.

34) تفسير امام عسكرى عليه السلام: 396 - 394، مؤلّف رحمه الله قبلاً در مقدمّه قسمتى از اين حديث را آورده است.

35) دار السلام: 188/2.  

36) دار السلام: 188/2.  

37) علل الشرائع: 33/1، بحار الأنوار: 54/94 ح 23.

38) بشارة المصطفى: 193، الكافي: 324/3 ح 13، وسائل الشيعة: 943/4 ح3، ثواب الأعمال: 34، بحار الأنوار: 108/85 ح16. علاّمه مجلسى رحمه الله در توضيح آن فرموده است: خداوند ثواب و پاداش اين اعمال را به خاطر صلوات دو برابر مى‏ گرداند و اين حديث بر مستحب ‏بودن صلوات در اين حالات دلالت مى‏ كند.

39) الكافى: 494/2 ح 17، وسائل الشيعة: 1211/4 ح 5، ثواب الأعمال: 155 (با كمى اختلاف)، بحار الأنوار: 57/94 ح34.

40) منية المريد: 216.

41) الكافى: 442/1، بحار الأنوار: 368/16 ح 79.

42) عيون الأخبار: 277 - 272/2، بحار الأنوار: 127/102 ح 4.

 

    بازدید : 45871
    بازديد امروز : 10331
    بازديد ديروز : 19024
    بازديد کل : 127569405
    بازديد کل : 88856721